یازاکو، جعفر ساعی‌نیا_ در دل دامنه‌های سرسبز سهند، رودخانه لیقوان چایی همچون رگی زنده جریان دارد؛ آبی زلال که زمین‌های کشاورزی را سیراب می‌کند، مأوای پرندگان و جانوران است و در روزهای گرم تابستان، گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند. اما امروز، این جواهر طبیعی تبریز، حیات و طراوت‌اش مورد هجوم قرار گرفته و بوی زباله و چهره‌ای زخمی از بی‌توجهی به خود گرفته است.
انبوه بطری‌های پلاستیکی، ظروف یک‌بارمصرف، کیسه‌ها و حتی ضایعات غذایی، بستر و حاشیه این رودخانه را پوشانده‌اند. گردشگرانی که برای تفریح چند ساعته می‌آیند، با بی‌مسئولیتی تمام پسماندهای خود را در طبیعت رها می‌کنند و هیچ سازوکاری هم از سوی مدیریت محلی برای جمع‌آوری، تفکیک یا آموزش وجود ندارد. این وضعیت، به‌روشنی نشانه‌ای از یک بحران زیست‌محیطی و شکست در برنامه‌ریزی پایدار گردشگری است.
توسعه پایدار، مفهومی است که بر تعادل میان نیازهای نسل امروز و حق نسل‌های آینده تأکید دارد. به بیان ساده‌تر، ما مجاز نیستیم برای بهره‌برداری کوتاه‌مدت از طبیعت، منابع حیاتی را نابود کنیم و آیندگان را محروم سازیم. بااین‌حال، آنچه در لیقوان چایی و دامنه‌های سهند رخ می‌دهد، نمونه بارزی از توسعه ناپایدار است: گردشگری بدون فرهنگ‌سازی، بهره‌برداری بدون مدیریت و لذت‌جویی بی‌توجه به پیامدها.
پیامدهای رهاسازی زباله در این منطقه تنها محدود به ظاهر ناخوشایند طبیعت نیست. ورود پلاستیک‌ها و ضایعات به بستر رودخانه به‌مرور کیفیت آب را کاهش می‌دهد، سلامت خاک را به خطر می‌اندازد و حیات گیاهان و جانوران منطقه را تهدید می‌کند. بسیاری از پرندگان و حیوانات محلی، با بلعیدن این مواد سمی جان خود را از دست می‌دهند و چرخه زیستی دچار اختلال می‌شود. علاوه بر این، نفوذ مواد شیمیایی زباله‌ها به آب‌های زیرزمینی، سلامت انسان را نیز در معرض تهدید قرار می‌دهد.
نبود زیرساخت‌های مدیریت پسماند در مناطق گردشگری، ضعف آموزش عمومی و بی‌توجهی مسئولان محلی، از عوامل اصلی این بحران است. در حالی که کشورهای موفق در حوزه گردشگری پایدار، برای کوچک‌ترین مقاصد طبیعی برنامه‌ای جامع شامل سطل‌های تفکیک زباله، ایستگاه‌های جمع‌آوری، جریمه برای متخلفان و طرح‌های آموزشی اجرا می‌کنند، در لیقوان چای حتی ابتدایی‌ترین اقدامات نیز مشاهده نمی‌شود.
نجات لیقوان چایی و سهند، تنها با یک اقدام فوری و مشترک امکان‌پذیر است. لازم است شهرداری، اداره محیط‌زیست، سازمان گردشگری و جوامع محلی دست به دست هم دهند تا طرحی جامع برای پاک‌سازی، آموزش گردشگران، نصب تجهیزات لازم و فرهنگ‌سازی مداوم اجرا شود. همچنین رسانه‌ها و نهادهای مدنی باید این موضوع را به مسئله‌ای عمومی تبدیل کنند و مردم را نسبت به مسئولیت فردی‌شان آگاه سازند.
اگر این بی‌توجهی ادامه یابد، آنچه امروز زخمی سطحی بر دامنه سهند و بستر لیقوان چایی است، فردا به جراحتی عمیق و غیرقابل درمان بدل خواهد شد. این رودخانه و این کوه، میراث مشترک ما و نسل‌های آینده‌اند. ما حق نداریم طبیعت را به زباله‌دانی بدل کنیم و آینده را به بهای تفریح لحظه‌ای بفروشیم.