یازاکو – جنگ ۱۲ روزه اخیر میان ایران و اسرائیل که از ۲۳ خرداد تا ۳ تیر ادامه داشت، نه‌تنها تبعات نظامی و سیاسی داشت، بلکه شوک‌های اقتصادی متعددی را نیز به بدنه کسب‌وکارها وارد کرد. یکی از بزرگ‌ترین قربانیان این جنگ کوتاه اما پرهزینه، صنعت گردشگری ایران و به‌طور مشخص آژانس‌های مسافرتی بودند؛ صنایعی که هنوز از تبعات بحران کرونا بیرون نیامده بودند و حالا بار دیگر با شوکی سنگین و غیرقابل پیش‌بینی مواجه شدند.
در روزهای جنگ، آسمان ایران برای تمام پروازهای داخلی و خروجی بسته شد. این تصمیم گرچه از نظر امنیتی قابل توجیه بود، اما زیان سنگینی به شبکه پروازها، شرکت‌های هواپیمایی و خصوصاً آژانس‌های گردشگری وارد کرد. هزاران بلیت هواپیما لغو شد، تورهای داخلی و خارجی تعطیل شدند، مسافران بلاتکلیف و خشمگین ماندند و حجم عظیمی از مبالغ فروش بلیت‌ها باید به صورت فوری استرداد می‌شد. کاهش فروش بلیت و تور طبق اعلام فعالان، بازار گردشگری هنوز به شرایط عادی بازنگشته است.
اما مسئله به دوران جنگ محدود نماند. پس از آتش‌بس نیز فضای امنیتی، نگرانی عمومی از احتمال درگیری مجدد، و تداوم محدودیت‌ها در مسیرهای پروازی، مانع از بازگشت سریع گردشگران شد. مردم به‌ویژه در حوزه سفرهای خارجی، اعتماد خود را نسبت به برنامه‌ریزی سفر از دست داده‌اند و ترجیح می‌دهند فعلاً ریسک نکنند. بسیاری از آژانس‌ها که پیش‌تر با کمترین حاشیه سود فعالیت می‌کردند، اکنون یا در مرز تعطیلی هستند یا به تعدیل نیرو و تعطیلی دفاتر خود اقدام کرده‌اند.
برای عبور از این بحران، دولت باید فوراً وارد عمل شود. پیشنهاد مشخص این است که بسته‌ای حمایتی با محوریت چهار اقدام طراحی شود: اول، اعطای وام‌های کم‌بهره به آژانس‌ها و پلتفرم‌های گردشگری برای جبران زیان نقدی این دوره؛ دوم، تعویق یا بخشودگی مالیات ماه‌های خرداد و تیر برای فعالان این حوزه؛ سوم، تشکیل صندوق اضطراری گردشگری با مشارکت وزارت گردشگری، بانک مرکزی و سازمان هواپیمایی برای تأمین نقدینگی فوری؛ و چهارم، تضمین حقوق مسافران در زمینه بازپرداخت وجوه استردادشده از سوی شرکت‌های خارجی مانند ایرلاین‌ها یا هتل‌های خارج از کشور. این بسته حمایتی در کنار اطلاع‌رسانی شفاف و فعال‌سازی مجدد بازار با سیاست‌های تشویقی، می‌تواند زنجیره در حال فروپاشی گردشگری را حفظ کرده و از رکودی طولانی‌مدت جلوگیری کند.
در غیر این‌صورت، اگر بی‌توجهی به ادامه وضعیت کنونی تداوم یابد، ممکن است بخش قابل توجهی از فعالان گردشگری کشور برای همیشه از این صنعت خارج شوند.