به گزارش یازاکو، پس از خشکی گسترده دریاچه اورمیه به عنوان نگین فیروزه‌ای شمال‌غرب کشور، باغات پسته ایجاد شده در آذربایجان شرقی در راستای سیاست‌های ترویجی وزارت جهاد کشاورزی شکل گرفت تا با وجود دو مسئله اساسی کمبود منابع آب و بالا بودن EC آن، بتوان محصولات کم آب‌بَر با کیفیت و ارزش افزوده بالا تولید شود که همان هدایت الکتریکی یا میزان شوری آب است که به میزان املاح موجود در آب بستگی دارد و هرچقدر EC املاح بیشتر باشد EC یا شوری نیز افزایش می‌یابد.
این در حالی است که شاید کاشت درختان پسته در اراضی آذربایجان شرقی نوپا بوده و تا رسیدن به اوج بهرهوری فاصله داشته باشد اما وجود بیش از ۳ هزار و ۲۰۰ هکتار باغات پسته در سطح این استان بسیار جالب توجه است که یکهزار و ۲۰۰ هکتار آن در شهر ایلخچی و مابقی در شهرستان های اسکو، مرند، جلفا، آذرشهر و تبریز برقرار است.
ظرفیت بالای شهر ایلخچی در تولید محصولات باغی به ویژه در خصوص محصولات کم‌آب‌بَر بسیار حائز اهمیت است به طوری که ایلخچی این قابلیت را دارد که به قطب تولید پسته در دیار آذربایجان تبدیل شده و در سطح ملی نیز با برندهای مطرح کشور رقابت نماید زیرا کیفیت، حرف اول را می‌زند و ضرورت دارد تا پسته‌های ایلخچی با برند خاص خود، زینت‌بخش محافل و بازارهای داخلی و خارجی باشد…
فهرست
پسته بخش ایلخچی توان رقابت در سطح ملی و بین المللی را دارد
فرماندار شهرستان اسکو با اشاره به اینکه پسته ایلخچی توان رقابت در سطح ملی را داشته و می‌تواند به قطب پسته آذربایجان شرقی تبدیل شود گفت: تأمین امنیت باغات پسته از ضروریات توسعه این محصول است و باید اقداماتی برای محصور کردن باغ‌ها به منظور مراقبت از محصولات در فصل برداشت و ترغیب به توسعه باغات انجام گیرد.
“محمدباقر آقایی” بر لزوم استفاده از پایه‌های پسته سازگار با اقلیم منطقه تأکید کرد و افزود: نوع درختان پسته مورد استفاده باید مبتنی بر مطالعات علمی و منطبق با شرایط آب و هوایی منطقه انتخاب شود تا حداکثر بهرهوری حاصل شود.
وی با اشاره به مزیت‌های زراعت کم‌آب اضافه کرد: محصول زعفران که نیاز آبی بسیار کمی دارد می‌تواند در ایلخچی توسعه یابد و به عنوان یکی از گزینه‌های راهبردی برای سازگاری با کم‌آبی، ترویج شود لذا ترویج محصولات کم‌آب‌بَر باید به طور جدی در دستور کار قرار گیرد.
آقایی با اشاره به ظرفیت‌های صنعتی شهرستان اسکو یادآور شد: شهرک صنعتی شهید نیرومند فرصتی ارزشمند برای جذب سرمایه‌گذاری در بخش صنایع تبدیلی کشاورزی به شمار می‌رود تا مسیر سرمایه‌گذاری در حوزه فرآوری محصولات کشاورزی هموار شده و با افزایش ارزش افزوده، به رشد درآمد کشاورزان استان کمک کند.
فرماندار شهرستان اسکو با بیان اینکه فاصله زیادی تا نقطه مطلوب سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی وجود دارد متذکر شد: باید با ارتقای فناوری و دانش در بخش کشاورزی، به سمت کشاورزی دانش‌محور حرکت کنیم تا آثار مثبت آن در بهرهوری و توسعه پایدار نمود پیدا کند.
آقایی با تأکید بر نقش راهبردی تأمین امنیت غذایی اظهار کرد: امیدواریم برای جلوگیری از وابستگی به کشورهای دیگر در حوزه غذا اقدامات انجام شده در بخش کشاورزی منجر به بهبود معیشت کشاورزان و استمرار حضور آنان در این عرصه شود.
صنایع تبدیلی موتور محرکه بخش کشاورزی آذربایجان شرقی است
رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی نیز بخش کشاورزی را بنیان تولید غذای کافی و سالم دانست و گفت: بعد از مسئله امنیت نظامی، تأمین غذا و کالاهای اساسی مهم‌ترین پایه امنیت کشورهاست کمااینکه قدرت تولید محصولات کشاورزی در این استان موجب کسب رتبه‌های برتر کشوری شده است.
“شهرام شفیعی” با اشاره به وضعیت منابع طبیعی و چالش‌های بخش کشاورزی آذربایجان شرقی افزود: کاهش بارندگی، اُفت سطح و کیفیت منابع آبی و وضعیت بحرانی حوضه آبریز دریاچه اورمیه، ما را ناگزیر به توجه جدی در زمینه رعایت الگوی کشت کرده است.
وی اضافه کرد: توسعه باغات در مناطق پیرامون حوضه آبریز دریاچه اورمیه ممنوع شده و سیاست کلان جهاد کشاورزی حرکت به سوی کشت محصولات کم‌آب‌بر و دارای ارزش افزوده بالا از جمله پسته، زعفران و گیاهان دارویی در سطح استان است که باید با همکاری باغداران و کشاورزان بومی محقق گردد.
شفیعی یادآور شد: به دلیل کاهش تخصیص آب از سدهای علویان، بوکان و ستارخان، بخشی از اراضی آبی منطقه به کشت دیم تغییر یافته‌اند اما برنامه هفتم توسعه، ما را مکلف به کاهش مصرف آب و اجرای الگوی کشت هوشمند کرده که در این راستا گام‌های اجرایی در دست اقدام است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان اینکه صنایع تبدیلی و تکمیلی موتور محرکه کشاورزی هستند تأکید کرد: توسعه این صنایع ضمن افزایش ارزش افزوده محصولات، ماندگاری تولیدات کشاورزی را نیز بالا می‌برد لذا خوشبختانه آذربایجان شرقی در فرآوری کشمش و خرما رتبه اول را دارد و این نشان از ظرفیت بالای سرمایه‌گذاری در این بخش دارد و باید در مورد پسته نیز با ترویج و حمایت، به توسعه آن شتاب بخشید.
حذف یارانه کود شیمیایی موجب اُفت کیفیت محصولات می‌شود
یکی از باغداران بخش ایلخچی شهرستان اسکو معتقد است با وجود مساعدت‌های مسئولان جهاد کشاورزی منطقه، متأسفانه مشکلات زیادی وجود دارد به طوری که برای جلوگیری از هدررفت آب باید از سیستم آبیاری قطره‌ای که هزینه‌بر است استفاده می‌کنیم زیرا برای هر هکتار کاشت پسته بیش از ۲۵ میلیون تومان هزینه نیاز است کمااینکه دریافت انشعاب برق نیز مشکلات متعددی به همراه دارد.
ابراهیم غلامی با اشاره به اینکه در دو سال اخیر حدود یک تن و ۳۰۰ کیلوگرم محصول پسته برداشت کرده است افزود: در حال حاضر فقط کود اوره از سوبسیدهای لازم برخوردار است و محصول پسته به کود پتاس و فسفات نیز نیاز مُبرمی دارد که شامل سوبسید نمی‌شود و هر کیسه کود هزینه زیادی دارد.
یکی دیگر از باغداران بخش ایلخچی – حسن لطفی – نیز حذف سوبسید کودهای کشاورزی را از مشکلات عمده کاشت پسته دانست و گفت: امکان تهیه این کودها با قیمت آزاد مقدور نبوده و مجبور به حذف کود می‌شویم که این امر نیز باعث کاهش کیفیت محصولات می‌شود.
یک فعال حوزه کشاورزی بخش ایلخچی نیز که به صنایع تبدیلی محصول پسته همراه باغداری روی آورده است نیز گفت: حدود ۱۳ سال است باغدار درختان پسته هستم و از ۴ سال قبل کارگاه صنایع فرآوری این محصول را راه اندازی کرده‌‌ام که می‌توان روزانه بیش از ۵ تُن پسته تَر را پوست کنده و ۲ تن را توسط دستگاه خشک کرد.
رامین رادمنش، مراحل فرآوری این محصول را پوست کنی، شست‌و‌شو، حذف مواد زائد، نم‌گیری، خشک کردن و سایزبندی عنوان کرد و افزود: هدف اصلی ما برندسازی محصول پسته است تا محصولات کم‌آب‌بَر را به صورت بسته بندی شده به فروش رسانده و عواید آن را نصیب منطقه نماییم.
بدین ترتیب باید اذعان کرد که متاسفانه عمر باغات پسته در سطح استان آذربایجان شرقی پایین است و بعد از ۷ سال به مرحله محصول دهی رسیده و در ۱۲ سالگی به اوج باردهی می‌رسند که باید توسط کارشناسان کشاورزی منطقه آذربایجان راهکاری برای این قضیه اندیشیده شود تا انواع تولیدات پسته این دیار، جایگاه رفیع و والای خود در بازارهای جهانی را به دست آورد و مطمئناً آن روز نزدیک است.