به گزارش یازاکو، این آتش که ابتدا لکه‌ای کوچک بر پهنه‌ی سبز جنگل بود، در گذر ساعت‌ها و روزها، به موجی سوزان و مهیب تبدیل شد که جان درختان، زیستگاه‌های طبیعی و آرامش روستا را به صورت جدی تهدید کرد.
با وجود حضور به‌موقع نیروهای امدادی و عملیاتی از نخستین ساعات وقوع حادثه و تلاش‌های بی‌وقفه و شبانه‌روزی برای مهار شعله‌های سرکش، آتش مهیب سرانجام پس از چهار روز نبرد نفس‌گیر، دوشنبه شب سوم آذرماه، مهار شد.
به گفته‌ی مسئولان، صعب‌العبور بودن منطقه‌ی حادثه‌دیده، روند عملیات مهار آتش را با چالش‌های جدی مواجه کرده بود، به‌گونه‌ای که نیروهای امدادی مستقر در محل، برای مقابله با گسترش شعله‌ها، نیازمند پشتیبانی فوری بودند. در پی این وضعیت، تیم‌هایی از سه شهرستان ورزقان، کلیبر و خداآفرین به یاری شتافتند و با تمام توان تلاش کردند تا از پیشروی آتش در دل طبیعت جلوگیری کنند.
در همین راستا مجوز پرواز بالگرد برای عملیات اطفای حریق نیز صادر شد اما طبق گفته مسئولان به‌دلیل شرایط نامساعد جوی ناشی از آلودگی هوای تبریز و کاهش شدید دید افقی در منطقه، پرواز این بالگرد میسر نشد.
این وضعیت، بار دیگر بار سنگین مهار آتش را بر دوش نیروهای زمینی، آتش نشانان، اعضای هلال احمر، محیط بانان و اهالی جوامع محلی انداخت تا با دستانی خالی و با ابزارهای ساده مانند بیل، جان خود را به خطر انداخته و دل به دل شعله‌ها بزنند تا از جان جنگل‌های نمنق پاسداری کنند.
از نخستین ساعات وقوع حادثه تاکنون، ارتباط مستمر با مدیرکل بحران استانداری و مدیر کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی برقرار بود. آنها خود در منطقه حضور داشتند و با شناخت دقیق از شرایط میدانی، روند امدادرسانی و عملیات مهار آتش را از نزدیک رصد می‌کردند. پیگیری‌ها به‌صورت ساعتی انجام می‌شد، اما با وجود تمامی تلاش‌ها و هماهنگی‌های صورت‌گرفته، شعله‌های آتش چهار روز بر پیکره جنگل می‌تاخت.
این آتش سوزی داغ دل مردم آذربایجان را تازه کرد، چرا که در ۲۸ مردادماه سال ۱۳۹۸ نیز، آتش‌سوزی گسترده‌ای در جنگل‌های ارسباران رخ داد، حادثه‌ای تلخ که خاطره‌ی آن هنوز در ذهن دوست‌داران طبیعت زنده است.
آن روزها نیز همانند امروز، صعب‌العبور بودن منطقه و نبود امکانات و تجهیزات تخصصی در استان، مانعی جدی در مسیر امدادرسانی و مهار آتش بود. جنگل‌هایی که سال‌ها مأمن حیات‌وحش و زیبایی‌های طبیعی بودند، در برابر شعله‌های بی‌رحم، بی‌پناه ماندند و در سکوت سوختند.
اکنون، با گذشت چند سال از آن رخداد، بار دیگر شاهد تکرار همان سناریوی دردناک در نمنق بودیم و این‌بار نیز نبود تجهیزات پیشرفته، روند اطفای حریق را با دشواری‌های فراوان مواجه کرده است. جای تأسف است که آذربایجان شرقی، با برخورداری از چندین منطقه جنگلی ارزشمند، مناطق حفاظت شده و زیستگاه‌های حساس، همچنان از زیرساخت‌های لازم برای مقابله با بحران‌های طبیعی محروم مانده است.
این پرسش جدی مطرح است که چرا در طول این سال‌ها، تجربه‌های تلخ گذشته به برنامه‌ریزی‌های مؤثر و تجهیز استان منجر نشده است؟ چرا باید هر بار در برابر آتش، تنها با بیل و دستان خالی ایستاد؟ آتش‌سوزی‌های پی‌درپی، زنگ خطری است برای مسئولان و نهادهای تصمیم‌گیر تا با نگاهی آینده‌نگر، به تقویت ظرفیت‌های امدادی و تجهیز مناطق حساس بپردازند پیش از آنکه طبیعت بار دیگر قربانی غفلت شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با ایسنا در تشریح روند مهار آتش سوزی اخیر گفت: بعدازظهر روز یکشنبه ۲ آذر، با توجه به حضور اکیپ‌های منابع طبیعی، محیط زیست، نیروهای مرزبانی، هلال احمر، نیروهای داوطلب مردمی، هیئت موتورسواری و گروه‌های آفرود، عملیات اعزام به نقاط مختلف انجام شد و تا حدی گسترش آتش‌سوزی مهار شد.
مجید فرشی افزود: عملیات اطفا حتی در شب یکشنبه نیز متوقف نشد و با اضافه شدن اکیپ‌های جدید در روز دوشنبه، تلاش‌ها ادامه یافت و سرانجام دوشنبه شب، عملیات اطفای حریق به پایان رسید.
وی با بیان اینکه بالگرد نیز به منطقه اعزام و به عملیات ملحق شد، ادامه داد: هرچند این بالگرد که مجوز پرواز داشت، به دلیل آلودگی شدید هوای تبریز و کاهش دید پروازی قادر به پرواز در روز یکشنبه نبود.
وی توضیح داد: حداقل دید لازم برای پرواز بالگرد ۳۰۰۰ متر است و در شرایط آلودگی، برج مراقبت اجازه پرواز صادر نکرد، اما ظهر دوشنبه با بهبود نسبی شرایط، بالگرد وارد علمیات شد.
وی خاطرنشان کرد: بالگرد مورد استفاده، بالگرد بسکت‌دار هلال‌احمر بوده که در تبریز مستقر است. این بالگرد هرچند خدمات خود را به منطقه شمال‌غرب ارائه می‌دهد اما محل استقرار آن تبریز بوده و به تجهیزات بسکت نیز مجهز است.
مدیرکل بحران استان با تأکید بر تفاوت ماهیت آتش‌سوزی مراتع و جنگل‌ها نسبت به آتش‌سوزی ساختمان‌ها اظهار کرد: نوع عملیات، تجهیزات و شیوه اطفا متفاوت است، دستگاه‌های مجهز در خصوص منابع طبیعی و محیط زیست و اطفای هوایی نقش مهمی دارند و نیروی انسانی نیز سهم قابل توجهی در مهار این نوع حریق‌ها ایفا می‌کند.
وی با اشاره به احتمال شعله‌ور شدن مجدد آتش به دلیل سوختن لایه‌های برگ انباشته در کف جنگل گفت: با وجود اعلام پایان عملیات، دو اکیپ از منابع طبیعی و محیط زیست در منطقه مستقر هستند تا در صورت بروز هر گونه حادثه سریعا وارد عمل شوند.
عدم مداخله در آتش‌سوزی جنگل‌های الیت
وی یادآور شد: در خصوص جنگل‌های الِیت، از ما درخواستی برای کمک نشده بود و به عنوان استان معین هیچ مداخله‌ای در آن منطقه نداشته‌ایم.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی بخشی از علت‌های احتمالی آتش‌سوزی را خطای انسانی عنوان کرد و گفت: طبیعت‌گردان، کوهنوردان و اهالی محلی باید پس از روشن کردن آتش در طبیعت، پیش از ترک محل از خاموش شدن کامل آن اطمینان حاصل کنند چرا که یک سهل‌انگاری کوچک می‌تواند خسارت‌های سنگینی به بار آورد.
فرشی با بیان اینکه حادثه از روز جمعه آغاز شده بود، افزود: این آتش‌سوزی چهار روز به طول انجامید. علت نهایی حادثه هنوز مشخص نیست و تیم‌های ارزیابی در حال بررسی سناریوهای مختلف از جمله خطای انسانی هستند.
وی اظهار کرد: براساس برآوردهای اولیه حدود ۱۰۰ هکتار از مراتع و اراضی جنگل در این آتش‌سوزی درگیر شده است.
شعله‌های پراکنده در کانون های لکه گیری دیزمار
مرتضی نعمت پور، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی روز سه شنبه، ۴ آذر در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد: با وجود آنکه آتش‌سوزی گسترده جنگل‌های دیزمار حدود ساعت ۱۵ دوشنبه ۳ آذر مهار شده، اما گزارش‌ها حاکیست شرایط ناپایدار جوی و وزش باد شدید باعث شده کانون‌هایی که در مرحله لکه‌گیری خاموش اعلام شده بودند، دوباره فعال شوند و شعله‌های پراکنده در نقاط صعب‌العبور سر برآورد.
وی افزود: تیم‌های محیط‌زیست و نیروهای حاضر در منطقه اکنون در این کانون‌ها هستند تا از گسترش دوباره آتش جلوگیری کنند. با وجود دشواری دسترسی، محیط‌بانان در چندین جبهه مشغول کنترل و مهار لکه‌های جدید حریق هستند و تأکید شده است که عملیات پایش تا تثبیت کامل شرایط ادامه خواهد یافت.
وی تاکید کرد: این حادثه نشان می‌دهد که پس از مهار اولیه، لحظات بازگشت آرامش در جنگل بسیار حساس است و تنها با حضور مستمر تیم‌های متخصص می‌توان احتمال شعله‌وری دوباره را کاهش داد.