به گزارش خبرنگار پایگاه خبری یاز اکو، آئین اختتام پنجمین جایزه ملی کتاب سال تبریز با حضور تعدادی از مدیران شهری عصر امروز در عمارت شهراری تبریز برگزار شد.
حجت‌الاسلام احمد حمیدی، معاون فرهنگی، اجتماعی و هنری شهرداری تبریز در مراسم اختتامیه پنجمین جایزه کتاب سال تبریز با اشاره به اهمیت بحث کتاب و کتابخوانی گفت: همین که کتاب معجزه جاودانه پیامبر بزرگوار اسلام است نشانگر اهمیت کتاب، کتابت، اندیشه و تفکر است.
وی گفت: امروزه یکی از شاخص‌های مهم توسعه شهری سرانه مطالعه است و هر اندازه میزان سرانه مطالعه در یک جامعه بالا باشد، نشان دهنده توسعه یافتگی جامعه است.
حجت‌الاسلام حمیدی بیان کرد: تشویق ناشران، مولفان، مترجمان، نویسندگان و پدیدآورندگان کتاب برای ادامه کار فرهنگی موثر و پرداختن به موضوع تبریز، مفاخر و مشاهیر و داشته‌های تبریز از اهدافی است که ما از این جشنواره دنبال می‌کنیم.
وی انتخاب تبریز به عنوان پایتخت کتاب کشور طی سال‌های آتی را از دیگر اهداف برگزاری این جشنواره عنوان کرد و افزود: به همین منظور دبیرخانه دائمی کتاب سال تبریز در خانه هنرمندان مستقر شده است.
حجت‌الاسلام حمیدی در ادامه با بیان اینکه این رویداد مهم فرهنگی شامل سه بخش؛ اصلی، جنبی و بخش ویژه موضوعات ادبیات و علوم انسانی، علوم اجتماعی، تصحیح متون، هنر و گرافیک، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، علوم پایه و مهندسی، کودک و نوجوان، ترجمه و شهریار پژوهی برگزار شده است، افزود: در این دوره ۱۴۱ اثر از پنج استان به دبیرخانه جشنواره ارسال شده بود.
وی ادامه داد: این دوره از جشنواره برای نخستین بار از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده است و این بدان معنا است که جشنواره کتاب سال ایران در تقویم رویدادهای فرهنگی استانثبت شده است. و همه ساله این رویداد ادامه خواهد یافت.
وی خواستار قرار گرفتن رویداد جایزه کتاب سال تبریز در کنار جوایزی از قبیل جایزه کتاب جمهوری اسلامی ایران و جایزه کتاب جلال آل احمد شد.
ضرورت ایجاد انگیزه کتابخوانی بین جوانان
شکور اکبرنژاد، رئیس شورای شهر تبریز هم در این مراسم با تاکید بر اینکه بحث فرهنگی از دغدغه‌های شورای پنجم بود، گفت: توسعه و ترویج کتابخوانی از ضروریات هر جامعه‌ای است و این مطلب را باید مد نظر داشته باشیم که انسان‌ها به قدری ارزش پیدا می‌کنند که کتاب می‌خوانند.
وی با اشاره به اهمیت علم و تقوا در قرآن کریم افزود: ما باید انگیزه کتاب خوانی را در جوانان تقویت کنیم.
ایرج شهین باهر، شهردار تبریز هم در این مراسم با اشاره به بیانیه هیئت داوران در جشنواره گفت: با توجه به متن قرائت شده چنین مشخص می‌شود که حال کتاب در شهر و در استان ما زیاد خوب نیست و جا دارد که در این حوزه بیشتر کار بکنیم.
وی تاکید کرد: ما اعتقاد داریم که کتاب، مهمترین شاخص در مدیریت شهری و ارتقاء شاخص‌های فرهنگی در مدیریت شهری است.
شهین باهر ادامه داد: نقش کتاب را می‌توان با نقش بهداشت و درمان مقایسه کرد. هر قدر در حوزه بهداشت هزینه کنیم، همان اندازه هزینه درمان کاهش پیدا می‌کند، همین امر در حوزه فرهنگ و مطالعه نیز صادق است.
وی با بیان اینکه ما در حوزه فرهنگی واقعا کم کاری کرده‌ایم، افزود: لازم است که در این حوزه تلاش کنیم البته مدیریت شهری در شورای شهر پنجم نگاه ویژه‌ای به حوزه فرهنگی دارد، تالیف و چاپ کتاب‌های آموزش شهروندی برای اولین بار در کشور در تبریز را یک کار عظیم فرهنگی عنوان کرد.
شهردار تبریز گفت: موضوع کتاب موضوعی نیست که تبریز با آن بیگانه باشد؛ تبریز در قرن ششم بزرگترین کتابخانه بعد از بغداد را در جهان داشت، همچنین اولین چاپخانه کشور در تبریز راه‌اندازی شده است.
وی با اشاره به برگزاری برنامه‌های مختلف در حوزه کتاب ابراز امیدواری کرد: شهرداری تبریز در سال ۱۴۰۰ هم طرح کتابیار را ادامه دهد.
بیانیه هیات داوران پنجمین دوره جایزه ملّی کتاب سال تبریز
هیات داوران پنجمین جایزه ملی کتاب سال تبریز، با صدور بیانیه ای، ضمن قدردانی از احیای این رخداد اثرگذار فرهگی پیشنهادات خود را ارائه و تبیین کرد.
جایزه کتاب سال تبریز که به فضل خدای متعال، امسال پس از هفت سال تعویق و فترت، شاهد برگزاری پنجمین دوره آن هستیم، به عنوان میعادگاهی برای اصحاب فرهنگ و هنر، صاحبنظران و پژوهشگران و فعالان حوزه چاپ و نشر کتاب و یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی آذربایجان، هم اینک به یک نهاد علمی و فرهنگی بالنده در عرصه ملّی تبدیل شده است.
این جایزه با نگاه به ارزش های اسلامی، ایرانی و بومی و با هدف کمک به ارتقای کیفیت کتاب، حمایت از نویسندگان، تصویرگران و ناشران، شناسایی و رتبه بندی آثار ارزشمند و معرّفی آن به مخاطبان و جلب توجّه عمومی به موضوع کتابخوانی در آذربایجان و به منظور معرفی کتاب های برگزیده و شایسته تقدیر در حوزه های متنوع علوم و فنون برگزار می شود.
معیارهای ارزیابی و داوری آثار در این جایزه، تاثیرگذاری در ارتقای سطح علمی جامعه، پایبندی به ارزش های اسلامی، اخلاقی و انسانی، تازگی و نوآوری، رعایت استانداردها در فصل بندی، نگارش، پاکیزگی و آراستگی ظاهری کتاب از حیث کیفیت چاپ، ویراستاری، صفحه آرایی و طراحی جلد است.
هیات داوران و اعضای کمیته علمی پنجمین دوره جایزه ملّی کتاب سال تبریز، ضمن سپاس از تمامی نویسندگان، پدیدآورندگان و فعالان حوزه نشر، هشت نکته مهم را جهت یادآوری به فعّالان حوزه کتاب در آذربایجان بیان می کند:
۱- همه آثار رسیده به دبیرخانه، توسط صاحبنظران هر بخش، از چهره های برجسته علمی داخل و خارج استان، در دو مرحله و منطبق با معیارهای مندرج در آیین نامه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران داوری شده است. در نخستین نگاه، آنچه که متأسفانه دریافت می شود این است که معدل سطح کیفی آثار در حوزه های مختلف، بالا نیست. می توان گفت یک سطح کیفی متوسط، در کلیه آثار قابل مشاهده است.
۲- به نظر می‌رسد کتاب‌های تألیفی و تحقیقی در آذربایجان، از یک ضعف عمده رنج می‌برند و آن هم جای خالی ویراستاری مجرّب و متن¬شناس به عنوان همراه و راهنمای نویسنده در آثار است. حضور ویراستار، به خصوص در کنار نویسندگان تازه‌کار، می‌تواند به بهبود و ارتقای متن، کمک شایانی کند. متن را از اشتباهات پالایش نماید و به نویسنده برای دستیابی به اطّلاعات دقیق و روزآمد در موضوع کتاب یاری رساند.
۳- بر اساس شواهد و قرائن و در مجموع، حال طراحی جلد در کتابِ آذربایجان خوب نیست. بسیاری از ناشران، در شرایط فعلی و با توجّه به اوضاع نامساعد صنعت نشر، می‌کوشند برای ایجاد تعادل در قیمت تمام‌شدۀ کتاب، هزینه‌های جانبی را به حداقل رسانند. بنابراین بودجۀ اندکی برای طراحی جلد در نظر می‌گیرند، از آن سو طراحان جلد نیز با کاهش دستمزد، تلاش می‌کنند حجم کار خود را افزایش دهند و زمان کمتری را به هر پروژه اختصاص دهند. نتیجه این شده است که بر جلد بسیاری از کتاب‌ها، خصوصاً در حوزۀ علوم انسانی و کتاب کودک، که درک عمیق مطالب و مفاهیم شان دشوار است، صرفاً تصویری از قالب‌های پیش‌فرض و آماده نرم‌افزاری دیده شود.
۴- تعداد زیادی از آثار رسیده به دبیرخانه، فاقد استنادات و ارجاعات علمی و بدون درج مشخصات کتاب شناختی و فهرست منابع و مآخذ بودند که موجب شد اثر، امتیاز کمتری بگیرد، لذا پیشنهاد می شود مولّفان و ناشران، به این امر مهم توجّه بیشتری نمایند. در حوزه تصحیح متون و احیای میراث مکتوب، آثار رسیده، از ضعف علمی بسیاری برخوردار بودند. همچنین در موضوع رمان و شعر، اثر برگزیده و قابل توجهی توسط داوران شناسایی نگردید. بنابراین، انتظار می رود با توجه به اهمیت موضوع ادبیات و شعر در تبریز، این دو حوزه، مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
۵- با توجه به بخش عظیم جمعیتی کودک ونوجوان، از پدید آورندگان این گروه سنّی، اعم از مترجمان و نویسندگان انتظار می رود در آفرینش و ترجمه آثار، نیازهای روان شناختی و اجتماعی امروز مخاطبان را جدّی تر مورد مداقه قرار دهند. همچنین نقاشی ها و طرح های روی جلد و مجموعه کتاب آرایی به گونه ای باشد که ضمن جلب گروه سنی کودک ونوجوان به کتاب، موجبات رشد دانش و ارتقای ذوق ادبی و هنری آنان را فراهم آورد.
۶- در بخش ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس؛ آثار ارسالی، گاه در موضوع و گاه در روش، دچار ضعف‌های جدی بودند. باید توجه داشت که هر موضوع پژوهشی و هر خاطره و تجربه زیسته انسانی؛ به شرطی می‌تواند به روایتی ماندگار تبدیل شود که استناد و انسجام را در عین احاطه بر جزییات، رعایت کرده و با نثری رسا و روان در خدمت اینگونه از ادبیات مستند باشد. البته جای خرسندی است که آثار بانوان اهل قلم تبریزی در این دوره از جشنواره در حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، خصوصا در روش پرداخت به برخی خاطره‌نگاری‌ها، آثاری قابل توجه بود و نوید فصل‌های پرباری در فرهنگ این سرزمین می‌دهد. باشد که آثار این حوزه، نه‌فقط به صرف عنوان ارزشمندشان؛ بلکه با محتوای اصیل و روشمند، و پرداختن به موضوعات مغفول، بتوانند سطرهایی روشن و حقیقی بر تاریخ پرافتخار این سرزمین بیفزایند و محل اقبال امروز و فردای مردم باشند.
۷- هیئت داوران پیشنهاد می کند در دوره های بعد، بخش ادبیات و علوم انسانی در جایزه کتاب سال تبریز، به دلیل گستردگی موضوعات و فراوانی آثار در این دو حوزه، به دو بخش مستقل و جداگانه تقسیم شود تا زمینه رقابت بیشتری فراهم گردد.
۸- اقدام شهرداری تبریز در برگزاری مجدّد این جایزه، امری مبارک و مغتنم است. امیدواریم بعد از این، برگزاری جایزه کتاب سال تبریز، بدون تعلیق و تعطیل، استمرار پیدا کند و اهل قلم آذربایجان اطمینان کنند که با کوچکترین تغییر در فضای مدیریتی و سیاسی کشور، اینگونه حرکت های علمی، فرهنگی و اجتماعی، دستخوش سلایق و تصمیم گیری های شخصی مسئولان نمی شود.
اسامی نفرات برگزیده در پنجمین جایزه کتاب سال تبریز:
بخش کودک و نوجوان:
- کتاب «جیک جیک» اثر نورالدین مقدم، شایسته تقدیر.
- کتاب «ازدواج اجباری با ملکه سسنسنا» اثر محمد رمضانی، شایسته تقدیر.
- کتاب «رونی یک پیانو قورت داده است» اثر تیمور آقا محمدی، برگزیده.
بخش تحقیق و تفحص:
- «رساله‌های جهادیه اهری» تصحیح حسین دوستی و رحیم نیکبخت، شایسته تقدیر.
- – «اماکن جغرافیایی در قرآن کریم» اثر محرم فرزانه، شایسته تقدیر.
- – «مقامات شیخ حسن بلغاری» تصحیح مریم حسینی و مریم رجبی‌نیا، برگزیده.
بخش ادبیات و علوم انسانی:
– «در کند و کاو نامه‌ها» اثر فریده چوپانی، شایسته تقدیر.
- هیئت داوران در این بخش برگزیده‌ای ندارد.
بخش علوم پایه و مهندسی:
- «حسابرسی فناوری اطلاعات (رویکرد کنترل و امنیت)»اثر علیرضا فضل‌زاده و سجاد نقدی، شایسته تقدیر.
- – «تکنولوژی و مدیریت گلخانه» اثر منصور مطلوبی و احمد مکاری خواجه دیزج، شایسته تقدیر.
- «مقدمه‌ای بر کیهان‌شناسی» ترجمه داود جسور، برگزیده.
بخش انقلاب اسلامی و دفاع مقدس :
– « سرای انقلاب» اثر معصومه جعفرزاده، شایسته تقدیر.
– «نقش دانشگاهیان تبریز در انقلاب اسلامی» اثر محمدعلی پرغو، شایسته تقدیر.
– «یک محسن عزیز» اثر فائزه غفار حدادی، برگزیده.
بخش علوم اجتماعی:
– « تبریز در گرداب سایه‌ها» اثر امیر چهره‌گشا، شایسته تقدیر.
– «رویکردهای تاریخی به مسئله انحطاط و عقب ماندگی ایران» اثر ناصر صدقی، شایسته تقدیر.
- «ازدیاد جعل آثار باستانی ایران در کشورهای همجوار (دروغ بزرگ شد)» اثر صمد علیون، برگزیده.
بخش هنر و معماری:
- «میراث میرک» اثر غلامرضا برادران، شایسته تقدیر.
- هیئت داوران در این بخش برگزیده‌ای ندارد.
ناشر نمونه:
- انتشارات اختر، صمد آسیابی، شایسته تقدیر.
- انتشارات آیدین، اصغر عباس‌پور، برگزیده.
گرافیست و تصویرگر نمونه: (برگزیده مشترک)
- «رونی یک پیانو قورت داده » اثر پژمان رحیمی‌زاده، شایسته تقدیر.
- «هیاهوی سایه‌ها»، اثر رضا غفاری
بخش شهریار پژوهی:
- «خان ننه و سهندیم استاد شهریار» ترجمه حسن شادبه، برگزیده.
