به گزارش یازاکو، صفحه صحت سنجی فکت پرس یادداشت یازاکو به قلم مجتبی رزمی در زمینه مقایسه مصرف آب خرما و هندوانه را تایید کرد. فکت پرس نوشت:
راستی‌آزمایی
خرما بیش از پنج برابر هندوانه آب مصرف می‌کند، اما تنها یک‌ونیم برابر بیشتر ارزآوری دارد
نتیجه بررسی: درست
۱. پایگاه خبری اقتصادی «یازاکو» (رسانه اقتصادی استان آذربایجان غربی) در گزارشی مدعی شده است: «صادرات خرما بیش از پنج برابر هندوانه آب مصرف می‌کند، اما تنها یک‌ونیم برابر بیشتر ارزآوری دارد.» این ادعا در فضای رسانه‌ای با استقبال گسترده‌ای مواجه شده و بازنشر یافته است.
۲. بر اساس مطالعات میدانی و علمی مراکز رسمی همچون «مرکز تحقیقات کشاورزی جنوب کرمان» و «اندیشکده تدبیر آب ایران»، تولید هر کیلوگرم هندوانه به‌طور متوسط بین ۱۴۰ تا ۲۵۰ لیتر آب مصرف می‌کند؛ این در حالی است که برای تولید هر کیلوگرم خرما، حدود ۲۷۷ لیتر آب لازم است.
۳. وب‌سایت معتبر جهانی WaterCalculator.org نیز برآورد کرده که برای تولید هر کیلوگرم هندوانه ۲۲۶ لیتر و برای هر کیلوگرم خرما ۲۲۳۵ لیتر آب مصرف می‌شود. اختلاف این دو رقم قابل‌توجه و در حدود ده‌برابر است.
۴. طبق آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۳:
ارزش صادرات هندوانه: ۱۹۲ میلیون دلار
ارزش صادرات خرما: ۳۹۱ میلیون دلار
وزن صادرات هندوانه: ۷۳۲ هزار تن
وزن صادرات خرما: ۴۲۳ هزار تن
۵. با در نظر گرفتن متوسط مصرف آب به ازای هر کیلوگرم محصول (هندوانه: ۲۵۰ لیتر، خرما: ۲۲۰۰ لیتر)، مجموع آب مجازی مصرف‌شده برای صادرات این دو محصول به‌ترتیب حدود ۱۸۳ میلیون مترمکعب برای هندوانه و ۹۳۲ میلیون مترمکعب برای خرما خواهد بود. بنابراین خرما حدود پنج برابر هندوانه منابع آبی مصرف می‌کند، در حالی که فقط کمتر از دو برابر هندوانه برای کشور ارزآوری داشته است.
نتیجه‌گیری: با توجه به داده‌های پژوهشی، آمار رسمی گمرک، و محاسبات منابع معتبر بین‌المللی، ادعای «خرما بیش از پنج برابر هندوانه آب مصرف می‌کند، اما تنها یک‌ونیم برابر بیشتر ارزآوری دارد» درست ارزیابی می‌شود.
