یازاکو، توحید ملک زاده _ گرچه در تاریخ از شوشا به عنوان مرکز ولایت محتشم قره باغ آذربایجان یاد می شود ولی از اوایل قرن بیستم و تسلط روسها، از نظر اداری شهر خان کندی مرکز اداری ولایت قره باغ انتخاب شد. درست مثل آنکارا و استانبول که اولی مرکز اداری و دومی مرکز اقتصادی، فرهنگی و تجاری ترکیه هست.
همزمان با تشکیل خان نشین قره باغ ( قره باغ خانلیغی) حدود ده کیلومتری شهر زیبای شوشا، قصبه خان کندی تاسیس یافت تا تا اقامتگاه خانهای شهرها و مناطق ولایت قره باغ موقع عزیمت به شوشا باشد.
با الحاق منطقه قره باغ به روسیه تزاری در 14 می 1805 ، خان کندی به همسر آخرین خان قره باغ – مهدیقلی خان – که نام پری جهان داشت داده شد. با عقد معاهده گلستان در روستایی به همین نام در قره باغ، ناحیه قره باغ رسما به روسها داده شد و بدین ترتیب کلیه اختیارات خانهای قره باغ از آنها سلب شد. این منطقه چون در محل مرتفعی قرار داشت می توانست برای کنترل شوشا در وهله اول و سپس دیگر نواحی قره باغ بسیار مفید باشد بنابراین روسها به توسعه آن پرداخته پادگان نظامیشان را در آنجا مستقر نمودند. در مرحله بعدی براساس معاهده تورکمنچای روسها ارامنه را از سرتاسر منطقه جمع آوری و برای کنترل جمعیت ترکان منطقه در خان کندی مستقر نمود. بطوریکه در حالیکه در سال 1813 هیچ ارمنی و روسی در خان کندی زندگی نمی کرد ولی در سال 1843 نفوس ارامنه در منطقه به 80 خانوار و روسها به 52 خانوار افزایش یافت. در نقشه های روسی 1847 نام این قصبه نیز خان کندی ضبط و ثبت شده است.
در سال 1900 نفوس شهر به 3000 نفر رسید. علیرغم افزایش تعداد ارامنه و روسها در خان کندی جمع کثیری از اهالی بومی قره باغ ( ترکهای آذربایجانی) نیز در شهر مسکون بودند. با وقوع انقلاب بلشویکی در روسیه و متلاشی شدن روسیه تزاری، ارامنه ناسیونالیست در ایالت ایروان، جمهوری ارمنستان را تشکیل داده و حملات خود برای الحاق مناطق ترک نشین نخجوان، زنگه زور و قره باغ به خاک خود را شروع کردند. با این حملات دفاع اهالی و دولت آذربایجان از خاک خود شروع شد.
در سال 1920 با تصرف این مناطق توسط قوای روسیه شوروی، قره باغ در ترکیب آذربایجان شوروی به حیات خود ادامه داد و خان کندی به نام استپان شائومیان (کمونیست ارمنی) استپاناکرت نامگذاری شد. از آن زمان این شهر را آذربایجانی ها خان کندی و ارامنه بخاطر لج بازی با آذربایجان استپاناکرت می گویند.همچون عده ای از عشایر که در اورمیه بخاطر لجاجت با ترکها، سعی می کنند فارسی صحبت کنند.
با فروپاشی شوروی، اقلیت ارامنه این منطقه با قتل عام ترکان قره باغ منطقه قره باغ و یا به زعمشان آرتساخ را اشغال و دولتی بوجود آوردند که بجز ارمنستان هیچ دولتی آنرا به رسمیت نشناخت(منظور رسمیت از نظر سازمان مللی نیست بلکه حمایت مادی، نظامی و معنوی است). جالب اینکه مرکز این دولت پوشالی، خان کندی و به زعم آنان استپاناکرت می بود. کشورهای جهان و خصوصا سازمان ملل مسئولیت اشغال قره باغ و کشتار مردم آن را متوجه ارمنستان می دانند و قطعنامه های مصوب به شماره های ۸۲۲-۸۵۳-۸۷۴ و 884 ارمنستان را ملزم به خروج از آذربایجان و مناطق اشغالی قره باغ کرده است که با جواب منفی ارمنی ها مواجه شده است. جامعه جهانی و حتی خود پاشینیان حاکمیت آذربایجان به قره باغ را رسما تایید کرده است.
منطقه قره باغ با شهرهایش در جنگهای ۴۴ روزه ۲۰۲۰ دوباره به آغوش آذربایجان بازگشت.
حضور پرافتخار رئیس جمهور در خان کندی تاکید دوباره ایران به حقانیت مردم آذربایجان در دفاع از خود می باشد.