لیقوان؛ برند ملی پنیر ایران که محروم از سرمایه‌گذاری مانده است

به گزارش یازاکو، جعفر ساعی‌نیا_ روستای لیقوان در دامنه‌های جنوبی سهند، یکی از مهم‌ترین نقاط تولید لبنیات سنتی ایران به شمار می‌رود؛ جایی که «پنیر لیقوان» طی دهه‌ها به عنوان یکی از محصولات ممتاز و ارزشمند غذایی کشور شناخته شده است. کیفیت این محصول وابسته به چرای گوسفندان در مراتع طبیعی سهند است و همین ویژگی، آن را به کالایی کمیاب، محلی و غیرقابل تکثیر صنعتی در مقیاس گسترده تبدیل کرده است.
با وجود این مزیت منحصربه‌فرد، میزان تولید واقعی پنیر اصیل لیقوان بسیار محدود است و عملاً تنها نیاز مصرفی اهالی منطقه را تأمین می‌کند. این در حالی است که سالانه حجم قابل توجهی از محصولات لبنی صنعتی در بازار کشور با نام «لیقوان» عرضه می‌شود؛ محصولاتی که از نظر منشأ شیر، روش تولید و کیفیت، ارتباطی با نسخه سنتی و اصیل این روستا ندارند. این پدیده، علاوه بر ایجاد ابهام در بازار و کاهش اعتماد مصرف‌کننده، موجب انتقال ارزش افزوده برند لیقوان به خارج از منطقه شده است.
بررسی میدانی نشان می‌دهد که روستای لیقوان با وجود شهرت ملی، از نظر زیرساخت‌های اقتصادی و گردشگری در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. کمبود مسیرهای استاندارد دسترسی، نبود امکانات اقامتی، ضعف در مدیریت منابع طبیعی و عدم سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش دامداری و لبنیات، باعث شده است این روستا نتواند سهم متناسبی از ظرفیت اقتصادی برند خود کسب کند.
این شرایط در حالی ادامه دارد که لیقوان می‌تواند به عنوان قطب گردشگری روستایی، مرکز تولید لبنیات ممتاز، خوشه صنعتی دامداری سبز، و مقصد سرمایه‌گذاری عمل کند. ایجاد سازوکار نظارتی برای جلوگیری از سوءاستفاده تجاری از نام لیقوان، تأسیس تعاونی‌های تخصصی دامداری، توسعه صنایع بسته‌بندی و بازاریابی محلی، بهبود زیرساخت‌های گردشگری و ترویج اقتصاد سبز، از مهم‌ترین الزامات توسعه پایدار در این منطقه به شمار می‌روند.
لیقوان امروز یکی از نمونه‌های بارز گسست میان ظرفیت بالقوه و وضعیت بالفعل در اقتصاد روستایی ایران است؛ جایی که نام آن در سراسر کشور می‌درخشد، اما خود روستا همچنان منتظر توجه، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری هدفمند مانده است.