به گزارش واحدترجمه پایگاه خبری یازاکو به نقل از دیلی صباح همکاری های انرژی بین ترکیه و آذربایجان به عنوان سنگ بنای روابط دوجانبه دو کشور است که ریشه در تاریخ مشترک، منافع استراتژیک و تعهد متقابل به امنیت انرژی دارد. از ۶ مارس ۲۰۲۵، این مشارکت به سطح نمونه ای از بلوغ رسیده است که با موفقیت های عملیاتی و جاه طلبی های در حال گسترش مشخص شده است. ترکیه این همکاری را مدلی از هم افزایی منطقه ای می داند که امنیت انرژی را افزایش می دهد و در عین حال نفوذ ژئوپلیتیکی را تقویت می کند. وضعیت فعلی همکاری انرژی بسیار پویا و سازنده است که با خطوط لوله عملیاتی، افزایش جریان گاز و تمرکز فزاینده بر انرژی های تجدیدپذیر مشخص می شود.
در ۵ مارس ۲۰۲۵، یک پیمان همکاری مهم گاز طبیعی که در روزنامه رسمی ترکیه منتشر شد، به اجرا درآمد که نشان دهنده تعهد عمیق به یکپارچگی انرژی است. این قرارداد انتقال حجم اضافی گاز آذربایجان را از منطقه خزر به ترکیه و به اروپا از طریق خطوط لوله توسعه یافته مانند خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی (TANAP) و خط لوله باکو-تفلیس-ارزروم (BTE) تسهیل می کند. علاوه بر این، اتصال اخیر شبکه گاز ترکیه به منطقه نخجوان آذربایجان که توسط رئیس جمهور رجب طیب اردوغان و رئیس جمهور الهام علی اف افتتاح شد، بر توانایی ارائه راه حل های نوآورانه برای افزایش انعطاف پذیری انرژی منطقه تأکید می کند.
از دیدگاه ترکیه، مهمترین دستاوردها شامل کریدور گاز جنوبی (SGC)، شامل TANAP و خط لوله نفت باکو-تفلیس-جیهان (BTC) است که گواهی بر موفقیت مشترک است. TANAP با دو برابر شدن ظرفیت آن از ۱۶ میلیارد متر مکعب به ۳۲ میلیارد متر مکعب در سال، همانطور که اردوغان در سال ۲۰۲۲ اعلام کرد، امنیت تامین انرژی ترکیه و اروپا را تضمین می کند و ترکیه را به عنوان یک مرکز ترانزیت حیاتی معرفی می کند و اتکای اروپا به گاز روسیه را کاهش می دهد. خط لوله ایغدیر- نخجوان که از ۵ مارس ۲۰۲۵ به بهره برداری رسید، به وابستگی نخجوان به گاز ایران پایان می دهد و نقش ترکیه را به عنوان یک شریک انرژی قابل اعتماد تقویت می کند و حاکمیت انرژی آذربایجان را تقویت می کند. پروژه های تاریخی مانند خط لوله BTC و خط لوله BTE نیز موقعیت استراتژیک ترکیه را مستحکم کرده و منابع دریای خزر را به سمت غرب هدایت کرده و ثبات اقتصادی در منطقه را تقویت می کند.
با نگاهی به آینده، ترکیه و آذربایجان آماده گسترش همکاری انرژی با پروژه های جاه طلبانه هستند که هم با اهداف اقتصادی و هم با روندهای پایداری جهانی هماهنگ هستند. این ابتکارات ضمن تنوع بخشیدن به ترکیب انرژی، موقعیت ترکیه را به عنوان یک رهبر منطقه ای انرژی تقویت خواهد کرد. پروژه های برنامه ریزی شده شامل توسعه بیشتر ظرفیت های TANAP و BTE با هدف آذربایجان افزایش صادرات گاز به اروپا به ۲۰ میلیارد متر مکعب در سال تا سال ۲۰۲۷ می باشد.
خط لوله ایغدیر- نخجوان می تواند شاهد ارتقاء ظرفیت برای پاسخگویی به تقاضای رو به رشد باشد و روابط دوجانبه انرژی را تقویت کند. علاوه بر این، پرویز شهبازوف، وزیر انرژی آذربایجان، مطالعات امکان سنجی برای “کریدور انرژی های تجدیدپذیر” با ترکیه، با
تمرکز بر صادرات انرژی سبز به اروپا را تایید کرده است. پروژه هایی مانند کریدور «آذربایجان-ترکیه-اروپا» با هدف انتقال یک گیگاوات انرژی تجدیدپذیر از نخجوان در ابتدا با پتانسیل انتقال حجم بیشتر از منطقه خزر انجام می شود.
سرمایه گذاری در انرژی سبز به طور فعال دنبال می شود و جاه طلبی های ترکیه برای کاهش انتشار کربن و تنوع بخشیدن به منابع انرژی را تکمیل می کند. ابتکارات قابل توجه شامل پروژه های خورشیدی و بادی در آذربایجان، مانند نیروگاه خورشیدی ۲۳۰ مگاواتی قره داغ و نیروگاه بادی ۲۴۰ مگاواتی خیزی-آبشرون است که ترکیه قصد دارد از طریق نخجوان و فراتر از آن به شبکه ادغام کند. کریدور «خزر-دریای سیاه-اروپا» که در ابتدا ۴ گیگاوات را هدف قرار می دهد، ترکیه را به عنوان مجرای صادرات انرژی پاک و همسو با اهداف کربن زدایی اتحادیه اروپا قرار می دهد.
مشارکت انرژی ترکیه و آذربایجان یک نیروی دگرگون کننده است که نقشه انرژی منطقه ای را تغییر می دهد و نقش هر دو کشور را در صحنه جهانی ارتقا می دهد. این پروژه با انتقال گاز آذربایجان و گاز ترکمنستان از طریق ترکیه، اتکای منطقه به منابع روسیه و ایران را کاهش می دهد، که نمونه آن خط لوله نخجوان است که منطقه آذربایجان را از نفوذ ایران خارج می کند. گسترش SGC جریان انرژی را به اروپای جنوب شرقی، با ترکیه به عنوان محور اصلی، تضمین می کند.
کریدورهای انرژی سبز مانند «آسیای مرکزی-آذربایجان-اروپا» و «آذربایجان-ترکیه-اروپا» منابع تجدیدپذیر منطقه خزر را از طریق ترکیه در بازارهای اروپایی ادغام می کنند و شبکه انرژی پایدار را تقویت می کنند. این مشارکت با رقبای منطقه ای مقابله می کند، نفوذ ترکیه بر مسیرهای انرژی و تقویت حاکمیت آذربایجان، به ویژه پیروزی قره باغ پس از ۲۰۲۰ را تقویت می کند.
ابتکار کریدور شرق-غرب-میانه ترانس خزر (راهروی میانی) نیز موقعیت استراتژیک ترکیه و آذربایجان را در شبکه های انرژی و تجارت جهانی تقویت می کند. کریدور میانه که به عنوان یک مسیر حمل و نقل چندوجهی که آسیای جنوب شرقی و چین را از طریق قزاقستان، دریای خزر، آذربایجان، گرجستان و ترکیه به اروپا متصل می کند، از ۶ مارس ۲۰۲۵ در بحبوحه تغییرات ژئوپلیتیکی مانند درگیری روسیه و اوکراین و اختلال در مسیرهای جایگزین سوئز، شتاب بی سابقه ای به دست آورده است. این ابتکار امنیت انرژی را افزایش داده و رقابت تجاری را تقویت می‌کند و از نزدیکی جغرافیایی ترکیه به منطقه غنی از منابع خزر برای تامین منابع گاز و نفت از طریق پروژه‌هایی مانند BTC و TANAP استفاده می‌کند، در حالی که یک مسیر تجاری کوتاه‌تر و امن‌تر را ارائه می‌دهد که زمان ترانزیت از چین به اروپا را به حدود ۱۲ روز و بیش از ۷۰۰۰ کیلومتر کاهش می‌دهد.
نیروی تجدیدپذیر آذربایجان که توسط ترکیه پشتیبانی می‌شود، مشخصات جهانی آن را به‌عنوان تامین‌کننده انرژی پاک، به‌ویژه به‌عنوان میزبان COP29 در سال ۲۰۲۴ ارتقا می‌دهد و با دیدگاه ترکیه برای رهبری انتقال انرژی جهانی همسو می‌شود.
