یازاکو، محمدفرج‌پور باسمنجی_ یکی از باشکوهترین تاج گذاری های طول تاریخ، جشن آغاز سلطنت نیکولای دوم بعنوان امپراطوری بزرگ و فرمانروای مطلق روسیه در ۱۲۹ سال پیش است که نمایندگان دول بزرگ از جمله انگلستان و فرانسه در آن شرکت داشتند.
این امپراطور ۲۳ سال در کل روسیه حاکم بلامنازع بود و با انقلاب ۱۹۱۷ میلادی روسیه سرنگون شد. و دستگیری و اعدام این امپراطوراز سوی انقلابیون دو آتشه حکایت‌های شنیدنی دارد. نکته جالب زندگی این امپراطور در سفرش به ژاپن رقم خورد که یک سامورایی با شمشیر قصد کشتنش را داشت که مواظبت همراهان موجب شد نیکلای جان سالم بدر برد.بنا به شواهد و اسناد تاریخی، واپسین سرنوشت فرمانروایان و امپراطور ها و دودمان‌های برافتاده، سنگین‌ترین بارها را به دوش می‌کشند، زیرا هر خطای آنها با تمام خطاهای نیاکانشان برابری می‌کند. نیکالای دوم، آخرین تزار روس، در ازای تاجی که بر سر نهاده بود و برای تاج گذاری خود بزرگان وقت جهان را دعوت کرده بودبهای سنگینی پرداخت؛ بهای غفلت‌های خود و نیز تاوان لغزش‌ها و بی‌عدالتی‌های حکومت سیصدساله‌ی رُمانُف‌ها را که آخرین آنها خودش بود.
فروپاشی سلطنت تزار طوفانی را برانگیخت که پیامدهایش تا روزگار ما ادامه یافته است. زندگی پرفرازونشیب و سرنوشت فاجعه‌بار نیکالای و خانواده‌اش، یعنی ملکه آلکساندرا و پنج فرزندشان که در لای کتب تاریخی عبرت از گذشته را برای حاکمان مستبد روایت می کند. نماینده هیات ایران در جشن بزرگ تاجگذاری نیکلای نیز شاهزاده انوشیروان میرزا بودکه متولد اردبیل و بزرگ شده خانه سلطنت تبریز محسوب می شد. استقرار خانه سلطنت در تبریز بویژه بعد از آغاز حکومت فتحعلی شاه بر موقعیت ملی و منطقه ای تبریز افزود.همین خانه سلطنت تبریز بود که با گردهم آمدن جمعی از افراد توانمند لشکری و کشوری از سراسر ایران ازجمله شمال و شمال غرب کشور، قزوین، تهران، اراک، همدان، فارس و….ایده های ترقی در آن شکل گرفت.
همسایگی آذربایجان با ممالک عثمانی،روسیه ونزدیکی به اروپاو ورود وخروج اتباع خارجی در آن ،خانه سلطنت تبریز را به اندیشکده سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ایران در آورد.تنظیمات جدید سیاسی و اداری با الگو برداری از دول پیشرفته و همسایه در خانه سلطنت شکل گرفت.کاخ ها، قصرها،عدالتخانه،دیوانخانه ،چاپخانه، شمس العماره،حرمخانه،معلم خانه و حتی توپخانه در حول و حوش خانه سلطنت شکل گرفت .اصلاحات سیاسی توام با فعالیت‌های عمرانی و آبادانی بوجود آمد و عباس میرزا،انوشیروان میرزا،قائم مقام اول و دوم یعنی میرزا عیسی و میرزا ابوالقاسم ، میرزاصالح شیرازی بانی تاسیس مطبوعات،میرزا زین العابدین تبریزی بانی چاپخانه، امیرکبیر اصلاحگر بزرگ همه و همه محصول خانه سلطنت تبریز به حساب می آیند..انوشیروان میرزا از شاهزادگان با فراست قاجار نیز در خانه سلطنت آبدیده و به فرمانداری کل تبریز رسید.
و سپس در راس هیات بلند پایه سلطنتی ایران برای شرکت در جشن تاج گذاری آغاز سلطنت نیکلای دوم از تبریز به روسیه رفتند. انوشیروان میرزا شاهزاده باهوشی بود که با ایده های مکتب سیاسی تبریز تربیت شده بودو در خانه سلطنت تبریزبالنده و وی در تشکیل ارتش نوین ایران در قزوین و تبریز و بعدها بعنوان حاکم بزرگ شهرهای خراسان خدمت کرد و بدلیل بیماری در تبریز در گذشت و در قبرستان مقبره الوزرای چرنداب تبریز دفن شد.عکس فوق ۱۰ نفر از اعضای هیات ایرانی و عکس پایین هم مراسم پرطمطراق و باشکوه تاج گذاری نیکلای را نشان می دهد. که اخیرا در شبکه های اجتماعی این عکس ها مخاطبان زیادی داشته است.