به گزارش پایگاه خبری یازاکو به نقل از تجارت نیوز، ایران خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی کشور اکنون بر لبه پرتگاهی ایستاده که پیش‌تر گروه بهمن آن را تجربه کرد. حال پرسشی که از سوی کارشناسان و مردم مطرح شده: آیا ایران خودرو دومین قربانی کروز است؟
فهرست
زوال خودروسازی با مونتاژ محصولات چینی
گروه بهمن پیش از واگذاری به کروز، نامی نکو در صنعت خودروسازی ایران داشت. این شرکت به‌عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور با تولید محصولات باکیفیت ژاپنی جایگاه ویژه‌ای در بازار کسب کرده بود، اما ورود کروز به میدان و مشکلات ناشی از تحریم‌ها مسیر این شرکت را به‌کلی تغییر داد.
تحریم‌ها، نبود سیاست صنعتی و چرخش مدیریت، این شرکت را به حیاط‌خلوت مونتاژکاران بدل کرد. مونتاژگرانی که محصولاتی را با کمترین میزان بومی‌سازی به بازار ایران تزریق کردند، بی‌آنکه فناوری منتقل یا زنجیره تأمین بومی تقویت شود.
هونگچی، گریت‌وال و چری به‌عنوان شرکای چینی بهمن موتور نه‌تنها نتوانستند توسعه‌ای پایدار را رقم بزنند، بلکه تجربه شکست‌خورده‌ای را در کارنامه این شرکت ثبت کردند.
هاوال که پیش‌تر در ایران عرضه شده بود به‌دلیل مشکلات تحریمی زمین خورد و هونگچی نیز با وعده‌های لوکس خود نتوانست فراتر از نام یک وارداتی چینی عمل کند.
این روند نشان می‌دهد که کروز پس از نزدیک به یک دهه مدیریت گروه بهمن به‌جای تحقق وعده‌های پرطمطراق تولید خودرو ملی و انتقال تکنولوژی تنها به مونتاژ محصولات کم‌کیفیت چینی بسنده کرده است.
محصولاتی که نه‌تنها از نظر تیراژ و کیفیت با انتقادات گسترده روبه‌رو شده‌اند، بلکه خدمات پس از فروش ضعیف و جنجال‌هایی چون گران‌فروشی و اعتراضات کارگری را نیز به‌دنبال داشته‌اند. شعار «درآمد دلاری، کارگر ریالی» که از زبان کارکنان این شرکت شنیده شده است، آیینه تمام‌نمایی از ناکارآمدی مدیریتی بخش اصطلاحاً خصوصی حاکم بر این شرکت است.
توسعه ایران خودرو فدای منفعت‌طلبی کوتاه‌مدت می‌شود؟
هاوال، تانک و هونگچی نام‌هایی آشنا در بازار چین هستند که قرار است همکاری خود را با ایران خودرو آغاز کنند. تجربه نشان داده عرضه این خودروها در ایران اغلب با مشکلات زیادی همراه بوده که منجر به شکست این برندها در بازار ایران شده است.
نمونه آن را می‌توان در عرضه هاوال H2 و H9 توسط بهمن موتور جست که مناقشات زیادی را در سال‌های گذشته برانگیخته است. همچنین محصولات هونگچی نیز توسط گروه بهمن در دور جدید واردات عرضه شده که با استقبال خوبی مواجه نشده است.
ایران خودرو به‌عنوان قدیمی‌ترین خودروساز کشور، همواره نقشی کلیدی در ذهنیت جامعه ایرانی داشته است. اکنون کروز با تکرار تجربه بهمن موتور در ایران خودرو باید ریسک فروپاشی اعتبار قدیمی‌ترین خودروساز کشور را به جان بخرد.
ایران خودرو با اهدافی چون تولید انبوه برای کاهش وابستگی به واردات، تسهیل دسترسی عموم مردم به خودرو ملی و انتقال تکنولوژی از شرکای خارجی شکل گرفته و گرچه در تحقق کامل این اهداف ناکام مانده، اما همچنان ظرفیت تبدیل شدن به یک بازیگر اصلی در صنعت خودروسازی را دارد. با این حال واگذاری این شرکت به گروهی که کارنامه‌اش در گروه بهمن پر از نقاط تاریک است، آینده آن را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.
مدیران جدید ایران خودرو با تکیه بر تجربه گروه بهمن به سراغ همان شرکای چینی رفته‌اند که پیش‌تر ناکارآمدی خود را اثبات کرده‌اند.
هونگچی و گریت‌وال (مالک هاوال و تانک) نام‌هایی آشنا در کارنامه گروه بهمن حالا قرار است نقشی کلیدی در سرنوشت ایران خودرو بازی کنند، اما تجربه یک دهه مونتاژ خودروهای چینی در ایران چه می‌گوید؟
همکاری با چینی‌ها نه‌تنها با انتقال فناوری همراه نبوده، بلکه شرکت‌های مونتاژکار را با چالش‌هایی چون کمبود قطعات، نبود نیروی متخصص و نارضایتی مشتریان تنها گذاشته‌است. ایران خودرو که پیش‌تر با مونتاژ محصولاتی چون هایما تجربه‌ای نسبتاً موفق‌تر از رقبا داشته، حالا در خطر سقوط به گردابی است که گروه بهمن را بلعیده است.
اکنون با ورود کروز، بیم آن می‌رود که توانایی‌ها و ظرفیت‌های این شرکت در مسیر منفعت‌طلبی‌های کوتاه‌مدت از میان برود و به جای تقویت مهندسی داخلی، استفاده از دانش بومی و سرمایه‌گذاری در طراحی، مسیر مونتاژ خودروهای چینی در پیش گرفته شود؛ مسیری که سال‌هاست هیچ دستاوردی برای صنعت خودرو کشور نداشته است.
ایران خودرو در لبه پرتگاه
در کشوری که در آن تورم اقتصاد خانوار را بلعیده است، اولویت نه خودروهای لوکس چینی، بلکه وسایل نقلیه اقتصادی و بادوام هستند.
خودرویی که تعمیرپذیر باشد، خدمات پس از فروش شفاف داشته باشد و قطعات آن با سهولت در دسترس قرار گیرد. مردم خواهان خودروهایی هستند که با نیاز زندگی روزمره‌شان سازگار باشد، نه ویترین برندهای بی‌ریشه شرقی که هیچ دستاوردی برای صنعت خودرو ایران نداشته‌اند.
ایران خودرو بر سر یک دوراهی ایستاده که پیش‌تر گروه بهمن از آن گذشته و اکنون در گرداب آن گرفتار شده است. اگر مدیران فعلی این شرکت به مسیر توسعه‌محور بی‌توجهی کنند، تاریخ دوباره تکرار می‌شود؛ با این تفاوت که این‌بار ابعاد فاجعه به‌مراتب گسترده‌تر است.
تصمیم امروز درباره آینده صنعت خودرو ایران را تعیین میکند. یا تکیه بر توسعه، بومی‌سازی و استفاده از توانمندی مهندسان واقعی صنعت زیان‌ده خودروسازی داخلی را نجات می‌دهد یا آنکه نماد صنعتی ایران در قاب مونتاژی‌ها از هم می‌پاشد.
