«اگر اصل ۶۰ قانون اساسی حاکم بود و لطمه نمی‌خورد، اصل ۶۰ لطمه خورد اصل ۶۰ اگر لطمه نمی‌خورد آن هم در اوایل آذر لطمه خورد اگر ۱۱ آذر نداشتیم و اصل ۶۰ ایستاده بود و همه به اصل ۱۱۳ احترام می گذاشتند در ماه اسفند تحریم مردم برداشته شده بود و امروز مردم میدیدند چه شرایطی بر کشور حاکم بود. فروردین و اردیبهشت و خرداد دیگری را میدیدند آن مقدار که مقدور بود و امکان‌پذیر بود وزارت خارجه ما و دولت و دیگران تلاش کردند و همه بخش‌های دیگر کمک کردند.
امروز سفره آماده است، باید در باز شود و بیایند مردم کنار سفره قرار بگیرند. سفره آماده است کار آماده شده، قاعدتا فرصت دولت دوازدهم را از دستش گرفتند ولی ان شاءالله امیدواریم دولت سیزدهم بتواند این کار را تکمیل کند ما هم خوشحالیم از اینکه فرق نمی‌کند از اینکه دولت دوازدهم موفق باشد یا دولت سیزدهم موفق باشد ولی در اینکه ۴، ۵، ۶ ماه فرصت از دست رفت بسیار بسیار متاسفیم».
در سخنان دیروز حسن روحانی که تنها تا ۱۹ روز دیگر از او با عنوان «رییس جمهوری ایران» یاد می شود دو تعبیر از همه کلیدی تر بود و هر چند با عدد و به صورت «کد» بیان کرد اما منظور از آنها روشن بود.
او می خواست بگوید با روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا فرصت رفع تحریم ها فراهم آمد اما با مصوبه «اقدام راهبردی برای رفع تحریم ها و صیانت از حقوق ملت ایران» از کف رفت یا به تأخیر افتاد. منتها به جای اشارۀ مستقیم به مجلس اصول گرا تعبیر «۱۱ آذر» را به کار می برد. ۱۱ آذر ۱۳۹۹ روزی است که مجلس شورای اسلامی قانون راهبردی را تصویب کرد و با آن دست دولت را بست.
حسن روحانی این مصوبه را مغایر اصل ۶۰ قانون اساسی می داند چرا که مطابق این اصل « اِعمال قوۀ مجریه جز در اموری که مستقیما بر عهدۀ رهبری گذارده شده از طریق رییس جمهوری و وزراست» و برجام، هم امری اجرایی است. البته چون شورای نگهبان مصوبۀ مجلس را تأیید کرد از لفظ «مغایر» استفاده نکرد و چند بار گفت «اصل ۶۰ لطمه خورد.» اصل ۱۱۳ هم رییس جمهوری را عالی ترین مقام رسمی پس از مقام رهبری و مسؤول اجرای قانون اساسی معرفی می کند.
کمتر از یک ماه دیگر تا پایان ریاست جمهوری روحانی باقی نمانده و می خواهد بگوید «مجلس فعلی کاری کرد که نتوانیم از رفتن ترامپ برای لغو تحریم ها استفاده کنیم و چند ماه را از دست دادیم و حالا سفره برای خودشان آماده است» منتها این تعبیر را لای لفافه هایی چون اصل ۶۰ و ۱۱ آذر می پیچاند و به جای کلمات، اعداد ۶۰، ۱۱۳ و ۱۱ را به کار می برد که اولی و دومی چنان که گفته شد ناظر به دو اصل قانون اساسی است و سومی معطوف به مصوبۀ مجلس انقلابی که برای لغو تحریم ها ضرب الاجل تعیین کرد و بازرسان آژانس را تا مرز اخراج برد و بعد از تصویب آن رییس مجلس انقلابی فاتحانه سخن گفت.
روحانی دربارۀ اقدامات بایدن هم گفت که او سه کار انجام داد. اول این که در همان تبلیغات انتخاباتی اعلام کرد می خواهیم به برجام بازگردیم. دوم پس از انتخاب، نامۀ «اسنپ بک» دربارۀ تحریم ها را پس گرفت و سوم هم افرادی را انتخاب کرد که گفتند می‌خواهیم حل و فصل کنیم.
با این وصف می توان پرسید پس چرا مدام گفته می شد هنوز کاری انجام نشده و تفاوتی نکرده است و حداقل از سخنگوی دولت یا وزارت خارجه نخواستید چنین بگویند؟
آیا واقعا آقای روحانی توقع داشت وقتی مجلس جدید به دست منتقدان برجام بیفتد، از بازگشت آمریکا استقبال کنند یا مانع تراشی کنند تا دولت او نتواند بهره ببرد؟
حالت اول که عین ساده انگاری بود و در شق دوم هم دیدیم قدم به قدم کوتاه آمد و موضع او را دبیرخانۀ نهادی که ریاست آن را بر عهده دارد تأیید نکرد.
روحانی می خواهد بگوید فرصت شکست ترامپ و آمدن بایدن را مجلس انقلابی به عمد یا به سهو سوزاند اما این را در لفافه اصل ۶۰ و ۱۱ آذر می‌گوید!
با این حساب سه احتمال متصور است:
اول این که می دانسته مجلس با ترکیب جدید چنین می کند اما برای تأیید صلاحیت برجامی ها و تزریق امید به جامعه به قصد شرکت در انتخابات اسفند ۹۸ کاری نکرد. واقعا انتظار داشت با اتفاقات آبان ۹۸ و بی اعتمادی حاصل از هواپیمای اوکراینی و رد صلاحیت ها و تشدید فشارهای اقتصادی مجلس دیگری با آن نرخ مشارکت در اسفند ۹۸ شکل بگیرد؟
دوم این که می دانسته ولی کاری نکرد چون می خواسته موضوع را از طریق شورای عالی امنیت ملی پیش ببرد.
سوم این که توقع داشته مجلس انقلابی و آقای قالیباف برای دولت فرش قرمز بگسترانند تا در ماه های اسفند تا خرداد با احیای برجام تغییر و بهبود حاصل شود و میوۀ آن را هم در انتخابات با پیروزی یک چهرۀ اعتدال گرا بچینند.
در حالت اول دیگران هم می توانند اصول دیگر قانون اساسی را یادآور شوند خصوصا سوگندی که رییس جمهوری در مراسم تحلیف در مجلس شورای اسلامی یاد کرد.
در حالت دوم دست کم دبیرخانه را با خود هماهنگ می کرد چرا که از مصوبۀ ۱۱ آذر استقبال کردند.
فقرۀ سوم هم که عین خوش خیالی است.
مشکل پس کجاست؟ مشکل این است که آقای روحانی بیش از آن که «رییس» جمهوری یا «رییس جمهوری» باشد مثل دبیرکل سازمان به دنبال برآیند دستگاه های مختلف قدرت بود و تدبیری برای تقلیل رییس جمهوری به دبیر کل ( و حالا نه الزاما تدارکاتچی) نیندیشید و مشکل دوم مانند مجریان تلویزیونی ناچار بود رو به چند دوربین صحبت کند.
یک دوربین همان که در آن گفت برای ایران تفاوتی ندارد چه کسی در آمریکا پیروز می شود و عین جملۀ شهید رجایی نخست وزیر وقت در سال ۵۹ و بلافاصله در بازگشت از سازمان ملل را ۴۰ سال بعد و به رغم ۴۰ سال تجربه تکرار کرد حال آن که دست کم در قابل برجام بسیار تفاوت داشتند.
یک دوربین همان که در آن یا رو به آن گفت مصوبۀ مجلس با اصول ۶۰ و ۱۱۳ قانون اساسی سازگار نیست و اجرا را به آیین نامۀ مصوب دولت موکول کرد.
دوربین سوم انتخاب دیروز او بود که در واقع خطاب به مردم می گفت چرا از اسفند تا به امروز معطل مانده ایم.
دوربین های دیگر هم البته هست. آیندۀ سیاسی خود او و از این رو به جای کلمات از اعداد استفاده می کند. با این حساب « ۶۰، ۱۱۳، ۱۱» یعنی در ۱۱ آذر ۱۳۹۹ مصوبه ای گذراندند تا دست ما را برای مذاکرات احیای برجام ببندند و میوۀ آن را خود بچینند و با این که اصول ۶۰ و ۱۱۳ قانون اساسی ناساگاربود تأیید و قانون شد.
در الفبای سامی به جای اعداد از حروف ابجد استفاده می شد و هر حرف یک ارزش عددی دارد و ما ایرانیان بر همین اساس «علی» را معادل ۱۱۰ می گیریم یا «عدل مظفر» معادل ۱۳۲۴ یا تاریخ قمری صدور فرمان مشروطه است.
در سخنان روحانی اما اعداد را باید به حروف تبدیل و معنی را استخراج کنیم!
