از نظر حکمای طب سنتی، معده محل هضم اول و کبد محل هضم دوم غذاست و تولید اخلاط چهارگانه که غذای سلولهای بدن است شامل دم، بلغم، سودا و صفرا در کبد است.
دکتر سید مهدی میرغضنفری، پزشک متخصص فیزیولوژی و عضو هیئت علمی دانشگاه ارتش در گفتگو میگوید: «تعریف طب رایج از بیماری کبد چرب، در اثر رسوب مقادیر زیاد چربی در سلولهای کبد است که انواع الکلی و غیرالکلی دارد و سبب التهاب و سفتی این عضو میشود و اگر به آن دیر رسیدگی شود، تبدیل به سیروز یا همان تنبلی کبد میشود. اما از دیدگاه طب سنتی، کبد چرب ناشی از پرشدگی مواد زائد و اضافه در کبد است و هنگامی که تناسب و تعادل از بین برود، مصرف و دفع مواد غذایی متوقف شده و این بیماری به وجود میآید.»
از کبد گرم تا کبد سرد و چروکیده
افراد برای مقابله با کبد چرب ابتدا باید مزاج خود را بشناسند و سپس سبک زندگی خود را بر اساس آن تنظیم کنند. در طب سنتی چهار حالت گرم، سرد، خشک و تر میتواند سبب التهاب و بروز کبد چرب شود. برای مثال کبد گرم به خصوص در افراد با مزاج گرم و تر سبب تظاهر علائمی نظیر حرارت و گرمی خون، دهان و بدن میشود که باید از گرمیجات کمتری استفاده کنند و افراد صفراوی یا همان گرم و خشک، بیشتر مستعد ابتلا به کبد چرب هستند.
در کبد سرد نیز که در اثر زیادهروی در سردیجات بروز میکند، افراد سرد و تر و رطوبتی با خوردن زیاد و مکرر آب و لبنیات به خصوص در سرما یا نوشیدن آب یخ در ناشتا یا داخل حمام با شکم خالی یا بلافاصله پس از ورزش دچار سردی کبد میشوند. در کبد سرد فرد علائم سردی دارد، زبان بار سفید، چهره و زیر چشم پفآلود، ادرار شفاف و احساس سرما در محل کبد وجود دارد. در کبد خشک، کبد اصطلاحا چروکیده میشود و در کبد تر برخلاف کبد خشک حجم این عضو زیاد میشود. در مزاجهای خشک که اغلب افراد، لاغراندام هستند درصد رطوبت خون و بدن پایین و زیر چشم گود میافتد.
سونوگرافی، سنجش آنزیمهای کبدی با آزمایش خون و نمونهبرداری از روشهای قطعیت در ابتلای به کبد چرب است که البته گاهی آنزیمهای کبدی و سونوگرافی کبد نرمال است اما چون ابتدای بیماری است و علائم، دیر بروز میکند، بیماری کبد چرب تشخیص داده نمیشود و اینجاست که باید بیشتر به علایم بالینی بیمار توجه شود. یک روش برای تشخیص احتمالی بروز اختلال در کبد این است که زیر دنده در سمت راست را فشار دهید اگر دردی احساس شد و یا پس از ورزش یا پیاده روی تند، متوجه درد در این ناحیه شُدید، میتواند نشانه تحریک پذیری کبد و آمادگی ابتلا به بیماری باشد.
پرهیز غذایی، فعالیت، ورزش
درمان کبد چرب در کم کردن موادغذایی پرانرژی است. بیماران همزمان با پرهیز باید فعالیت بدنی و ورزش داشته باشند و از غذاهای خاص استفاده کنند. مصرف غذاهایی که انرژی زیادی تولید نمیکنند مثل: انواع آشها، سوپ و خورشهایی که با سبزیجات تهیه میشوند میتوانند مفید باشند. کسانی که معده ضعیف ندارند خورشها را کمی ترشتر تهیه کنند. استفاده از چای ترش، چای سبز، آلبالو، آب آلبالو، آب زرشک، آبغوره و عناب نیز در درمان کمککننده است.