به گزارش پایگاه خبری یازاکو، زلزله چند روز پیش در عجب‌شیر که با شدت نه چندان کمی رخ داد، بار دیگر زنگ خطر را برای شهری که روی گسل‌های فعال بنا شده به صدا درآورد. آیا ساختمان‌های تبریز توان مقاومت در برابر زلزله‌ای مشابه بم یا خوی را دارند؟ پاسخ روشن است: خیر. طبق گزارش‌های منتشر شده، بیش از ۷۰ درصد ساختمان‌های قدیمی و حتی برخی از ساختمان‌های جدید تبریز فاقد استانداردهای لازم ایمنی هستند.
گسل شمال تبریز، یکی از فعال‌ترین گسل‌های ایران، سایه‌ای سنگین از تهدید را بر سر این شهر گسترده است. مطالعات نشان می‌دهد اگر زلزله‌ای با شدت ۷ ریشتر در تبریز رخ دهد، مناطقی مانند شنب‌غازان، حکم‌آباد، قراملک، و برخی از نقاط مرکز شهر شاهد ویرانی گسترده خواهند بود. تخمین‌ها حاکی از آن است که در چنین سناریویی، بیش از ۵۰ هزار ساختمان تخریب و صدها هزار نفر آواره خواهند شد.
با این حال، ضعف مدیریتی و عدم نظارت کافی سازمان نظام مهندسی، شهرداری و کتمان فسادهای موجود در زمینه ساخت‌وساز و همچنین سایر نهادهای مرتبط امنیتی و دولتی، باعث شده که روند ساختوسازهای بی‌کیفیت و بدون توجه به اصول ایمنی همچنان ادامه یابد. بر اساس آمار، بیش از ۴۰ درصد ساختمان‌های تازه‌ساز نیز استانداردهای کافی در برابر زلزله را ندارند.
مدیریت بحران شهرداری تبریز نیز به جای ارائه برنامه‌های پیشگیرانه و آموزش‌های لازم به مردم، صرفاً در قالب جلسات تشریفاتی و بی‌اثر ظاهر شده است. برنامه‌های مدیریت بحران در این شهر فاقد امکانات اولیه، تجهیزات کافی و هماهنگی لازم برای واکنش سریع است.
هنوز آثار جان‌فرسای زلزله بم، اهر، هریس، ورزقان و خوی بر دل‌هایمان به حدّت روزهای نخست این اتفاقات، باقی است. زلزله بم در سال ۱۳۸۲ با بزرگی ۶.۶ ریشتر، بیش از ۲۶ هزار کشته برجای گذاشت. اگر زلزله‌ای مشابه در تبریز رخ دهد، به دلیل تراکم جمعیت و ساختمان‌های غیراستاندارد، پیش‌بینی‌ها تعداد تلفات را بیش از ۵۰ هزار نفر تخمین می‌زنند.
در سال ۱۳۹۱، زلزله اهر و ورزقان با شدت ۶.۴ ریشتر، نزدیک به ۳۰۰ کشته داشت. در خوی نیز در ۸ بهمن ۱۴۰۱، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵٫۹ در مقیاس بزرگای گشتاوری رخ داد که منجر به مرگ ۳ نفر و مصدومیت ۱۱۶۰ نفر شد. این زمین‌لرزه حدود ۷۰ روستا را تحت تأثیر قرار داد و بین ۲۰ تا ۹۰ درصد منازل مسکونی در این مناطق تخریب شدند. تبریز با جمعیتی بسیار بزرگ‌تر و شرایط ساختاری مشابه، پتانسیل فجایعی چندین برابر دارد.
آیا وقت آن نرسیده که سازمان نظام مهندسی، به جای صدور بیانیه‌های کلیشه‌ای، مسئولیت خود را بپذیرد؟ آیا شهرداری تبریز به‌جای برگزاری مراسم بی‌اثر، نمی‌تواند بودجه را صرف مقاوم‌سازی و مدیریت بحران واقعی کند؟ زندگی شهروندان نباید قربانی بی‌کفایتی مدیریتی شود. این شهر به اقدام فوری نیاز دارد، نه وعده‌های بی‌سرانجام.
سازمان نظام مهندسی باید نظارت بر ساخت‌وسازها را به‌شدت افزایش دهد و با متخلفان برخورد کند.
شهرداری باید بودجه‌های غیرضروری را حذف و صرف مقاوم‌سازی و تهیه تجهیزات مدیریت بحران کند.
شهروندان باید از حقوق خود آگاه شوند و با مطالبه‌گری از مسئولان، خواستار اقدامات عملی باشند.
با توجه به فرونشست طبیعی شهر و فعال بودن گسل تبریز، سایه وقوع زلزله همیشه پابرجاست و عدم آمادگی برای مقابله با این پدیده، در هر حوزه‌ای بسیار بالاست. آیا مسئولین تصمیم‌ساز، این امر حیاتی را جدی خواهند گرفت؟ آیا تبریز درس خواهد گرفت؟ یا تاریخ بار دیگر تکرار خواهد شد؟
