به گزارش پایگاه خبری یازاکو به نقل از شهریار، این طرح با حذف هر چه بیشتر زمین‌های قیراندود برای به دست‌آوردن حداکثر متر مربع زمین باز تدوین شده که در نتیجه آن فضای بیشتری برای پوشش گیاهی باقی می‌ماند. یک راه‌حل ارزان‌قیمت که می‌تواند تأثیرات بزرگی برای شهر، ساکنان آن و خود طبیعت داشته باشد.
با روی کار آمدن سیستم‌های پیچیده شهری در طول قرن اخیر و ظهور مصالح جدید، به تدریج شهرها را بتنی کرده است. جاده ها، میادین و محوطه‌های بازی به منظور تسهیل در استقرار کاربری های جدید، به ویژه استفاده از خودرو، قیراندود شده‌اند. بتن‌سازی شهر بیش از همه زندگی روزمره را برای ساکنین آسان‌تر کرده است و راحتی استفاده را بسته به فصول و شرایط آب و هوایی تضمین می‌کند. آسفالت شهرها که تا دیروز نمادی از نوآوری بود، امروزه مانند مانعی در برابر سازگاری ضروری آن با تغییرات محیطی و اقلیمی به نظر می‌رسد. یک شهر بایستی در مواجهه با دما و بارندگی‌های شدیدتر دوباره نفس بکشد. اما امروزه، قیری شدن بیش از حد آن مانع از استقرار اکوسیستم‌های طبیعی در آنجا و ایفای کامل نقش خود در کمک به آسایش شهری می‌شود.
جزایر گرمایی، عدم وجود مناطقی با زمین های باز، محدودیت پوشش گیاهی، ناپدید شدن مناطق آبی و … اثرات بسیار زیاد ناخوشایندی بر شهرها گذاشته که اکنون زمان آن رسیده است که با اصلاح ساختاری سیستم‌های شهری خود با آن مقابله کنیم. زیرا شهری که امروزه با تغییرات آب و هوایی سازگار است شهری است که به طبیعت فضا می‌دهد که شامل کاشت گیاهان و درختان جدید است که تا حد زیادی به کاهش آلودگی کمک می‌کند، اما همچنین به ملایم کردن پیک های گرما کمک می‌کند و باعث ایجاد جزایر خنک کننده ای می شود.
اما فراتر از افزودن پوشش گیاهی، مسئله خاک همچنان ضروری است که باید به آن پرداخته شود: طرح فضای باز برای عملکرد مناسب اکوسیستم طبیعی ضروری است، پتانسیل ایجاد تنوع زیستی جانوری و گیاهی را ارائه می دهد، اما همچنین امکان جذب آب باران و تنظیم حرارتی جو را نیز فراهم می‌کند.
از اینرو، این مناطق زمین آزاد، جدا از فضاهای هدف (میادین، باغ ها، پارک ها و غیره) در مناطق شهری ضروری و نسبتاً کمیاب هستند. برای به حداکثر رساندن تأثیر آنها بر راحتی و تنوع زیستی شهری، اکنون باید آنها را چند برابر کرد تا شبکه های واقعی ایجاد شود. بخصوص زمانی که متوجه تعداد متر مربعی می‌شویم که اکنون بتن‌ریزی شده است اما نیازی به آن ها نبوده (انتهای پیاده رو، زمین مرکزی میادین، حیاط مدرسه و غیره). آگاهی ای که ساکنان، شهروندان، انجمن ها و حتی جوامع در حال ایجاد آن هستند و به تدریج مناظر شهرهای ما را تغییر می دهد.
از بسیج ساکنین فعال تا مشارکت اجتماعی
اکنون بیش از ده سال از زمانی که شورای ساکنان منطقه مونچات در لیون موضوع پوشش گیاهی منطقه خود را مطرح کرده است، می‌گذرد. این جنبش با الهام از چریک سبز، در دهه ۷۰ در ایالات متحده پدیدار شد و هدف آن انجام اقدامات رادیکال در پوشش گیاهی مجدد شهرها از طریق اقدامات ساکن و خودجوش بود. منطقه مونچات، عمدتا مسکونی، در حال حاضر به وفور پوشش گیاهی دارد، با این حال شورای محله می‌خواست ارتباط واقعی بین باغ‌های خصوصی برقرار کند تا هم تنوع زیستی را گسترش دهد و هم فضای عمومی را که اکثراً بتن‌سازی شده است، تغییر دهد. این کار در دو مرحله انجام شد : اول، مرحله تشخیص بود که به لطف بسیج داوطلبانه ساکنان، هر متر مربع بتن و کاربردهای مرتبط با آن به منظور شناسایی فضاهایی که در نهایت می‌توانند ویژگی فضای خالی خود را بازیابند، تجزیه و تحلیل و ثبت شد. در مرحله بعد، این کار شناسایی، به خدمات مدیریت فضای سبز ارائه شد تا یک برنامه عملیاتی برای حذف ۵۰ متر مربع بتن غیر ضروری و همچنین کاشت و نگهداری آنها متعاقبا ایجاد شود.
مورد منطقه مونچات در فرانسه منحصر به فرد نیست. برخی از شهروندان بصورت ساختاربندی شده این مبارزه را در اولویت قرار داده اند. این مورد مربوط به شرکت مردم نهاد روشل است. در سال ۲۰۲۰، این سازمان غیردولتی برنامه اقدام ” اقیانوس، زیر قیر” را راه اندازی کرد. هدف این برنامه ضدآب‌زدایی حداکثر متر مربع در یک محیط شهری طی ۴ سال است. هدف پشت این اقدام، بهینه سازی نفوذ آب باران برای جلوگیری از آلودگی آن، تغذیه مجدد آب‌های زیرزمینی و در عین حال بهبود تنوع زیستی و مبارزه با جزایر گرمایی بود. این برنامه نه تنها برای فضاهای عمومی اعمال شد، بلکه برای حیاط مدارس و فضاهای تجاری (پارکینگ و غیره) نیز اعمال شد و دارای یک بعد مشارکتی قوی بود. در طی یک هفته، از کاربران دعوت شد تا در یک کارگاه، تغییر فضاهای مورد مطالعه را طراحی کنند و در روزهای کاشت شرکت کنند. بین آگاهی و عمل، این طرح ” اقیانوس، زیر قیر” فعالانه در تحول شهرها سهیم شد.
اما فراتر از اقدامات ارائه شده توسط شهروندان، اکنون این جوامع هستند که مایل به اقدام هستند. در شهر نانت، “طرح فضای آزاد” گواه این است که با کمی جاه طلبی می‌توان به نتایج ملموسی دست یافت. پس از چندین تابستان سوزان، جایی که دمای هوا در مرکز شهر نانت رکوردها را شکست، شهرداری تصمیم گرفت اقدامات خود را برای بهبود آسایش شهری و بخشی از یک تحول پایدار تقویت کند.
در تابستان سال ۲۰۲۲، به منظور احیای خاک های طبیعی و نفوذپذیر و در عین حال افزایش پوشش گیاهی و درختی در سراسر شهر، شورای شهرداری ابزار جدیدی تحت عنوان “طرح فضای آزاد” را تصویب کرد که هدف اصلی آن کاهش سطوح معدنی بود که گرما را تشدید کرده و از نفوذ آب باران جلوگیری می کرد. این شهر در نظر دارد تا سال ۲۰۲۶ حداقل ۷ هکتار پوشش گیاهی در فضای باز، معادل مساحت باغ گیاه شناسی معروف نانت، به اجرا درآورد.
در طول ۳ سال آینده، این طرح با هدف افزایش ۱۵ تا ۲۵ درصدی مساحت فضاهای باز با نتیجه ملموس اضافه کردن ۵۰ درصد درخت بیشتر بصورت جاه‌طلبانه‌ای پیشتاز است. از مناطق کوچک تا بزرگ (تکه‌های پیاده‌رو، مناطق متروکه شهری، پارکینگ‌ها، حیاط مدارس و مهدکودک‌ها، میادین و غیره)، پروژه‌های آغازین در نهایت «خیابان‌های باغ» جدید را ایجاد می‌کنند که عمدتاً به نفع ایجاد تنوع زیستی جدید خواهد بود.
از سوی همه نیروهای ساکن، انجمنی و نهادی، اقدامات به نفع استقرار مجدد طبیعت در شهر، به ویژه از طریق افزایش فضاهای خالی بدون مانع، به طور فزاینده ای زیاد است که یک مورد هیجان انگیز در مورد چالش‌های پایداری بوده و شهرهای ما را پویا می‌کند. این اقدامات اغلب مشارکتی، ابزارهای ضروری برای افزایش آگاهی در مورد این مسائل در میان کل جمعیت است.
در حالی که امروز ما سعی می‌کنیم شهرهایمان را در قبال اشتباهات گذشته خود بازسازی کنیم، آنها را دوباره با اکوسیستم های طبیعی پیوند می‌دهیم، همچنین مهم است که در پروژه هایی که می‌سازیم جاه‌طلب باشیم : وجود پارکینگ‌های زیرزمینی در مرکز شهر، مصنوعی سازی بیش از حد خاک‌ها، تخریب پوشش گیاهی… اقدامات بسیاری که در بسیاری از پروژه ها وجود دارد و زمان آن فرا رسیده است که به طور قطعی آن ها را ممنوع کنیم.
