یازاکو، دکتر علی محمدی‌پور، مدرس دانشگاه و پژوهشگر انجمن اقتصاد انرژی ایران – یکی از بزرگ‌ترین موانع رشد صنعتی در آذربایجان شرقی، ناترازی انرژی است. در حالی که این استان به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعتی کشور شناخته می‌شود، اما زیرساخت‌های انرژی آن پاسخگوی نیازهای روزافزون صنایع نیست. قطعی‌های مکرر برق و گاز، واحدهای تولیدی را فلج کرده و باعث کاهش ظرفیت تولید شده است. بسیاری از کارخانه‌ها، به‌ویژه در زمستان، به دلیل کمبود گاز مجبور به کاهش شیفت‌های کاری یا حتی تعطیلی شده‌اند.
طبق گزارش‌های رسمی، آذربایجان شرقی یکی از استان‌هایی است که در زمستان با کمبود شدید گاز و در تابستان با خاموشی‌های گسترده مواجه است. این در حالی است که صنایع استان به انرژی پایدار نیاز دارند تا بتوانند رقابت‌پذیر باقی بمانند و رشد کنند. اما بی‌برنامگی در تأمین انرژی، باعث شده بسیاری از سرمایه‌گذاران از ورود به این استان خودداری کنند و به دنبال مناطقی با زیرساخت‌های پایدارتر باشند.
فرار سرمایه‌گذاران از آذربایجان شرقی؛ چرا کسی حاضر به سرمایه‌گذاری نیست؟
مشکلات زیرساختی، قوانین دست‌وپاگیر و بی‌ثباتی اقتصادی باعث شده سرمایه‌گذاری در آذربایجان شرقی به‌شدت کاهش یابد. در حالی که استان‌های دیگر با ارائه تسهیلات و مشوق‌های سرمایه‌گذاری، در حال جذب سرمایه‌های جدید هستند، آذربایجان شرقی در این رقابت عقب مانده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل نبود حمایت‌های دولتی، کمبود زیرساخت‌های انرژی و مشکلات بوروکراتیک، از سرمایه‌گذاری در این استان منصرف شده‌اند.
آمارها نشان می‌دهد که سهم آذربایجان شرقی از سرمایه‌گذاری‌های صنعتی در کشور به‌مرور کاهش یافته است. بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل کمبود منابع مالی و عدم حمایت‌های دولتی، با ظرفیت پایین فعالیت می‌کنند یا تعطیل شده‌اند. اگر این روند ادامه پیدا کند، بیکاری در استان افزایش خواهد یافت و مهاجرت نیروی کار ماهر به سایر استان‌ها تشدید خواهد شد.
راه‌حل چیست؟ آیا می‌توان از این بحران عبور کرد؟
برای عبور از بحران ناترازی انرژی و جذب سرمایه‌گذاری در آذربایجان شرقی، چند اقدام اساسی باید در دستور کار قرار گیرد:
۱- سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی: توسعه نیروگاه‌های جدید، بهینه‌سازی مصرف انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند به کاهش ناترازی انرژی در استان کمک کند.
۲- حذف موانع سرمایه‌گذاری: دولت باید قوانین زائد و بوروکراسی پیچیده را کاهش دهد تا سرمایه‌گذاران با خیال راحت در این استان فعالیت کنند.
۳- تخصیص مشوق‌های سرمایه‌گذاری: ارائه تسهیلات مالی، معافیت‌های مالیاتی و ایجاد شهرک‌های صنعتی پیشرفته می‌تواند سرمایه‌گذاران را به این استان جذب کند.
۴- ثبات در سیاست‌گذاری اقتصادی: بی‌ثباتی در تصمیمات اقتصادی یکی از دلایل فرار سرمایه‌ها از کشور است. برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و حمایت از صنایع می‌تواند به بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران کمک کند.
اگر این اقدامات به‌سرعت انجام نشود، آذربایجان شرقی با بحرانی جدی‌تر مواجه خواهد شد. استان‌های دیگر با سرعت در حال پیشرفت هستند، اما این منطقه به دلیل بی‌برنامگی و ضعف در سیاست‌گذاری، روزبه‌روز از قافله توسعه عقب‌تر می‌ماند. وقت آن رسیده که مسئولان استانی و کشوری به جای وعده‌های تکراری، برای حل این بحران‌ها اقدامات عملی انجام دهند.
