کشفی که می تواند تاریخ ترک را تغییر دهد

به گزارش واحد ترجمه پایگاه خبری یازاکو به‌نقل از تی آر تی خبرکشفی که می‌تواند تاریخ ترک را تغییر دهد، در ازبکستان کشف شد.

سکه ای با نوشته «تورک-کاغان» پیدا شد که گفته می شود متعلق به دوره گوک ترک غربی است.

تقریباً ۲۵ تا ۳۰ سال از زمانی که سکه‌هایی با این عنوان در ویرانه‌های شهرهای باستانی اطراف تاشکند، پایتخت ازبکستان، پیدا شدند می‌گذرد، اما این سوال که آیا چنین سکه‌هایی مربوط به خاقانات گوک‌تورک بوده‌اند یا خیر، همچنان نامشخص است.

برای اولین بار در تاریخ ترکیه، سکه ای با چهره یک خان گوک ترک پیدا شد

کشفی که می‌تواند تاریخ ترکیه را تغییر دهد.

پروفسور دکتر گایبولا بابایاروف اظهار داشت که در میان سکه‌های برنزی یافت شده در ویرانه‌های شهر باستانی منطقه تاشکند، بیش از ۲۰ نوع سکه متعلق به خاقانات گوک ترک غربی است. سه تا از این سکه‌ها کتیبه‌ی żpγw «Jabgu» را دارند؛ اینطور برداشت می‌شد که ۵ سکه از آنها با عنوان cpγw x’γ’n «Cabgu-Kağan» و ۹ تا با عنوان x’γ’n «Kağan» چاپ شده‌اند، در حالی که بقیه نانوشته بوده‌اند.

پروفسور دکتر گایبولا بابایاروف گفت جالب است که با عبارت twrk x’γ’n – “ترک-کاغان” به خط سغدی ضرب شده‌اند.

اصطلاح «ترک-قاغان» برای اولین بار روی این سکه‌ها دیده شد.

پروفسور دکتر بابایاروف توضیح داد که بر روی چنین سکه‌هایی، مهری از این شکل دیده شده است که مشخص شده در دوره یابگو از خاقانات گوک‌تورک غربی (ربع آخر قرن ششم – آغاز قرن هفتم) ضرب شده است.

وی گفت:«باز هم، هم شمایل‌نگاری و هم سبک تولید (قطر، وزن، تولید فنی، خواص فلزی و غیره) این سکه‌ها، آنها را با سکه‌های دوره یابغو-کاغانلیک (اوایل قرن هفتم – دهه ۳۰ این قرن) و خاقانلیک (۶۳۰-۷۴۰) گوک‌ترک‌های غربی که ظاهراً بعداً ضرب شده‌اند، متفاوت می‌کند.»

پروفسور دکتر مهمت اوزجان توضیح داد که اصطلاح ترک-خاقان، در رابطه با نام انجمنی که خاقانات را تأسیس کرد و همچنین نام دولت، برای اولین بار روی چنین سکه‌هایی دیده شد. دکتر گایبولا بابایاروف تأکید کرد که جنبه جالب این سکه‌ها این است که هدف آنها تعیین وابستگی قومی-سیاسی است.

خب، این سکه متعلق به کدام خان ترک است؟

پروفسور دکتر بابایاروف اعلام کرد که این سکه ممکن است متعلق به نوادگان ایستمی خاقان در دوران سلطنت او در فرغانه باشد.

پروفسور دکتر گایبولا بابایا روف گفت:گمان می‌رود این اولین سندی باشد که در آن کلمه «ترک» ذکر شده است.

پروفسور دکتر بابایاروف گفت: «اولین اشاره به کلمه ترک-خاقان به ربع اول قرن هشتم میلادی برمی‌گردد. همانطور که می‌دانیم، این عبارت برای اولین بار در کتیبه‌های کول تیگین و بیلگه کاگان که در منطقه اورخون نصب شده‌اند، دیده شده است. قبل از آن، کلمه «تو-جو کو-هان» در منابع چینی به عنوان «ترک کاگان» استفاده می‌شد.»

پروفسور دکتر بابایاروف  توضیح داد که گمان می‌رود این اولین سندی باشد که در آن کلمه “ترک” استفاده شده است.

وی تاکید کرد:می‌توانم بگویم که این سند تاریخی که کلمه «ترک» را همراه با این سکه در خود جای داده، تاریخچه نام «ترک» را ۱۵۰ سال به عقب می‌برد. به عبارت دیگر، اگر کتیبه‌های اورخون در دهه ۷۳۰ میلادی نصب شده باشند، کتیبه‌های سکه به سال‌های ۵۸۰-۶۱۰ میلادی برمی‌گردند. بنابراین، می‌توانیم درک کنیم که تاریخچه نام «ترک» یک دوره زمانی ۱۴۰۰-۱۵۰۰ ساله دارد.

عبارت ترک-خاقان وابستگی قومی و سیاسی او را توصیف می‌کند

گایبولا بابایاروف، این سکه ترک-خاقان، دیدگاهی را که تاکنون به طور گسترده در بین دانشمندان رواج داشته است، رد می‌کند، مبنی بر اینکه «گوک‌تورک‌ها یک جامعه کوچ‌نشین بودند و بنابراین نیازی به گردش پول در تجارت، که مختص مردم یکجانشین بود، نمی‌دیدند .» قابل درک است که در آن زمان، حاکمان ترک و بخش قابل توجهی از جامعه ترکیه زندگی یکجانشینی داشتند و شهرها را می‌ساختند.

با این سکه، اهمیت قدیمی‌ترین مناطق فرهنگی مسکونی ترکستان، مانند تاشکند و فرغانه، از نظر تاریخ و جوامع ترک در جهان ترک آشکار شد.