یازاکو، حنانه عباسی_ مذاکرات این بار نه صرفاً برای واردات و مونتاژ، بلکه با هدف همکاری‌های عمیق‌تر و تولید مشترک انجام می‌شود. با این حال، آنچه در پس این تحرکات به چشم می‌خورد، نوعی بلاتکلیفی و احتیاط از سوی طرف چینی است؛ گویی سرنوشت این همکاری‌ها نه توسط هیات‌مدیره‌های صنعتی، بلکه از سوی دیپلمات‌ها تعیین خواهد شد.
شرکت‌های چینی که سال‌هاست بدون حضور رسمی، اما با قدرت در بازار ایران فعالیت داشته‌اند، اکنون آماده ورود مستقیم به این بازار هستند. اما مهم‌ترین عاملی که مانع از تصمیم‌گیری قطعی آنها شده، نگرانی از تحریم‌های ثانویه آمریکا است.
اغلب خودروسازان چینی اعلام کرده‌اند که در صورت به دست آمدن سیگنال مثبت از مذاکرات ایران و آمریکا، آماده سرمایه‌گذاری مشترک و حتی احداث خطوط تولید اختصاصی در ایران هستند.
در حال حاضر شرکت‌های بزرگ چینی اقدام به مذاکرات اولیه با طرف‌های ایرانی کرده‌اند، اما امضای قراردادهای نهایی را متوقف کرده‌اند تا شرایط ژئوپلیتیک بهتر شود و ریسک‌های بین‌المللی کاهش یابد.
در صورت حصول توافق میان ایران و آمریکا و کاهش فشار تحریمها، صنعت خودروی ایران ممکن است بار دیگر به کانون توجه شرکت‌های آسیایی تبدیل شود.
با توجه به ظرفیت بازار داخلی، سابقه تولید خودرو و نیروی انسانی متخصص، ایران می‌تواند به شریک منطقه‌‌‌ای استراتژیک برای چینیها تبدیل شود؛ اما شرط لازم برای این مسیر، ایجاد فضای مطمئن حقوقی و اقتصادی است.
با این حال، برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر مدل همکاری با خودروسازان چینی همانند گذشته یعنی واردات قطعات و مونتاژ بدون انتقال فناوری باشد، نه تنها صنعت خودروی ایران پیشرفتی نخواهد داشت، بلکه وابستگی کشور به فناوری خارجی بیشتر خواهد شد.
نهایتا در حالی که مذاکرات میان خودروسازان ایرانی و چینی با سرعت در حال پیش‌روی است، سرنوشت این همکاری‌ها بیش از آنکه در دست مدیران صنعتی باشد، به تحولات سیاسی و دیپلماتیک وابسته است. چینیها که در سال‌های اخیر نقش بازیگران محتاط ولی حاضر را در بازار ایران ایفا کرده‌اند، این بار تنها در صورت اطمینان از کاهش فشار تحریمها و افزایش امنیت سرمایه‌گذاری، قصد ورود بلندمدت به ایران را خواهند داشت.