به گزارش یازاکو، اتفاق مبارکی که به همت سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تبریز در پاسخ به دغدغه علاقه مندان حوزه تاریخ ،فرهنگ و هنر این بخش بزرگ و مملو از ظرفیت ایران عزیز برای حفاظت از موسیقی اصیل آذربایجانی آغاز و تداوم یافته است.
نباید فراموش کرد که موسیقی موغام گذشته از تاریخ بلند، زیبایی و ظرفیت وظرافت ها خود به عنوان یکی از ارزشمندترین نمادهای ملی و فرهنگی یاد می شود.
موسیقی موغام در آذربایجان نقشی حیاتی در حفظ و انتقال میراث فرهنگی و هنری این کشور ایفا کرده است. این موسیقی عمدتاً به صورت شفاهی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و ساختار پیچیده و زیبایی دارد که نیازمند مهارت بالا در اجرا و درک عمیق است.
فهرست
آغاز راهی روشن از نوا در سال ۱۳۹۱
سال ۱۳۹۱ آغاز راهی بود که سالها چشم انتظاری برای شنیدن طنین موسیقی اصیل آذربایجانی را در قالب جشنواره ای به نام “موغام “پایان دهد.
هرچند انتظار ها و پیش داوری ها از یک سو و ادله های منطبق بر منطق از سوی دیگر تقابلی برای چنین آغاز سنت شکنانه ای را شکل داده بود اما در نهایت آنچه روی داد چون آبی بر آتش های زیر خاکستر حاصل از نگاه های مغرضانه و کوتاه بینانه به موسیقی آذربایجانی و فعالین این حوزه سبب رویش جوانه های امید برای احیا و حفاظت از این میراث کهن فرهنگی شد.
سال ۱۳۹۲ دومین دوره ، سال ۱۴۰۰ سومین دوره و سال ۱۴۰۲ چهارمین دور این رویداد فرهنگی و هنری برگزار شد. رشد کیفی و کمی جشنواره سراسری موغام رویکرد جدی دست اندرکاران برپایی این رقابت هنری بود که خوشبختانه به گواهی شواهد در مسیر درست و تعالی محقق شده است.
جشنواره موسیقی موغام در مسیر اعتلا
از استقبال گرم شرکت کنندگان تا شهروندان از بخش های مختلف جشنواره و اجراها تا توجه به استاندارد ها و جزئیات و حتی سالن های انتخابی برتر در مقام اجرا و میزبانی جشنواره پنجم، گواهی بر توجه بیش از پیش برای میزبانی شایسته از هنر والای موغام بوده است.
سفر به دنیای ساز و سوز
درمقام یک شهروند که تصمیم دارد تا از زوایه نگاه منتقدانه والبته منصفانه به جشنواره پنجم موغام بپردازد، سری به محل برگزاری رقابت ها می زنیم.جایی که ساز، سوز و سرور یکه تازی می کند.جایی در قلب تبریز کهن این بهشت ماندگار که از دیر باز مامن و بستر شعر و شور و شعور بوده است.
تبلیغات شهری و رسانه ای برای این رویداد مهم و متفاوت هنری، چشم نواز است.اتخاد تمهیدات ویژه برای دسترسی شهروندان به محل برگزاری اجراها از چهار گوشه شهر نشان از نگاه ویژه مسئولین شهری برای برگزاری هرچه پر شورتر جشنواره سراسری موغام دارد.
نگاهی که سعی دارد بدور از کلیشه های رایج برای برگزاری های صرف و عملکردی ولو در ابعاد کوچک و ناچیز به سمت مردمی سازی جشنواره ای از جنس فرهنگ و تاریخ مردم برود.
به نظر می آید افزوده شدن بخش انتخاب مردمی خواننده برتر برمدار این رویکرد و مردمی سازی هرچه بیشتر جشنواره موسیقی موغام بوده است
باران میزبان آوا ونواها
هرچند آب وهوای غیر قابل پیش بینی تبریز و بارش باران رحمت تردد ها را سخت کرده اما خورشید نمادین جشنواره موسیقی موغام در گوشه بالای پوستر این رویداد، دل ها را گرم می کند برای سفر به دنیای آوا و نوا در روزگاری که بر طبل رخوت ، اندوه و سردی می کوبد.
چشم گیر ترین صحنه در بدو ورود هیاهو و رفت و آمد های است که آمیخته با چهره ها های پر امید و مصمم خبر از تلاش برای نشان دادن بهترین شکل از اجرا توسط شرکت کنندگان میدهد.
چشم نواز ترین بخش دیگر این رویداد آمیخته بافرهنگ و هنر؛ پوشش لباس های سنتی و اصیل است که‌در طول سالیان برگزاری جشنواره به یک اصل در اجرا بدل شده است.
و البته ساز ها!! کمانچه،بالابان، قوشاناغارا،عود،توتک، قانون،قارمان،قاوال، ناغارا سازهای که صد افسوس نه تنها اسم که حتی شکل شان را نمی شناسم.
قدمت و نوای متفاوت ساز ها از آنچه همه روز می شنوی، نوید تجربه ای سحرانگیزدر دنیای موسیقی موغام می دهد.
نباید فراموش کرد که موسیقی موغام علی رغم تمام ظرفیت ها و زیبایی های خود به عنوان یک شاهکار شفاهی و ناملموس ثبت شده در میراث بشریت، فرصت و مجال درست و کافی برای معرفی خود در بستر رسانه ملی نداشته است و چه خوب که اهتمام سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تبریز توانسته تا مایه دلگرمی فعالین این حوزه برای تداوم این راه و فرصتی برای به اشتراک گذاری این میراث ارزشمند و بی بدیل به نسل حاضر و آتی شود.
چشم ها را ببند! اینجا تنها دل است که می شنود!
وارد سالن می شوم شوق و شور شهروندان برای شنیدن و چشیدن لذت وصف ناپذیر نواهای از تاریخ ، ایستادگی و دلدادگی تو را برای سکوت و گوش سپردن صرف دعوت می کند.
شرکت کنندگان با ساز های گرم شده با ظاهری آمیخته با هنر و اصالت آغاز می کنندو اینجاست که گوش که هیچ دل منقلب می شود از این صدای سحر انگیز از نوای سازها تا صدای سوز ها از اجراهای پر از احساس به زبان مادری از قصه های که گویا سالها درآنها زندگی کردید.
درپایان هر اجرا داوران به بیان دیدگاه ها می پردازند تا شرکت کننده بعدی به جایگاه بیاد و این رویه صبح تا ظهر و عصر تا شب به مدت پنج روز ادامه دارد.
اما هیچ چیز تکراری نیست و نمی شود وقتی پای هنر در میان است.
استقبال از جشنواره موسیقی موغام در ایستگاه پنجم نشان داد که این قطار به درستی در مسیر خود حرکت می کند و می تواند با توجه به ظرافت های لازم برای توسعه و پیشرفت صدای بلند ش را به تمام ایران و حتی خارج از ایران برساند.
امید آنکه توجه به موسیقی موغام به عنوان ابزاری کارآمد در برابر هجمه های فرهنگی سبب رهایی این هنر از اسارت اندیشه های بسته و منفعل و متحجرانه باشد.
