به گزارش یازاکو، پیش از هر چیز، باید پرسید: آیا در شرایط عادی و بدون بارش، شهرها با مشکل ترافیک مواجه نیستند؟ پاسخ روشن است. بسیاری از معابر شهری، بهویژه در ساعات اوج تردد، حتی در روزهای خشک و آفتابی نیز با کندی حرکت خودروها روبهرو هستند. بارشها این مشکلات را ایجاد نمیکنند، بلکه آنها را تشدید و ضعفهای پنهان شبکه ترافیکی را آشکار میسازند.
با آغاز بارش، رفتار رانندگان تغییر میکند؛ احتیاط بیشتر، کاهش سرعت و افزایش فاصله طولی خودروها امری طبیعی و ایمن است، اما همین تغییرات باعث کاهش ظرفیت عبوری معابر میشود و حتی بدون افزایش تعداد خودروها، زمینهساز شکلگیری ترافیک است. علاوه بر این، عوامل انسانی همچون استفاده از لاستیکهای نامناسب فصل، ترمزگیری ناگهانی، تصادفات جزئی و کاهش دید رانندگان نیز نقش قابل توجهی در کند شدن جریان ترافیک دارند.
در چنین شرایطی، وظیفه خدمات شهری شهرداری تبریز، ایمنسازی معابر و کاهش مخاطرات ناشی از بارش است، نه حذف کامل ترافیک. لایروبی مستمر مسیلها و کانالها، هدایت روانآبها، در طول سال و پیش از فصل بارش همچنین پیشپاشش و محلول پاشی و اجرای سریع برفروبی در قبل و حین بارش برف از جمله اقداماتی است که با برنامهریزی دقیق انجام میشود.
تجربه بارشهای اخیر نشان داده است که در اغلب نقاط شهر، گرفتگی کانالها مشکلی ایجاد نکرده و باعث راهبندان گسترده نشده است، مگر در موارد خاص که با تدابیر و اقدامات عمرانی مناسب مشکل برطرف شده است. حتی موارد استثنایی مانند رها شدن سبد میوه یا ضایعات توسط برخی میوهفروشان نیز که موجب آبگرفتگی شده با حضور سریع عوامل خدمات شهری، در کوتاهترین زمان ممکن رفع شده است.
در کنار اقدامات خدمات شهری، وضعیت شبکه فاضلاب شهری نیز اهمیت دارد. در برخی مناطق، بهویژه بافتهای قدیمی، ظرفیت شبکه فاضلاب پاسخگوی حجم بالای روانآبها نیست و در زمان بارشهای شدید، پسزدگی فاضلاب به سطح معابر رخ میدهد. این موضوع گاه باعث انسداد موقت زیرگذرها و کندی تردد میشود و نشان میدهد که اصلاح و ارتقاء شبکه فاضلاب نیازمند تدبیر و سرمایهگذاری جدی از سوی دستگاههای متولی است.
یکی از اقدامات موثر برای کاهش ترافیک در روزهای بارانی و برفی، استفاده از حملونقل عمومی و کاهش سفرهای تکسرنشین است. در تبریز، شهرداری با تدابیر ویژه شهردار و حمایت شورای شهر، در روزهای بارش شدید، ناوگان حملونقل عمومی را بهصورت رایگان در اختیار شهروندان قرار میدهد تا ضمن کاهش حجم ترافیک، امکان تردد ایمن و سریع برای همگان فراهم شود. این اقدام نه تنها به روانسازی حرکت خودروها کمک میکند، بلکه اجرای بموقع خدمات برفروبی و محلولپاشی را نیز ممکن میسازد. زیرا برای این عملیات ضروری است که خیابانها در حداقل زمان خالی یا کمترافیک باشند وگرنه ماشینآلات خدمات شهری نمیتوانند مسیرها را به موقع پاکسازی و ایمن کنند.
تجربه شهرهای پیشرفته جهان نیز نشان میدهد که مدیریت ترافیک در شرایط بارش، نیازمند همکاری همگانی و برنامهریزی دقیق است. برای نمونه:
در لندن، شهروندان به استفاده از حملونقل عمومی تشویق میشوند و پیامهای رسمی درباره محدودیت تردد خودروها در روزهای بارانی منتشر میشود.
در توکیو، قوانین سختگیرانهای برای استفاده از لاستیک زمستانی وجود دارد.
در استکهلم ، رانندگان موظف به رعایت استانداردهای ایمنی و استفاده از تجهیزات مناسب در بارش برف هستند.
در برلین و آمستردام، اطلاعرسانی و مدیریت سفرها باعث شده است که حتی با کاهش سرعت، جریان ترافیک کنترل شود و خدمات شهری بتواند به موقع عملیات پاکسازی و ایمنسازی معابر را انجام دهد.
این تجربه جهانی نشان میدهد که نگاه منطقی و چندعاملی به ترافیک، همراه با مشارکت شهروندان و تدابیر مدیریت شهری، بهترین راهکار برای کاهش اختلالات ناشی از بارش است.
در نهایت، ترافیک در روزهای بارانی و برفی نتیجه عملکرد یک بخش خاص نیست. این پدیده حاصل تعامل شرایط جوی، وضعیت زیرساختها، رفتار رانندگان و همراهی شهروندان است. عبور موفق از این شرایط نیازمند نگاه منصفانه، مسئولیتپذیری جمعی و درک این واقعیت است که شهر، خانه مشترک همه ماست و مدیریت آن بدون همکاری همگانی ممکن نخواهد بود.