یازاکو، نوید محمدی‌نسب آباد _ در حالی که فضای رسانه‌ای و سیاسی منطقه همچنان تحت تأثیر حملات اسراییل به ایران قرار دارد، خبرگزاری فارس به نقل از یک «منبع آگاه» از احتمال استفاده از مهمات حاوی اورانیوم ضعیف‌شده (Depleted Uranium) در این حملات خبر داد.
به گفته این منبع، آزمایش‌های اولیه انجام‌شده در محل‌های اصابت، نشانه‌هایی از وجود اورانیوم را تأیید کرده‌اند، هرچند هنوز نمی‌توان با قطعیت درباره نوع مهمات و منبع آن اظهار نظر کرد و حتی نقاط مورد نظر اعلام‌نشده است.
فهرست
اورانیوم ضعیف‌شده چیست و چرا استفاده از آن نگران‌کننده است؟
اورانیوم ضعیف‌شده، که در فرآیند غنی‌سازی از اورانیوم طبیعی به‌دست می‌آید، دارای چگالی بسیار بالایی است. این ویژگی باعث شده است که در ساخت گلوله‌ها و بمب‌های ضدزره کاربرد داشته باشد. اما آنچه این ماده را به یک نگرانی جدی بهداشتی و زیست‌محیطی تبدیل می‌کند، ایجاد ابری از ذرات ریز فلزی و رادیواکتیو پس از برخورد با هدف است که می‌تواند برای سال‌ها در خاک و آب باقی بماند و از طریق استنشاق، گوارش یا تماس مستقیم وارد بدن انسان شود.
تجربه استفاده از DU در جنگ‌های خلیج‌فارس (۱۹۹۱)، کوزوو (۱۹۹۹) و عراق (۲۰۰۳) نشان داده که این نوع مهمات می‌تواند منجر به افزایش نرخ سرطان، ناهنجاری‌های ژنتیکی و آسیب به اندام‌های حیاتی در مناطق آلوده شود.
اسرائیل، توان نظامی و دسترسی به سلاح‌های DU
اسرائیل که از پیشرفته‌ترین زرادخانه‌های نظامی در منطقه برخوردار است، سال‌هاست از تسلیحات پیشرفته ساخت آمریکا و اروپا بهره می‌برد. اگرچه تاکنون استفاده رسمی اسرائیل از DU تأیید نشده، اما با توجه به عدم پایبندی این رژیم به قواعد انسانی ، احتمال استفاده از سلاح‌هایی با قدرت نفوذ بالا و چگالی زیاد (مانند مهمات DU) محتمل است.
⸻
تبعات منطقه‌ای و بین‌المللی استفاده از سلاح‌های حاوی DU
استفاده احتمالی از اورانیوم ضعیف‌شده نه تنها پیامدهایی برای سلامت مردم ایران دارد، بلکه تبعات بلندمدتی برای امنیت زیست‌محیطی منطقه، اقتصاد سلامت، خواهد داشت:
• اقتصاد سلامت: آلودگی محیطی می‌تواند هزینه‌های سرسام‌آوری برای پاک‌سازی خاک، آب و درمان بیماری‌های مزمن ایجاد کند.
• امنیت غذایی: پایداری کشاورزی در مناطق آلوده، به‌ویژه در شعاع ۵۰ کیلومتری نقاط هدف، ممکن است دچار اختلال شود.
• حقوق بین‌الملل: استفاده از DU می‌تواند مصداق جنایت جنگی یا استفاده از سلاح‌های ممنوعه تلقی شود.
⸻
لزوم شفاف‌سازی و مطالبه‌گری علمی و حقوقی
در شرایطی که نتیجه آزمایش‌های نهایی هنوز منتشر نشده، ضروری است که نهادهای رسمی کشور با انتشار نتایج دقیق نمونه‌برداری‌ها از خاک، هوا و بقایای مهمات، به افکار عمومی داخلی و نهادهای بین‌المللی پاسخ دهند. همچنین سازمان‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی و حقوق بشری باید خواهان شفاف‌سازی منابع تسلیحاتی و پیگیری از مجاری بین‌المللی باشند.