«جواد محرم‌پور» روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار افزود: مهارت ساخت «قیخ لیخ» یا «قیچی پشم‌زنی گوسفند» از جمله آثار ناملموس مراغه است که بالغ بر ۱۰۰ سال قدمت دارد و این مهارت در سال جاری ثبت ملی شد.
وی با بیان اینکه «حاج اللهوردی نویدی‌آذر»، پدر شهید «محمد نویدی‌آذر» همچنان به ساخت این قیچی سنتی ادامه می‌دهد، اضافه کرد: این پدر شهید بیش از ۶۰ سال سابقه فعالیت دارد.
«حاج اللهوردی نویدی‌آذر» آنقدر با چکش، سندان و آتش کوره دست و پنجه نرم کرد که
در نهایت شغلش ثبت ملی شد
«محرم‌پور» به ثبت ملی «حلوای آرد نخودچی» مراغه هم در فهرست آثار ناملموس کشور اشاره، و بیان کرد: پخت حلوای آرد نخودچی در این شهرستان بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد.
حلوای بزرک و آرد نخودچی مراغه طبع گرم دارد و بیشتر در فصل سرد سال پخت می‌شود
به گفته رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراغه سبک پخت حلوای «بَزرک» هم در سال جاری در ردیف آثار ناملموس کشورمان ثبت شد که این حلوا نیز با طبع گرم دارای قدمت پخت ۱۵۰ ساله است.
حلوای بزرک و نخودچی مراغه ۲ نمونه از شیرینی‌های خوشمزه و مقوی مراغه است که به دلیل طعم بی‌نظیر و ارزش غذایی بالا مورد توجه گردشگران و دوستداران خوراکی‌های سنتی قرار می‌گیرد.
حلوای بزرک از دانه‌های بَزرک یا «کتان» تهیه شده و مواد غذایی دیگری چون آرد گندم، روغن حیوانی یا کره، شکر یا عسل و هل و دارچین هم به آن اضافه می‌شود.
این حلوا سرشار از امگا ۳ و فیبر، کاملاً سنتی و ارگانیک و به عنوان یک شیرینی مقوی گزینه‌ای عالی برای تقویت بدن، به‌ویژه در فصول سرد است.
حلوای نخودچی مراغه هم یکی از بهترین و معروف‌ترین انواع شیرینی‌جات تهیه شده از نخودچی در ایران است که از نخودهای باکیفیت منطقه تولید می‌شود و به دلیل طعم شیرین و لطیف، بافت نرم و ارزش غذایی بالا شهرت زیادی دارد.
حلوای نخودچی مراغه کاملاً طبیعی و فاقد مواد افزودنی، حاوی پروتئین و فیبر بالا و برعکس حلوای بَزرک، کم‌کالری است.
حاج اللهوردی نویدی‌آذر صاحب آخرین کارگاه تولید «قیخ لیخ»
کارگردان فیلم مستند «قیخ لیخ» با بیان اینکه «حاج اللهوردی نویدی‌آذر» صاحب آخرین کارگاه تولید قیچی پشم‌زنی گوسفند موسوم به «قیخ لیخ» است، بیان کرد: این وسیله از ۲ تیغه تشکیل شده که از انتهای دسته به هم وصل می‌شود و تیغه‌هایش بلند، تیز و قوسی مانند است.
«فرشید ضیاءالملک» افزود: در دوران گذشته برخی از افراد به دلیل تعداد زیاد احشام و نیاز جامعه به تولید «قیخ لیخ» می‌پرداختند ولی رفته‌رفته این نیاز با ورود صنعت تغییر کرد و این شغل نیز کمرنگ‌تر شد.
به گفته وی در شهر تاریخی مراغه که جزو شهرهای کوهستانی ایران محسوب می‌شود، مردم از دیرباز با تولیدات کشاورزی و دامپروری امرار معاش می‌کردند و تولید این ابزارها هم مرسوم بود.
وی اضافه کرد: بعضی از مورخان، اختراع «قیخ لیخ» را به تمدن‌های مصر و بابل و یونان نسبت می‌دهند ولی شکی نیست که در تمام تمدن‌های کهن جهان این وسیله با اشکال گوناگون ساخته و استفاده می‌شده است.
کارگاه ساخت قیخ لیخ با حدود ۶۰ سال قدمت همچنان در مراغه فعال است