یاز اکو؛ ساناز شهابی – مشاور سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان آذربایجان‌شرقی گفت: زمانی استانبول، تبریز و لندن قیمت‌های بازار را در منطقه و جهان مشخص می‌کردند، آیا امروز ما در جایگاه خود هستیم؟!
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری یاز اکو، جواد نیکبخت در برنامه‌ی تلویزیونی آمایش و سرزمین با بیان این مطلب، وجود ذخایر معدنی، صنایع تولیدی بزرگ و استراتژیک و نیروهای انسانی جوان و ماهر را از پتانسیل‌های استان دانست و افزود: سوال این است که با دارا بودن چنین موقعیتی چرا نتوانسته‌ایم به جایگاه خود در حوزه‌ی صنعت برسیم. ما باید تلاش کنیم تا حداقل به رتبه‌ی اول یا دوم در این حوزه دست یابیم.
نیکبخت گفت: توسعه‌ی اقتصادی بدون فراهم ساختن زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی امکان‌پذیر نیست. ما همین الان هم نتوانسته‌ایم داشته‌های خود را در استان حفظ کنیم. سرمایه‌گذار ارج و حرمت می‌خواهد، اما در اینجا آنچنان که باید متناسب با شان سرمایه‌گذار رفتار نشده است.
وی مهمترین مسئله و تعارض موجود در حوزه‌ی اقتصاد و صنعت استان را عدم توجه به زنجیره‌ی ارزش و تکمیل زنجیره‌ی تامین دانست و گفت: این مشکل به دلیل وجود سیستم تمرکزگرایی در کشور به وجود آمده است.
روش تمرکزگرایی منسوخ شده‌ی صد سال پیش جهان را اجرا می‌کنیم
نیکبخت با بیان اینکه در کشورهای غربی، شرقی یا حتی کشورهای مسلمانی از قبیل اندونزی، مالزی و ترکیه با پرهیز از سیستم تمرکزگرایی قدم‌های خوبی در راستای توسعه اقتصادی برداشته‌اند، تاکید کرد: ما در کشور همچنان دستپخت باقی مانده از ۱۰۰ سال پیش را که در تمام جهان منسوخ شده است، استفاده می‌کنیم. اگرچه در ایران برون‌سپاری وظایف به بخش خصوصی انجام می‌شود اما همچنان دچار تعارض در توسعه هستیم.
نیکبخت تاکید کرد: باید گفت با این سیستم متمرکز کسانی که در مسئولیت‌های خاصی هستند در قالب یک جمع‌بندی کلی برنامه‌ریزی می‌کنند و با اجزا ارتباط ندارند. به عبارت دیگر کشور ما به صورت جزیره‌ای اداره می‌شود و بدون امکان‌سنجی و بررسی شرایط منطقه تصمیمات در قالب‌های کلی و با مصلحت کشور انجام می‌گیرد و نتیجه‌ی چنین تصمیماتی به عنوان نمونه می‌شود احداث کارخانه‌ی ذوب آهن در استان کویری که با کمبود آب مواجه است.
وی گفت: جزیره‌ای عمل کردن باعث عدم تعادل در توزیع امکانات و بهره‌برداری از ظرفیت‌ها بین استان‌ها می‌شود.
مشاور سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان بیان کرد: تجربه‌ی چهل ساله نشان داده است که عمده بودجه‌ی صرف شده خصوصاً در مناطق محروم نتیجه‌ی مناسبی نداده است، چرا که مشوق‌ها برای سرمایه‌گذاری به اندازه کافی نبوده است. آنچه استان ما می‌تواند و باید باشد محقق نشده است.
توسعه امری درون‌زاست
وی افزود: ما باید باور کنیم توسعه امری درون‌زاست و ما می‌توانیم با اتکا به منابع داخلی و استانی و اراده‌ی جمعی با شناخت دقیق از شرایط جایگاه مناسب قبلی را به دست بیاوریم اما این امر نیازمند همکاری تمامی ارگان‌ها از نماینده ولی فقیه گرفته تا استاندار، شوراها، نمایندگان مجلس و دستگاه های اجرایی است.
نیکبخت ادامه داد: توسعه باید همزمان هم از بالا و پایین و هم درون‌زا باشد. در اصل این استان‌ها هستند که باید اطلاعات درست را جمع‌آوری کرده و به مراکز برنامه‌ریزی بدهند اما هنگام برنامه‌ریزی باید ویژگی‌های استانی نقاط قوت و ضعف هر استان نیز به صورت پازل‌وار و موازی و مداخله‌گرانه در نظر گرفته شود. درست است که تمرکزگرایی ریشه‌ی بسیاری از مشکلات در ایران است اما بیش از ۷۵ درصد مشکلات ما در خود استان خلاصه شده است چرا که مسئولان به دلیل انتخاب از مرکز نیازی به پاسخگویی به استان و مردم استان در خود نمی‌بینند.
