به گزارش واحد ترجمه پایگاه خبری یازاکو به نقل از بیزیم مدیا، زائور علیئو محقق تاریخی آذربایجانی واقعیت تاریخی دیگری در مورد نحوه استقرار ارامنه در قره باغ در حساب شبکه اجتماعی خود به اشتراک گذاشت.
بر اساس معاهدات گلستان (۱۲ اکتبر ۱۸۱۳) و ترکمنچای (۱۰ فوریه ۱۸۲۸) بین روسیه و ایران، همچنین قراردادی که بین خان قره باغ ابراهیم خان و امپراتوری روسیه در ۱۴ می ۱۸۰۵ امضا شد نشان می دهد که ارامنه با کمک روسیه تزاری به خانات ایروان و قره باغ منتقل شده اند. همین ارامنه قبلاً در ترکیه، ایران و سایر کشورهای شرقی ساکن شده بودند.
مشخص است که جایگاه و نقش خانات قره باغ که در سال ۱۷۴۷ تأسیس شد و تا سال ۱۸۲۲ وجود داشت، در تاریخ کشورداری ما غیرقابل انکار است. کاترین دوم طرحی با عنوان “پروژه یونانی” را مطرح کرد. بر اساس این طرح پیشنهادی ترک ها باید از اروپا اخراج می شدند و «امپراتوری یونان» احیا می شد. کاترین دوم که می دانست قدرت دولت عثمانی متزلزل شده تصمیم گرفت از آن برای نابودی دولت عثمانی استفاده کند.
به همین دلیل بود که دولت عثمانی از گسترش روابط با خانات آذربایجان که از آنها درخواست کمک می کردند، محتاطانه عمل می کرد. اولین نامه نگاری بین خانات قره باغ و دولت عثمانی در سال ۱۷۶۹ آغاز شد. در نامه فرستاده عثمانی به خانات قره باغ آمده بود که آنها می خواهند با هم علیه روس ها بجنگند.
برای رسیدن به این هدف، سلطان عبدالحمید اول عثمانی نامه ای به ابراهیم خلیل خان حاکم قره باغ فرستاد. در این نامه به ابراهیم خلیل خان پیشنهاد شد که برای جنگ با امپراتوری روسیه آماده باشد. با این حال، هنگامی که حمله روسیه به قفقاز آغاز شد، دولت عثمانی به وعده خود عمل نکرد. ابراهیم خلیل خان در نامه ای که به صدراعظم سلطان سلیم سوم نوشت: «ما از شما می خواهیم که از ما محافظت کنید و ما را از کمک و لطف خود دریغ نکنید …»
در پاسخ نامه ابراهیم خلیل خان نامه ای از دربار عثمانی دریافت کرد که در آن مضامین زیر آمده بود: از آنجایی که بین ایران و دولت عثمانی صلح برقرار است، دولت عثمانی در حوضه ایران مداخله نمی کند مگر اینکه آقا محمدخان قاجار کاری کند که آرامش را برهم بزند.
خانات آذربایجان می خواستند حکومت داخلی خود را حفظ کنند و حمایت روسیه از خارج را پذیرفتند.
بر اساس معاهده ۱۱ ماده ای که در ۱۴ مه ۱۸۰۵ میلادی فی مابین ابراهیم خلیل خان و روسیه تزاری امضا شد، خان قره باغ از سیاست خارجی محروم شد. در حوزه داخلی او توانست اداره خانات را حفظ کند. خان قره باغ همچنین متعهد شد که نیروهای روسیه را در قلمرو خود نگه دارد.
هیچ یک از این اسناد به ادعای ارامنه مبنی بر اینکه طی این قرارداد ارامنه قره باغ و املاک و دارایی شان تحت تابعیت روسیه می شوند اشاره نمی کند. معاهده کوراکچای در اصل مبنایی شد برای اشغال قره باغ توسط روسیه. از آن تاریخ با حضور نیروهای روسیه در قره باغ عملیات کوچ ارامنه به قره باغ شروع گردید که در سال های بعد باعث درگیری های جدی در منطقه شد. معاهده کوراکچای که بین ابراهیم خلیل خان و ژنرال سیسیانف در مورد الحاق خانات قره باغ به امپراتوری روسیه منعقد شد، سند تاریخی مهمی است که ثابت می کند در اواخر قرن هجدهم و آغاز قرن نوزده هیچ ساکن ارمنی در منطقه قره باغ وجود نداشته است. بطوریکه در هیچ یک از ۱۱ بند این معاهده عنوانی از ارامنه دیده نمی شود.
این سند ادعاهای واهی ارامنه در مورد تاریخ را افشا می کند و بار دیگر ثابت می کند که ارامنه در قره باغ اسکان داده شده اند.
همچنین لازم به ذکر است که امپراتوری روسیه از مفاد معاهده کورکچای که در ۱۴ مه ۱۸۰۵ امضا شده بود پیروی نکرد. معاهده کوراکچای پس از هفده سال در سال ۱۸۲۲ لغو شد.
