به گزارش واحد ترجمه پایگاه خبری یاز اکو به نقل از میدل ایست آی، این اظهارت توسط تام باراک سفیر آمریکا در ترکیه مطرح شده است. در مسیر دستیابی به توافق صلح یکی از مسائل اصلی مورد اختلاف امتناع ارمنستان از بهرسمیت شناختن یا بهکار بردن اصطلاح «کریدور زنگهزور» است؛ چراکه این عبارت را چالشی برای تمامیت ارضی خود بر منطقه سیونیک تلقی میکند. در مقابل جمهوری آذربایجان تصریح کرده که نمیتواند بپذیرد این مسیر بهطور کامل تحت کنترل ارمنستان باقی بماند، بهدلیل نگرانیهای مرتبط با دسترسی بلندمدت و امنیت.
کریدور پیشنهادی به طول ۳۲ کیلومتر قرار است خاک اصلی آذربایجان را به نخجوان از طریق جنوب ارمنستان متصل کند و زمینهساز تجارت و ترانزیت راهبردی در سراسر قفقاز جنوبی شود. با این حال اختلاف بر سر وضعیت و نظارت بر این مسیر باعث کندی جدی در پیشرفت مذاکرات صلح شده است.
باراک سفیر ایالات متحده آمریکا در ترکیه در جریان یک نشست خبری در نیویورک گفت: آنها بر سر ۳۲ کیلومتر جاده اختلاف دارند، اما این مسئله بیاهمیت نیست. این ماجرا یک دهه به درازا کشیده؛ ۳۲ کیلومتر جاده.
او در ادامه افزود: بنابراین آمریکا وارد میشود و میگوید: “بسیار خب، ما مسئولیت را بهعهده میگیریم. این ۳۲ کیلومتر جاده را به ما برای مدت ۱۰۰ سال اجاره دهید، و همه شما میتوانید از آن استفاده مشترک داشته باشید.”
او با این سخنان برای نخستین بار تأیید کرد که دولت ترامپ چنین پیشنهادی را ارائه داده و مدیریت این مسیر را از طریق یک اپراتور تجاری بیطرف آمریکایی مطرح کرده است.
گفته میشود این ایده از الگویی پیروی میکند که پیشتر در اتحادیه اروپا نیز مورد بررسی قرار گرفته بود؛ طبق آن یک شرکت لجستیکی خصوصی مسئول نظارت بر ترانزیت در این مسیر میشود و دادهها را بهصورت شفاف با باکو و ایروان به اشتراک میگذارد.
اظهارات باراک نخستین تأیید رسمی بر این موضوع است که دولت ترامپ پیشنهاد داده مدیریت کریدور از طریق یک اپراتور تجاری آمریکایی بیطرف انجام شود که نقش «ضامن بیطرف» را ایفا کند.
یک گزارش اخیر از اندیشکده Carnegie Endowment بیان میکند که این طرح بر اساس یک پیشنهاد پیشین اتحادیه اروپا شکل گرفته و هدف آن سپردن مدیریت ترانزیت کالا در این مسیر به یک شرکت لجستیکی آمریکایی و اشتراکگذاری شفاف دادهها با تمامی طرفین درگیر است. این گزارش همچنین اشاره میکند که این پیشنهاد از تجربههای قبلی در مورد نظارت بینالمللی در مناطق جداییطلب گرجستان الهام گرفته و در تلاش است تا خواسته جمهوری آذربایجان مبنی بر دریافت تضمینهای امنیتی قدرتمند و بلندمدت را با حفظ حاکمیت ارمنستان بر این کریدور هماهنگ کند.
یک منبع منطقهای به نقل از «میدل ایست آی» فاش کرده که در واقع ترکیه نخستین بار این ایده را مطرح کرده بود که یک شرکت بینالمللی مدیریت کریدور را بهعهده بگیرد. اما شرط ارمنستان مبنی بر اینکه همان شرکت باید در سمت نخجوان نیز فعالیت کند، برای آذربایجان غیرقابل قبول بوده است.
این کریدور همچنان قطعهای کلیدی از ابتکار «کریدور میانی» بهشمار میرود که هدف آن اتصال ترکیه به آسیای مرکزی از طریق قفقاز جنوبی و بدون عبور از روسیه و ایران است. شرکتهای ترکیهای نیز علاقهمند به مشارکت در بازسازی و توسعه زیرساختهای ارمنستان هستند، بهشرط آنکه روند عادیسازی روابط پیش برود.
آینده کریدور زنگهزور—و ادغام منطقهای گستردهتر—هنوز بستگی دارد به اینکه آیا ارمنستان با نوعی نظارت مشترک یا بینالمللی بر این مسیر موافقت خواهد کرد یا خیر. تا آن زمان، این کریدور همچنان بزرگترین مانع در مسیر صلح پایدار میان باکو و ایروان باقی میماند.