اقتصاد استان اردبیل گرچه عمدتا با کشاورزی و گردشگری شناخته شده است ، با این حال بخش صنعت اردبیل هم در سال‌های اخیر از روند رو به رشدی برخوردار شده است. یکی از عمده‌ترین چالش‌ها و مشکلات اقتصاد استان اردبیل فصلی بودن ۲ بخش گردشگری و کشاورزی است ، طوری که بخش زیادی از نیروی کار که در فصل‌های گرم سال مشغول کار هستند در فصل‌های سرد بیکار می‌مانند و همین امر مانع از انباشت سرمایه چه در سطح خرد و چه در سطح کلان می‌شود.
بر اساس اکتشافات صورت گرفته، معادن مشگین‌شهر کانون ارزشمند فلزات مختلف از جمله طلا، مس و مولیبدن است و کارشناسان ذخایر این معدن را تا سه برابر این ظرفیت تخمین زده‌اندبرای رفع این معضل اقتصاد در سال‌های اخیر مدیریت ارشد استان با درک درست از ظرفیت‌ها و چالش‌های اقتصاد استان تلاش‌هایی برای توسعه بخش صنعت استان آغاز کرده است که بخش عمده‌ای از این تلاش‌ها حول اکتشافات معدنی و شناسایی ظرفیت‌های استان بوده است.
سال گذشته سیدحامد عاملی در سفر به شهرستان مشگین‌شهر و در آئین تحویل پروانه بهره‌برداری معادن مس مشگین‌شهر اظهار کرد: بر اساس اکتشافات صورت گرفته، معادن مشگین‌شهر کانون ارزشمند فلزات مختلف از جمله طلا، مس و مولیبدن است و کارشناسان ذخایر این معدن را تا سه برابر این ظرفیت تخمین زده‌اند.
بر اساس اظهارات استاندار اردبیل در مرحله اول برای بهره‌برداری و فراوری مواد معدنی از این معدن، ۱۵ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری می‌شود و برای ۳۵۰ نفر به صورت مستقیم ایجاد اشتغال خواهد شد.
به گفته عاملی معدن مس مشگین‌شهر جزو معادن با ذخیره بالای کشور محسوب می‌شود که با راه‌اندازی کارخانه وفراوری مس و مولیبدن وعمل آوری طلا شاهد شکوفایی جهش وار اقتصاد منطقه خواهیم بود.
ذکر این نکته ضروری است که بر اساس مطالعات انجام شده، استان اردبیل از نظر مواد معدنی فلزی، ۳ قطب فلزی از ۲۰ قطب فلزی کشور را داراست و همین امر سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنعت استان اردبیل را کاملا اقتصادی و توجیه‌پذیر می‌سازد.
طی سال‌های اخیر با تمرکز دستگاه‌های مسئول برای شناسایی ظرفیت‌های صنعت به‌ویژه مواد اولیه و کانی‌های ارزشمند گام‌های بلندی برداشته‌اند که این اقدامات در حال ثمر دادن است. در استان اردبیل در شهرستان مشگین‌شهر ذخایر عظیم مس شناسایی شده است ، علاوه بر این در حاشیه رود قزل‌اوزن در جنوب استان هم منابع ارزشمندی وجود دارد که البته عملیات اکتشاف و ظرفیت‌سنجی این معادن باید با اهتمام بیشتری تداوم داشته باشد.
معدن مس مشگین‌شهر جزو معادن با ذخیره بالای کشور محسوب می‌شود که با راه‌اندازی کارخانه وفراوری مس و مولیبدن وعمل آوری طلا شاهد شکوفایی جهش وار اقتصاد منطقه خواهیم بوددر همین زمینه فریبرز شجاع ، معاون امور معدنی سازمان صنعت معدن و تجارت استان اردبیل روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از سرمایه‌گذاری ۲۵ هزار میلیارد ریالی معدنی در معادن این استان خبر داد و گفت: ذخایر معدنی استان متنوع بوده و در همین راستا شاهد جذب سرمایه‌گذاران متعددی در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی معدنی هستیم که از این واحدها کارخانه فراوری کنسانتره مس در مشگین‌شهر در دست احداث است.
معاون امور معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل با اشاره به اقدامات انجام شده در اکتشاف کانی‌های فلزی اظهار کرد: سال گذشته ۳۰ هزار متر حفاری انجام شد و این در حالی است که سال قبل از آن هم ۸۰ هزار متر حفاری برای اکتشاف ذخایر معدنی در استان اردبیل اجرا شده است.
وی پیشرفت فیزیکی کارخانه کنسانتره مس مشگین‌شهر را ۳۵ درصد اعلام کرد و گفت: واحد فرآوری کنسانتره مس با سرمایه‌گذاری ۴۰ هزار میلیارد ریالی سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.
شجاع عمده سرمایه‌گذاری انجام شده را در این حوزه مربوط به صاحب دیوان مشگین‌شهر با برآورد ذخیره ۷۰ میلیون کنسانتره مس اعلام کرد و گفت: سرمایه‌گذار این پروژه با ۱۰۰ هزار میلیارد ریال و ایجاد اشتغال برای ۲۱۰ نفر پا به میدان گذاشته تا در این حوزه شاهد توسعه صنایع فرآوری و زنجیره تولید باشیم.
[شناسایی ۲۳ محدوده اکتشاف؛ مشگین شهر همتای سونگون می شود؟]
سالانه ۶ میلیون تن انواع مواد معدنی از معادن اردبیل استخراج می‌شود
معاون امور معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل با بیان اینکه ۶۰ درصد پروانه‌های بهره‌برداری معدنی در این استان فعال است ، افزود: ۱۲۲ پروانه بهره‌برداری معدن در استان فعال است و سالانه ۶ تا هفت میلیون تن انواع مواد معدنی استخراج و تحویل کارخانه‌ها و طرح‌های عمرانی نظیر سدسازی، راهسازی و صنایع مهندسی می‌شود.
به گفته این مقام مسئول، در حال حاضر ۱۹ ماده معدنی با ارزش در این استان استحصال می‌شود که همه آنها به عنوان مواد اولیه کارخانه‌ها محسوب شده و در بین ذخایر معدنی با ارزش استان مس، مولیبدن و طلا از ارزش و اهمیت خاص برخوردار است.
در حال حاضر ۱۹ ماده معدنی با ارزش در این استان استحصال می‌شود که همه آنها به عنوان مواد اولیه کارخانجات محسوب شده و در بین ذخایر معدنی با ارزش استان مس، مولیبدن و طلا از ارزش و اهمیت خاص برخوردار استمعاون امور معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل با استقبال از طرح‌های سرمایه‌گذاری معدنی در قالب طرح کاداست معدن و ارزیابی توان فنی سرمایه‌گذاران گفت: متقاضیان حقیقی و حقوقی معدن می‌توانند پس از ثبت محدوده و استعلام از محیط زیست و منابع طبیعی عملیات اکتشاف خود را نیز آغاز کنند.
شجاع بیان کرد: برای عملیات اکتشاف و استخراج نیاز به نقشه زمین‌شناسی، ژئوپلیتیک، ژئوفیزیک، اطلاعات ماهواره‌ای و دیگر الزامات قانونی است تا امکان بهره‌برداری از شبکه‌های معدنی گسترده در استان اردبیل فراهم آید.
حجم ذخایر معادن مس مشگین‌شهر ۱۵۰ میلیون تن است
در همین زمینه شهرام محمدی ، سرپرست فرمانداری مشگین‌شهر چندی پیش به ایرنا گفت: طرح مطالعه و اکتشاف معادن مس مشگین‌شهر که از سال ۸۰ در مناطق صاحب دیوان ، دوست بیگلو ، آق درق و نیاز آغاز و پس از مدتی تعطیل شده بود ، با همت دولت از ۲ سال پیش با احداث کارخانه‌های فرآوری و تولید کنسانتره آغاز شده است.
طرح مجتمع صنایع مس مشگین‌شهر تا پنج سال آینده همتای معادن سونگون و مس کرمان خواهد بودوی ذخایر معادن مس این شهرستان را بیش از ۱۵۰ میلیون تن ذکر کرد و اظهار کرد: در فاز اول این طرح یک میلیون تن فرآوری خواهد داشت و در فاز دوم نیز به ۱۲ میلیون تن توسعه خواهد یافت.
محمدی با بیان اینکه از تجریبات کارشناسان مجرب خارجی در اجرای طرح در بخش آموزش و اکتشاف استفاده خواهد شد، گفت: با اجرای این پروژه زمینه برای اشتغال بیش از ۲۰۰ نفر از افراد بیکار از جمله فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در بخش‌های اکتشاف ، کارگری ، معدن ، بخش مهندسی ، راهسازی و سدسازی ایجاد شده است.
وی افزود: طرح مجتمع صنایع مس مشگین‌شهر تا پنج سال آینده همتای معادن سونگون و مس کرمان خواهد بود.
تاکنون پنج پهنه معدنی با ۱۲ معدن دارای پروانه اکتشاف در استان اردبیل شناسایی شده است که ۲ مورد آن در شهرستان مشگین‌شهر واقع شده است.
نکته مهم لزوم فراوری مواد معدنی و توسعه و تکمیل زنجیره تولید است تا بخش صنعت سهم درخوری از اقتصاد استان را به خود اختصاص دهد.
واقع امر این است که در حال حاضر بخش صنعت نزدیک به ۳۰ درصد از سهم اشتغال استان را به خود اختصاص داده است. با توسعه زنجیره تولید صنعت و معدن در استان می‌توان امیدوار بود این سهم به میزان قابل توجهی افزایش یافته و استان از معضل بیکاری فصلی هم نجات یابد.
