به گزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از تجارت نیوز، پاکستان قرارداد واردات سالانه ۱۲.۵ میلیارد مترمکعب گاز با روسیه را در شرایطی امضا کرد که ایران از سال ۱۹۹۰ میلادی خط لوله صلح را برای صادرات گاز ایران به پاکستان احداث کرد.
ایران این خط لوله را تا مرزهای پاکستان کشید و بنا داشت آن را تا هندوستان ادامه هد اما همسایه شرقی حاضر به ادامه خط لوله صلح در خاک خود نشد.
پاکستان در این مدت، غالبا گاز خود را از ترکمنستان وارد میکرد و حالا علاوه بر ترکمنستان با روسیه هم وارد قرارداد شده است و ایران بازار گاز پاکستان را از دست داد.
اتفاقی که محمد علی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک و تحلیلگر انرژی آن را ناشی از نبود دیپلماسی موفق اقتصادی میداند و به تجارتنیوز میگوید: «توافق اولیه و کلی این گونه بوده است که ما از سمت ایران خط لوله گاز بکشیم و طرف پاکستانی هم از سمت پاکستان لوله گاز بکشد اما آنها به تعهدات خود عمل نکرد. به هرحال طبیعتا دو خط لوله به هم وصل نمیشد.»
او توضیح میدهد: «به هرحال کشور واردکننده، حق دارد از میان عرضهکنندگان، بهترین گزینه را انتخاب کند و ما باید بین همه صادرکنندگان مشتریان خود را حفظ کنیم ولی وقتی ما توافق میکنیم و وارد فاز عملیاتی میشویم طرف مقابل هم باید همین کار را انجام دهد.»
او راجع به شرایط دیگر رقبای گاز میگوید: « کشورهای نزدیک ما مانند قطر، ترکمنستان و روسیه، در منطقه گاز صادر میکنند. طبیعی است که هر کس بخواهد کالایی تهیه کند به قیمت و شرایط مناسبتر توجه کند و البته قراردادهای عرضه گاز بلند مدت هستند و نگاه به این قراردادها، نگاه بلند مدت است و طبیعی است که کشورهای مشتری گاز به قراردادهای خود نگاه سیاسی و استراتژیک داشته باشند چرا که قرار است تامین گاز کشور خود را به مدت طولانی به کشوری بسپارند و بالاخره بحثهای استراتژیک هم مطرح میشود بنابراین ایران باید شرایط جذاب ایجاد کند.»
خطیبی بیان میکند: «ما الان به ترکیه ارمنستان و عراق گاز صادر میکنیم و بیشتر صادرات کشور، به عراق و ترکیه است و این گاز به وسیله خط لوله صادر میشود زیرا هنوز نمیتوانیم به صورت محموله و فشرده شده گاز صادر کنیم.»
محمود تهی دست، عضو هیات رئیسه اتاق ایران و پاکستان هم در واکنش به این موضوع به تجارتنیوز میگوید: «ایران حتی حاضر شد که هزینه این لولهکشی را بپردازد اما متاسفانه هنوز هم اقدامی برای احداث این لوله نشده است و پاکستان اکنون از روسیه و ترکمنستان گاز وارد میکند.»
تهیدست، دلیل این کوتاهی را دخالت کشورهای دیگر میبیند و اضافه میکند: پاکستان، کشوری مشترکالمنافع است و مراودات نزدیکی با عربستان و آمریکا دارد و به نظر میرسد که واردات گاز از ایران برای پاکستان تضاد منافع با دیگر شرکایش ایجاد میکرد. این در حالی است که وجود لوله گاز، باعث میشد امنیت بلوچستان بهتر شود و برخی مسایل امنیتی ما هم حل شود.»
او ادامه داد: پاکستان برنامههایی برای واردات گاز فشرده دارد که ایران قادر به تامین آن نیست و از طرفی هم بخش خصوصی پاکستان فعالتر از بخش دولتی آن است که ممکن است به خرید گاز از ما تمایلی نداشته باشند.»