یازاکو، جعفر ساعینیا_ اردبیل، استانی سردسیر با ظرفیت بالا در تولید پیاز، هر سال در اواخر تابستان و اوایل پاییز (شهریور و مهر) فصل برداشت پیاز است. اما این برداشت که باید فرصت درآمدزایی کشاورزان باشد، در سالهای اخیر به بحرانی جدی تبدیل شده است. علت اصلی این بحران، سیاستهای دستوری و ممنوعیتهای صادراتی است که وزارت جهاد کشاورزی و دولت اعمال میکنند. این ممنوعیتها به بهانه کنترل قیمت داخلی است، اما عملاً کشاورزان را در یک بازار محدود محبوس کرده و قیمت پیاز را تا حدی کاهش میدهد که هزینههای تولید جبران نمیشود.
در سالهای گذشته، همین شرایط تکرار شده و حجم زیاد محصول وارد بازار داخلی شده اما بازار توان جذب این حجم را نداشته است. نتیجه سقوط قیمت و افزایش ضرر کشاورزان بوده است. این روند بدون هیچ اصلاح ساختاری ادامه دارد و امسال که فصل برداشت دوباره نزدیک است، هشدار میدهیم اشتباهات گذشته نباید دوباره تکرار شود.
ممنوعیت صادرات تنها باعث انباشت محصول، کاهش انگیزه تولید و نابودی سرمایه کشاورزان میشود. بازار داخلی توانایی جذب همه محصول را ندارد و اگر دولت اجازه صادرات آزاد را ندهد، این بحران بزرگتر و شدیدتر خواهد شد.
واقعیت این است که اقتصاد اردبیل وضعیت خوبی ندارد و یکی از عوامل این مشکل، دخالتهای نادرست دولت در بازار کشاورزی است. به جای حمایت واقعی از کشاورزان، دولت با تصمیمهای دستوری، وضعیت را وخیمتر کرده است.
آزادسازی صادرات و حذف ممنوعیتهای غیرمنطقی، تنها راه نجات کشاورزان و بازار پیاز اردبیل است. اگر دولت به جای کنترل دستوری، به توسعه زیرساختهای صادراتی و ایجاد فضای رقابتی اهمیت دهد، میتواند جلوی هدررفت منابع و ضررهای بزرگ کشاورزان را بگیرد.
اگر مسئولان باز هم همان سیاستهای سالهای گذشته را تکرار کنند، باید منتظر تکرار بحرانهای مشابه و ضربههای سنگینتر به اقتصاد کشاورزان و استان اردبیل باشند. اصلاح سیاستها و حمایت واقعی از تولید، تنها راه خروج از این چرخه معیوب است.