یازاکو، جعفر ساعی نیا_ دنگ شیائوپینگ، با درک عمیق از شکستهای اقتصادی چینِ کمونیستی، تصمیم گرفت مسیر را تغییر دهد. او ابتدا مناطق ویژه اقتصادی مانند شنژن را ایجاد کرد، تا سرمایهگذاری خارجی جذب شود و تولید رونق بگیرد. سپس، با کاهش دخالت دولت، خصوصیسازی تدریجی و گشودن درهای تجارت جهانی، زمینه را برای رشد اقتصادی پایدار فراهم کرد. این اصلاحات، چین را از فقر گسترده به یک ابرقدرت اقتصادی تبدیل کرد. اکنون، ایران نیز نیازمند همین الگو است، و تبریز میتواند همان نقش را در تحول اقتصادی کشور ایفا کند.
ایران، سالهاست در چنگال اقتصادی گرفتار است که خالی از اقتصاد پویا، رقابتی و مولد است و بر پایهی رانت، انحصار و دخالتهای مخرب دولتی بنا شده است. نتیجهی این سیستم ناکارآمد، تورم مزمن، بیکاری فزاینده، فرار سرمایه و کاهش قدرت خرید مردم است. دیگر هیچ توجیهی برای ادامهی این روند شکستخورده وجود ندارد. مردم، تحت فشار اقتصادی له شدهاند، سرمایهگذاران انگیزهی فعالیت ندارند و کارآفرینان هر روز با موانع پیچیدهتری روبهرو میشوند.
در چنین شرایطی، تنها یک راه نجات باقی میماند: اصلاحات اقتصادی گسترده و آزادی اقتصاد از بند کنترلهای دولتی. تجربهی چین در دوران دنگ شیائوپینگ نشان داد که چگونه میتوان با کنار گذاشتن اقتصاد بسته و دولتی، مسیر توسعه و پیشرفت را هموار کرد. چین از کشوری فقیر و بسته به قدرت اقتصادی برتر جهان تبدیل شد، زیرا یک تصمیم اساسی گرفت: اقتصاد را آزاد کرد.
ایران نیز نیازمند چنین جهشی است. و اگر قرار است اصلاحات اقتصادی از نقطهای آغاز شود، چرا تبریز نباشد؟
فهرست
تبریز؛ پیشگام آزادسازی اقتصادی ایران
تبریز، همواره شهری پیشرو در تجارت، صنعت و نوآوری بوده است. این شهر در طول تاریخ خود، یکی از مهمترین مراکز اقتصادی ایران بوده و حتی زمانی پایتخت مالی و صنعتی کشور محسوب میشد. اما امروز، سیاستهای اشتباه دولتی، اقتصاد این شهر را نیز در تنگنا قرار داده است. کارخانهها تعطیل شدهاند، کسبوکارها در حال ورشکستگی هستند و جوانانِ تبریزی در جستجوی آیندهای بهتر، مهاجرت میکنند.
اما تبریز میتواند بار دیگر نقش تاریخی خود را بازیابد. این شهر میتواند مرکز اصلاحات اقتصادی ایران باشد، الگوی آزادسازی تجاری، قطب سرمایهگذاری خارجی و سنگر تولید و نوآوری.
چرا تبریز؟
۱. موقعیت جغرافیایی استراتژیک
تبریز، دروازهی ایران به اروپا و ترکیه است. آزادسازی اقتصاد در این منطقه میتواند ایران را به یک هاب تجاری بینالمللی تبدیل کند.
۲. پیشینهی قوی در صنعت و تجارت
تبریز، از دیرباز مرکز تولید و تجارت بوده و زیرساختهای لازم را برای تبدیل شدن به منطقهای آزاد و رقابتی دارد.
۳. فرهنگ کارآفرینی و سرمایهگذاری
مردم تبریز، همواره بهعنوان نیروهای اقتصادی پیشرو شناخته شدهاند. این فرهنگ، بستری مناسب برای یک انقلاب اقتصادی است.
چرا دولت باید عقبنشینی کند؟
دولت، سالهاست که در اقتصاد ایران دخالت میکند، اما نتیجه چه بوده است؟ جز فساد، ناکارآمدی، بحرانهای ارزی و کاهش قدرت خرید مردم؟ دولتها نهتنها نتوانستهاند مشکلات اقتصادی را حل کنند، بلکه خود به مانع اصلی پیشرفت اقتصادی تبدیل شدهاند.
اگر اقتصاد ایران قرار است نجات پیدا کند، اولین قدم این است که دولت کنترلهای خود را کنار بگذارد. انحصارات دولتی باید شکسته شود. مالیاتهای سنگین بر تولیدکنندگان کاهش یابد. کسبوکارها از شر قوانین پیچیدهی دولتی رها شوند. ورود سرمایههای خارجی تسهیل شود. بخش خصوصی قدرت بگیرد و آزادانه رقابت کند.
اقتصاد آزاد، تنها راه نجات ایران
تجربهی جهان نشان داده است که تنها کشورهایی که اقتصاد خود را آزاد کردهاند، توانستهاند به پیشرفت برسند. از سنگاپور و کرهی جنوبی گرفته تا ترکیه و امارات، همگی با آزادسازی اقتصادی به رشد دست یافتهاند. اما ایران هنوز درگیر تفکرات شکستخوردهی اقتصاد دولتی و کنترلهای بینتیجه است.
دیگر بس است! مردم ایران دیگر توان تحمل این وضعیت را ندارند. دیگر نمیتوان با سیاستهای اشتباه و دستکاریهای بیحاصل، وضعیت معیشتی جامعه را بدتر کرد. زمان آن رسیده که کشور مسیر درستی را انتخاب کند و به سمت اقتصادی رقابتی، مولد و آزاد حرکت کند و تبریز، میتواند پیشگام این تحول تاریخی باشد.