به گزارش یازاکو، معدن طلای مزرعه شادی، واقع در بخش خاروانا از توابع شهرستان ورزقان و با مشارکت سرمایهگذاران ایرانی و چینی احداث شده، طی سالهای اخیر با چالشهای متعددی در حوزه محیط زیست، سلامت عمومی و معیشت ساکنان منطقه مواجه بوده است. فعالیت این معدن در مجاورت روستاهای بومی، بهویژه در غیاب ارزیابی جامع زیستمحیطی و نظارت مستمر، تبعات نگرانکنندهای به دنبال داشته است.
مطابق اظهارات کارشناسان محیط زیست، نوع فعالیتهای استخراجی این معدن، از جمله استفاده احتمالی از مواد شیمیایی مانند سیانید، بدون رعایت استانداردهای زیستمحیطی، خطر آلودگی منابع آب زیرزمینی و خاک منطقه را افزایش داده است. نزدیکی محدوده عملیاتی معدن به روستای مزرعه شادی، احتمال نشت آلایندهها و آسیب به زمینهای کشاورزی و دامداری را بهطور قابل توجهی بالا برده است.
پوشش گیاهی منطقه که در گذشته نقش مهمی در حفظ اکوسیستم محلی و تأمین معیشت دامداران ایفا میکرد، اکنون بهواسطه فعالیتهای گسترده معدنی دچار تخریب شده است. همچنین گزارشهایی از کاهش کیفیت منابع آب آشامیدنی در اطراف روستا منتشر شده است؛ اگرچه تاکنون بررسی رسمی و جامعی از سوی نهادهای مسئول در این زمینه ارائه نشده است.
با وجود آنکه معدن مزرعه شادی در زمره پروژههای اقتصادی بزرگ منطقه تعریف شده، شواهد موجود نشان میدهد توسعه این طرح تاکنون نتوانسته به بهبود معیشت روستاییان کمک قابلتوجهی کند. بیکاری، مهاجرت جوانان، و کاهش درآمدهای سنتی از جمله دامداری و کشاورزی، وضعیت اقتصادی روستا را بحرانیتر کرده است.
برخی ساکنان محلی اظهار میدارند که در استخدامهای معدن، اولویت با نیروهای غیربومی است و در نتیجه، دسترسی مستقیم روستاییان به اشتغال پایدار در این پروژه بسیار محدود شده است. در همین حال، شرایط سخت معیشتی باعث مهاجرت شمار زیادی از خانوادهها به شهرهای اطراف شده است.
یکی دیگر از محورهای انتقاد نسبت به این معدن، ابهام در مجوزهای زیستمحیطی و جزئیات قراردادهای مربوط به بهرهبرداری از آن است. به گفته برخی فعالان مدنی و کارشناسان حوزه معدن، تاکنون اطلاعات شفافی درباره سهم درآمدی دولت، میزان برداشت طلا، نحوه مشارکت طرف چینی، و سازوکار نظارت بر عملکرد زیستمحیطی معدن منتشر نشده است. این ابهامات موجب افزایش بیاعتمادی عمومی نسبت به این پروژه شده است.