به گزارش یازاکو، ایران مملو از آثار و جاذبه های گردشگری است که در هر چهار فصل طبیعت همچون الماسی درخشان در آسمان آن می‌درخشد و جای جایش به بهشتی گمشده تعریف می‌شود.
تکه‌هایی از دنیا در این کشور چهارفصل گنجانده شده و طبیعت‌های اروپایی تا یخ‌های قطبی، صحرای آفریقا و دریای نیلگون و ساحل‌های صدفی‌اش در گوشه‌هایی از ایران عزیز قابل مشاهده است.
اسفند که می‌رسد، نرم نرمک بوی بهار و عید به مشام می‌رسد و تکاپو برای مسافرت و راهی شدن برای رسیدن به یک مقصد در جای جای این بهشت گمشده اوج می‌گیرد، گویا که انسان‌ها برای دوباره متولد شدن با طبیعت همراه می‌شوند.
دیار آذربایجان نیز در شمال غربی ایران همچون مادری مهربان، آغوش خود را با طبیعت زیباش باز کرده و در هر فصلی از سال، جلوه‌های زیبای هستی را میهمان دیدگان مشتاقانش می‌کند.
برای بهره بردن هرچه بیشتر از این طبیعت و جاذبه های تاریخی که این دیار دارد به نمونه های انگشت شماری اشاره می‌کنیم که همچون قطره ای در برابر دریایی از جاذبه های گردشگری بوده و هر ساله پذیرای قدوم مسافران و مردم سراسر کشور است.
آذربایجان شرقی، بیش از چهار هزار اثر، ابنیه و محوطه های تاریخی و بیش از ۲ هزار آثار تاریخی ملموس و غیرملموس ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد که معرفی همه آنها به چندین جلد کتاب نیاز دارد.
فهرست
قطعه ای از بهشت در ارسباران
جنگل های بکر و زیبای ارسباران در منطقه شمال غربی آذربایجان شرقی میان سه رودخانه مهم ارس، ایلگنه‌چای و “کلیبرچای واقع شده و در فهرست میراث طبیعی کشور ثبت شده است.
وسعت منطقه حفاظت شده ارسباران بیش از ۸۰ هزار هکتار است که بخش هایی از چند شهرستان آذربایجان شرقی را در برمی گیرد و به عنوان ذخیره گاه بیوسفر جهانی به شمار می رود.
علاوه بر تنوع عظیم گیاهی، عمده‌ترین گونه‌های پرندگان و پستانداران حمایت شده یا کمیاب چون مارال، شوکا، پلنگ، خرس قهوه ای، کل و بز، گربه وحشی و پرندگانی چون سیاه خروس، قرقاول، دراج، طرلان و سایر پرندگان شکاری و طیف وسیعی از پرندگان کوچک در این منطقه جای گرفته اند.
این جنگل های بکر و سرسبز که همه ساله از مردم بومی و غیربومی استان پذیرایی می کند، سال ها در انتظار ثبت جهانی است و شاید به زودی این آرزوی دیرینه مردم استان تحقق یابد.
ارس؛ یک دنیای کامل از گردشگری
ارس در قسمت شمالی آذربایجان شرقی و مرز کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان واقع شده و آب و هوا و شرایط جغرافیایی خاصی برای خود دارد، سال گذشته بود که ژئوپارک ارس به عنوان دومین ژئوپارک ایران بعد از قشم به ثبت جهانی رسید و نام خود را در دنیا به صدا درآورد.
قلمرو ژئوپارک ارس با مساحت هزار و ۶۷۰ کیلومتر مربع، دارای ۳۱ سایت متنوع و اصلی از جمله ژئوسایت‌های آبشار آسیاب، ارتفاعات کیامکی، کوه گئچی قالاسی و آبشار ماهاران است که همزمان بر مسیر جاده ابریشم نیز منطبق است.
پدیده «پرمین ـ تریاس» که گذر ۲۵۰ میلیون ساله زمین را در یک سنگ نشان می‌دهد مهمترین ویژگی ژئوپارک ارس است که جزو آثار کم نظیر در جهان است.
ژئوپارک ارس تنوع عظیمی از چشم اندازهای زمین‌شناسی و تنوع ساختارهای تکتونیکی و پدیده‌های زمین شناختی در کنار تنوع سایت‌های مختلف را ارائه می‌کند و علاوه بر این، تنوع اکولوژیکی، باستان شناسی و فرهنگی خاصی دارد.
بازار تبریز؛ چرخش اقتصاد کشور در تاریخ تجارت و معاصر
بازار سرپوشیده و تاریخی تبریز، بزرگترین و مهمترین بازار سرپوشیده جهان است که به ثبت جهانی نیز رسیده و از آجر به آجر آن، بوی تاریخ به مشام می‌رسد.
تیمچه ها، دالان ها، سراها، کاروان سراها، حمام ها، مساجد و مدارس مختلفی در داخل محدوده این بازار قرار دارد که نشاندهنده اهمیت آن از نظر اقتصادی و استراتژیک در دوران گذشته است. زندگی و فعالیت های اقتصادی در داخل این بازار همچنان ادامه دارد.
این اثر دوره سلجوقی دارای پنج هزار و ۵۰۰ باب حجره و مغازه، ۳۵ باب سرا، ۲۵ باب تیمچه، ۳۰ باب مسجد، ۲۰ باب راسته، ۱۱ باب دالان، ۹ باب مدرسه دینی، پنج باب حمام و افزون بر ۵۰ گوه شغل بزرگترین مرکز تجارت و داد و ستد شمال غرب کشور و در سده های مختلف تاریخی در جهان شهره خاص داشته و دارد.
زمان ساخت بنای این بازار بی نظیر به دوره زندیه می رسد که به جهت قرار گرفتن تبریز بر سر چهارراه جاده ابریشم و گذر روزانه هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی از آن، این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار بود.
در جای به جای این بازار تاریخی همچنان محصولات و کالاهای مختلفی در حجره اصناف به فروش می رسد که مهمترین آن ها فرش و سوغاتی های تبریز است.
گنجینه‌ای از خانه های تاریخی
آذربایجان شرقی و به خصوص تبریز مملو از انواع خانه های تاریخی با قدمتهای مختلف است که هر یک تاریخچه منحصر به فرد خود را دارد و سرگذشت انسان های مختلفی در این خانه ها نوشته شده است.
بر اساس آخرین گزارشات، تعداد ۲۱۰ خانه تاریخی ثبت ملی در آذربایجان شرقی وجود دارد که بیشتر آنها در تبریز هستند. برخی تحت مالکیت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قرار داشته و بخش اعظمی از این خانه‌های تاریخی دارای مالکیت خصوصی بوده و قابل سکونت هستند.
برخی از این بناها توسط بخش خصوصی به کاربری‌های مرتبط مانند هتل بوتیک، کافی‌شاپ، و مراکز فروش صنایع دستی و سوغات تبدیل شده‌اند و برخی نیز ویرانه هستند.
خانه های تاریخی چون اردوبادی، امیرنظام گروسی، بهنام، پروین اعتصامی، تاجرباشی، حیدرزاده، ختایی و سرخه ای تنها تعداد محدودی از گنجینه خانه های تاریخی شاخص استان هستند که با انسان از تاریخ صحبت می‌کنند.
آثاری از تاریخ بشر
آذربایجان شرقی را می‌توان یکی از استان‌های پیشتاز در عرصه موزه داری عنوان کرد زیرا که ۴۴ موزه در این استان در حال فعالیت هستند که از نظر تعداد، بیش از پنج درصد مجموع موزه های کشور را در خود جای داده است.
این موزه ها، داستانی از تاریخ بشر از عصر آهن تا دوران معاصر را بازگو می‌کنند که در نوع خود بی نظیر است.
موزه های آذربایجان، مشروطه، شهریار، سنجش، قرآن و کتابت، قاجار، عصر آهن، محیط زیست، عشایر آذربایجان در تبریز ، مردم شناسی خداآفرین، صفوی بناب، سنگ نگاره های مراغه، مردم شناسی جنوب سهند، هدایای خامنه و محرم تبریز ازجمله موزه های شاخص استان و جزو پربازدیدترین ها هستند.
سه کاروانسرای جهانی شده
سال گذشته، سه کاروانسرای تاریخی آذربایجان شرقی شامل خواجه نظر، جمال آباد و شاه عباس از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند.
کاروانسرای خواجه نظر مربوط به دوره صفوی بوده و در شهرستان جلفا و جوار رود ارس واقع شده است که در داخل محدوده ژئوپارک ارس نیز است.
کاروانسرای جمال آباد نیز دیگر کاروانسرای جهانی شده استان و مربوط به دوره ایلخانی است. جمال آباد توسط شاه عباس ثانی در دوره صفوی مرمت شده و در روستای جمال آباد بخش کاغذکنان از توابع شهرستان میانه قرار دارد.
ساخت این بنای زیبای تاریخی به دوره مغول‌ها نسبت داده شده و کتیبه سنگی نصب شده در بالای دروازه ورودی کاروانسرا، حکایت از این دارد که این بنا در سال ۱۰۶۵ قمری و به دستور شاه عباس دوم صفوی ساخته شده است.
و در نهایت سومین کاروانسرای جهانی شده استان، کاروانسرای عظیم شاه عباسی گویجه بل است که با توجه به شواهد، متعلق به دوره صفویه بوده و از آن به عنوان کاروانسرای کوهستانی یاد می‌شود، خصوصیت بارز آن نیز بسته بودن بنا و طراحی بی نظیر آن مختص مناطق کوهستانی، سردسیر و زمستان‌های سخت و پربرف است.
کندوان؛ روستای صخره ای کله قندی منحصر به فرد جهانی
روستای صخره ای کندوان با چند کیلومتر فاصله از تبریز با خانه های شبیه به کله قند واقع شده و جلوه ای خاص از زیبایی ها را در دل خود جای داده است که فقط ۲ روستا در دنیا نظیر آن در ترکیه و آمریکا وجود دارد.
کندوان، تنها روستای کله قندی دنیا است که زندگی همچنان در آن جریان دارد و روستاییان در داخل خانه های کله قندی در حال سکونت هستند، هرچند برخی نیز آن ها را تبدیل به محل درآمدزایی و اقامت گردشگران کرده اند.
این روستای جذاب و دیدنی در سال گذشته به عنوان روستای جهانی گردشگری ثبت شد و نامش را در دنیا مطرح کرد.
کندوان، روستای هفت هزار ساله صخره‌ای با کران های سنگی بکر و دست‌کند و زیبایی های زندگی شبه غارنشینی از جاذبه های طبیعی و تاریخی کشورمان در آذربایجان شرقی محسوب می شود.
موارد گفته شده تنها تعداد محدودی از زیبایی های گردشگری آذربایجان شرقی است و اماکنی چون مسجد کبود، مقبره الشعرا، ارگ علیشاه، کلیسای سنت استپانوس و چوپان، مقبره شیخ شهاب الدین اهری، کوه های رنگی آلاداغ لار، رصدخانه مراغه از دیگر جاذبه های گردشگری مطرح استان است که سال ها بازدیدهای فراوانی از آن ها انجام می‌گیرد.
امسال تاکنون بیش از سه میلیون نفر در آذربایجان شرقی اقامت کردند
علیرضا بایرام زاده، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی به وضعیت گردشگری استان در سال ۱۴۰۳ اشاره کرد و گفت: آذربایجان شرقی در سال جاری به رغم مشکلات سیاسی و منطقه ای که قطعا در زمینه گردشگری تاثیرگذار است اما یکی از استان های برتر در حوزه جذب گردشگر داخلی و خارجی بود که دلیل آن به تبلیغات‌های مثبت در فضای مجازی و رسانه ای داخلی و خارجی بر میگردد.
وی با بیان اینکه استان در شرایطی که گفته می‌شد، گردشگری به کشور نمی‌آید، استان هدف گردشگری بود، افزود: ۶ ماه اول سال جاری وضعیت بسیار عالی داشتیم و تقریبا ۱۰۰ درصد ظرفیت مراکز اقامتی رسمی استان در این ایام پر شدند و مجبور شدیم از ظرفیت اسکان اضطراری مثل آموزش و پرورش نیز کمک بگیریم.
وی ادامه داد: در آمار یازده ماهه سال نیز سه میلیون نفر گردشگر در مراکز اقامتی رسمی استان حضور داشتند که البته تعداد قابل توجهی از گردشگران نیز که به صورت متناوب برای اقامت در نزد اقوام به استان می آیند در این آمار گنجانده نمی‌شوند.
بایرام زاده برگزاری ۷۵ جشنواره در تمام شهرستان های استان، برگزاری نمایشگاه بین المللی گردشگری در تبریز و استقبال بی نظیر از این نمایشگاه را از جمله اقدامات با هدف جذب گردشگر به آذربایجان شرقی عنوان کرد.
وی با اشاره به ثبت جهانی روستای گردشگری کندوان در سال گذشته، اظهار کرد: پرونده ۵۴ روستای هدف گردشگری استان که ثبت ملی شده‌اند نیز بررسی و با احصای ظرفیت ها و حفظ هویت فرهنگی و بصری برای ثبت جهانی آماده می‌کنیم و تلاش داریم تعداد روستاهای هدف گردشگری استان را افزایش دهیم.
آذربایجان شرقی با ۴۰ همت سرمایه گذاری در حوزه گردشگری دارای رتبه سوم کشور است
وی با بیان اینکه آذربایجان شرقی با ۴۰ همت سرمایه گذاری در حوزه گردشگری دارای رتبه سوم کشور است، افزود: پیش بینی می‌کنیم که سال آینده، حجم این سرمایه گذاری ها افزایش یابد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی با بیان اینکه امسال جذب گردشگر خارجی در استان چهار درصد رشد داشت، خاطرنشان کرد: برنامه ما برای سال آینده افزایش گردشگران کشورهای هدف و ارتقای تعاملات است.
وی ادامه داد: تعداد هزار و ۲۰۰ واحد گردشگری از جمله هتل، رستوران، سفره خانه، مجتمع گردشگری، واحدهای بومگردی و دفاتر مسافری در استان داریم که ۹۰ مورد آن هتل هستند.
وی در خصوص وضعیت آمادگی آثار تاریخی برای پذیرایی از گردشگران، اظهار کرد: هماهنگی های لازم درحال انجام است و از اواخر هفته جاری قرار است تا محوطه های تاریخی برای بازدید عموم آزاد باشد و با توجه به تجربه سال‌های قبل در تداخل ماه مبارک رمضان و عید نوروز، آماده سازی ها انجام گرفته تا مسافران با حفظ شئونات از رستوران ها و غذاخوری های هدف استفاده کنند.
بایرام زاده گفت: بالای ۱۳۰ واحد پذیرایی استان به خصوص در مناطق گردشگر پذیر ازجمله ائل گلی و بازار تبریز در طول روز باز بوده و آماده پذیرش مسافران است.
وی تاکید کرد: تمام اماکن گردشگری، آثار ثبت جهانی، موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی استان آماده پذیرایی از مسافران بوده و دبیرخانه ستاد خدمات سفر استان مستقر در خانه تاریخی حیدرزاده تبریز است و شماره های ۰۹۶۲۹ ملی و ۳۵۵۷۴۳۸۰ استانی آمادع دریافت نظرات و پیشنهادات مردم و گردشگران عزیز هستیم.
