به گزارش یازاکو، سیدفرید موسوی روز سه‌شنبه در آیین اختتامیه جشنواره موسیقی عبدالقادر مراغی افزود: موسیقی ایرانی و اسلامی ظرفیت‌های بسیاری دارد و تاثیر عبدالقادر در توسعه و اعتلای این موسیقی غیرقابل انکار است.
فهرست
ایران ما با «عبدالقادر» آشنا شود
نماینده مردم مراغه و عجب‌شیر در مجلس شورای اسلامی همچنین بیان کرد: متاسفانه عبدالقادر مراغی به عنوان اولین ردیف‌نویس موسیقی ایران اسلامی مهجور مانده است و ایران عزیز ما باید با نام و نشان عبدالقادر بیش از پیش آشنا شود.
موسوی اضافه کرد: شاید اگر عبدالقادر اهل مراغه نبود، اینک جشنواره‌ها و جوایز ملی و بین‌المللی بسیاری به نام این هنرمند مزین بود ولی از بد حادثه در مراغه تربیت شده و گمنام مانده است.
از مطالبه احداث سینما تا راه‌اندازی هنرستان موسیقی
نماینده مردم مراغه و عجب‌شیر در مجلس شورای اسلامی همچنین با تاکید بر اینکه توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و هنری این شهر به ویژه سینما باید سرعت بگیرد، اظهار کرد: ما قولی هم برای ایجاد هنرستان موسیقی در شهرستان مراغه از وزیر آموزش و پرورش گرفتیم که منتظر تعیین مکان آن هستیم.
وی اضافه کرد: به عنوان یک شهروند خوشحالم که برگزاری چنین رویداد مهمی با عنوان جشنواره موسیقی عبدالقادر مراغی را شاهد هستم و از تمام برگزارکنندگان آن سپاسگزارم.
«موسوی» افزود: شرمنده تمام عزیزانی هستم که مسئولانی چون بنده دارند و چنین اتفاق بزرگی را در مشقت و با وجود محدودیت‌های بسیار رقم زدند.
وی اضافه کرد: فرهنگ‌دوستان این شهرستان با کمترین امکانات ممکن و با هزینه کردن از داشته‌های شخصی خودشان برای برگزاری این جشنواره تلاش کردند.
وی از حامیان این جشنواره از جمله مجموعه مدیریت شهری نیز قدردانی، و ابراز امیدواری کرد که حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و هنری استانی به برگزاری جشنواره‌های ملی در این شهرستان منتهی شود.
موسوی هنر را یک طرف و موسیقی را طرف دیگر دانست و افزود: تاثیر هنر موسیقی وصف‌ناپذیر است و امیدواریم این جشنواره به طور مرتب و در سطح بالاتر برگزار شود و استعدادهای این شهرستان در پستوی خانه‌ها حبس نشود.
وی با بیان اینکه موسیقی در جمع معنی پیدا می‌کند، افزود: موسیقی یکی از عوامل حال خوب و ایجاد نشاط به شمار می‌رود و این حال خوب در رفع مشکلات موثر است.
فرماندار: رویدادهای فرهنگی و هنری مراغه در فصل گردشگری برگزار شود
معاون استاندار آذربایجان‌شرقی و فرماندار شهرستان ویژه مراغه نیز در این آیین گفت: رویدادهای فرهنگی و هنری این شهرستان در فصل مناسب گردشگری برگزار، و از مزیت حضور میهمانان برای توسعه بخش توریسم هم استفاده شود.
امین امینیان افزود: همچنین گنجاندن این رویدادهای فرهنگی و هنری در تقویم سالانه هم می‌تواند در زمینه برنامه‌ریزی و برگزاری هرچه بهتر آنها موثر باشد.
وی با قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری این جشنواره، ابراز امیدواری کرد که جشنواره موسیقی عبدالقادر مراغی به صورت سراسری و گسترده‌تر برگزار شود.
عبدالقادر صاحب مهارت هنری و اندیشه هنر بود
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی نیز با بیان اینکه عبدالقادر مراغی صرفا یک نوازنده و شخص ماهر در هنر نبود، بیان کرد: هنر از ۲ بعد مهارت و اندیشه برخوردار است و عبدالقادر مراغی از هر ۲ بعد بهره‌مند بود.
محمدحسین بلاغی با بیان اینکه عبدالقادر حافظ قرآن، شاعر و عارف بود، افزود: ایشان با ۶ رسم‌الخط اسلامی خط می‌نوشت و هرات، بصره و بغداد را برای کسب اندیشه در نوردید.
وی با بیان اینکه این فهم و اندیشه موجب شد تا عبدالقادر در موسیقی هم‌مقام فارابی، ابن‌سینا و صفی‌الدین اموی باشد، ادامه داد: جریان هنر و هنرمندان ما باید فهم کنند که یادگیری مهارت به تنهایی کافی نیست و اندیشه متعالی، انسان‌ساز و جامع‌ساز باید پشتوانه مهارت هنری باشد.
وی همچنین با بیان اینکه مراغه یکی از ۱۰ شهر دارای بافت تاریخی ایران است، افزود: این کهن‌شهر قدر و منزلت بالایی دارد و در حق آن کم‌لطفی شده است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی افزود: امسال در حوزه عدالت فرهنگی و توسعه متوازن تلاش کردیم تا برگزاری ۲ جشنواره را برای مراغه برنامه‌ریزی کنیم و خوشحالیم که اهتمام جدی برای تداوم برگزاری این جشنواره‌ها در شهرستان وجود دارد.
بلاغی با بیان اینکه جشنواره موسیقی عبدالقادر طی سال آینده به صورت سراسری برگزار می‌شود، ابراز امیدواری کرد که پردیس سینمایی مراغه تا سال آینده احداث شده و این جشنواره در یکی از سالن‌های تازه‌احداث این پردیس برگزار شود.
نتایج دومین جشنواره موسیقی عبدالقادر مراغی
هیئت داوران دومین جشنواره موسیقی عبدالقادر مراغی جایزه استعدادهای قابل تقدیر را به «علی محمدزاده» سرپرست گروه «اوغور» و «اشکان احمدی» سرپرست گروه «بوتا» اهدا کرد.
در بخش موسیقی آذربایجانی نیز جایزه سوم این جشنواره به «ابراهیم ساعد» سرپرست گروه «تانیش» و جایزه دوم نیز «حبیب‌الله صیرفی» سرپرست گروه «یاغیش» اهدا شد.
همچنین «رسول حاجی حسین‌زاده» نیز به عنوان سرپرست گروه «سارنج» جایزه نخست را دریافت کرد.
در بخش منتخبان موسیقی دستگاه ایرانی نیز «جاوید سید رحمانی» سرپرست گروه «بیوک آقا مراغی» جایزه سوم و «قادر رودکیان» سرپرست گروه رودکی نیز جایزه دوم را دریافت کردند و «حسین توحیدوند» سرپرست گروه «سمر» نیز جایزه نخست این بخش را گرفت.
عبدالقادر مراغی را بیشتر بشناسیم
عبدالقادر مراغی آخرین موسیقیدان و نوازندهای چیره‌دست و طبق شواهد تاریخی، بانی موسیقی جهان اسلام، نخستین ردیف‌نویس موسیقی ایران، آخرین نظریهپرداز موسیقی کلاسیک ایرانی و معلم ثالث در دانش موسیقی مشرق زمین پس از فارابی و ابن‌سینا است.
گفتنی است موسیقی فاخر ایران در قرن هفتم تا نهم هجری و طی دوران فراز و نشیب مغولها بنیان گذاشته شد که صفی‌الدین ارموی و عبدالقادر مراغی، ۲ نابغه هنرمند، پراستعداد و نامی ایرانی در آن دوران ظهور کردند.
در تبیین شخصیت فرامرزی عبدالقادر مراغی همین بس که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کشورمان با همکاری بنیاد یونس امره ترکیه، آیین بزرگداشت عبدالقادر مراغی را سال‌ها قبل با حضور جمعی از چهرههای ادبی و فرهنگی ۲ کشور ایران و ترکیه برگزار کرد.
عبدالقادر از مشاهیر ایرانی ثبت شده در یونسکو در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ میلادی و پسر غیبی حافظ مراغی است که طی سال ۷۶۸ هجری شمسی در شهر مراغه از شهرهای قدیمی، مهم و آباد آذربایجان‌شرقی به دنیا آمد.
عبدالقادر مراغی در همان ایام کودکی به مکتب رفت و حافظ قرآن شد و موسیقی را از پدرش که اهل ادب و هنر بود، آموخت و در نوجوانی به چنان توانمندی دست یافت که با استادان زمان خود، از جمله رضوان شاه، موسیقیدان بزرگ، به رقابت پرداخت.
مقاصدالالحان و جامعالالحان مهمترین آثار به یادگار مانده از این موسیقیدان و هنرمند چیره‌دست است که در کتاب جامعالالحان با دقت بسیار به آرا و افکار موسیقی‌دانان بزرگی مانند جوهری و فارابی پرداخته و به لزوم استفاده از حساب هندسه در موسیقی، نقش موسیقی در خدمت به قرآن و علم پزشکی اشاره کرده که این نشان از هنر این موسیقیدان در خدمت به ادیان الهی است.
سلطان احمد جلایر پسر شیخ اولیس، چهارمین فرمانروای سلسله جلایریان در عراق و آذربایجان، پادشاه شعرشناس و موسیقی دوست، عبدالقادر مراغی را مفتخر به القابی مانند سلطان الحفاظ، ذوفنون عصر و فیلسوف جهان کرد و هنرهایش را حفظ کلامالله، حُسن خط و علم موسیقی برشمرد و از مهارت وی در نوازندگی به خصوص عود و تکمیل آلات ذوات‌النّفخ تعریف کرده است.
هنری جرج فارمر ـ موسیقیدان معاصر جهان ـ عبدالقادر مراغی را اعجوبه خوانده و در نهایت از مفاخر تاریخ هنر ایران در نیمه هشتم و نهم هجری و آخرین نظریهپرداز موسیقی کلاسیک ایران یاد می‌کند که تنها بعد از این موسیقیدان اطلاعات دقیق و قابل اطمینان درباره مطالب موسیقی می‌توان یافت.
شخصیت هنری عبدالقادر ترکیبی از موسیقی، شعر، خط و نقاشی یا نمونهای از تربیتهای قدیم بود به طوری که فارمر میگوید: عبدالقادر در موسیقی پیرویکننده صفی‌الدین ارموی، استاد بزرگ موسیقی بین سالهای ۶۱۳ تا ۶۹۳ قمری، بوده که در نواختن عود (بربت) چیره‌دست و در ساختن تصنیف استاد بود.
با نگاهی به آثار عبدالقادر می‌توان گفت که وی علوم متداول زمان خود را دارا بود و با آنکه اهل آذربایجان (مراغه) و به ترکی مسلّط بود، کتابهای خود را به زبان فارسی نوشت و از این راه خدمتی بس بزرگ به زبان، ادب و هنر فارسی انجام داد.
عبدالقادر علاوه بر خوشنویسی، نقاشی و نوازندگی عود، شعر نیز میسرود که نمونه اشعار فارسی و ترکی او در مقاصدالألحان و بعضی کتابهای وی آمده که در آنها به «عبدالقادر» تخلص کرده است.
بیشک عبدالقادر مراغی از بزرگترین موسیقی‌دانان و موسیقی‌پژوهان تاریخ هنر ایران محسوب می‌شود؛ به قول دولتشاه سمرقندی، مراغی یکی از چهار هنرمند پایتخت شاهرخ، فرزند و جانشین تیمور لنگ و بزرگترین پادشاه تیموری بوده که در ربع مسکون به روزگار خود نظیر نداشتند.
تسلط عبدالقادر در نوازندگی بربت (عود) مورد تحسین قرار گرفت و آهنگهایش گرچه هنوز به طور کامل به دست نیامده، ولی اندکی از آنها تا حد موجود توسط بعضی از موسیقیدانها اجرا شده است.
بعضی از تصنیفهای خواجه با ذکر ضروب و نقرات در کتاب «نزههالأرواح من تطریب الأشباح» یعقوب و رساله منظوم و منثور امیرخان محفوظ و ثبت شده است.
تم موسیقی سریال امام علی (ع) نیز بر اساس آثار عبدالقادر ساخته شد و افتخار فرهاد فخرالدینی هم در ساختن این موسیقی مجموعه به گفته خود وی در این است که توانست با وجود تلاشهای ناموفق فروانی که در ایران، ترکیه و اروپا برای استنباط یکی از یافتههای موسیقی عبدالقادر انجام شده بود، عاقبت آن را به طور کامل به اجرا درآورد.
