حافظ آثار تاریخی تبریز کهن باشیم

یاز اکو؛ محمد فرجپور باسمنجی – تبریز شهر ممتاز و پررونق از نظر نشانه های فرهنگی و تاریخی است و با داشتن حدود ۷۰۰ خانه تاریخی و صدها اثر با ارزش، تمدن باشکوهی را در غرب آسیا دارا بوده و برخی از این آثار منحصر به فرد همچون مجموعه بازار تبریز بعنوان بزرگترین سازه آجری تجاری به هم پيوسته دنیا از اهمیت بين المللي بر خوردار است. آثار ملموس و ناملموس تبریز این شهر کهن و تاریخی بسیار متنوع و با ارزش بوده چرا که این شهر کهن و تاریخی چندین بار پایتختی و مرکزیت سیاسی و اقتصادی ایران را از سلجوقیان تا صفویه و قاجار یدک کشیده است.
نگهداری این یادگارهای دوران های باشکوه تبریز بزرگ، علاوه بر اینکه می تواند به اعتبارسنجي خاطرات گذشتگان کمک کند حاصل‌ تلاش‌ و کار و زندگي مردمان نجیب گذشته‌ را برای نسل حال و آینده بازگو می کند. در واقع میراث گذشته‌ متعلق به همه مردم و ملل است.
حفظ آثار، غرور مدني را ارتقا می‌دهد، رفاه‌ اجتماعي و فرهنگي ساکنان‌ را افزايش می‌دهد، به گردشگري فرهنگی می انجامد اوقات فراغت مردم را تشکیل می دهد و احیا مجدد و نوسازي محيط را دنبال‌ می آوردو به سرمایه گذاری و رونق اقتصادی و کسب‌ و کارها و حتی صنايع دستي بومی می انجامد. حتی کارشناسان‌ معتقدند بازسازي اماکن تاريخي یک دارائی سرمایه ای است که علاوه بر تأثیرات دائمی در بخش هاي مختلف موجب‌ بازيابي اعتماد به نفس عمومي و اجتماعي و تسهیل بازآفرینی هاي پایدار شهری می‌شود….
تبریز با زلزله هاي هولناک بارها ويران شده‌ و عمارات و ابنیه هاي دوران‌ هاي باشکوه تاریخی آن از بين رفته و به خصوص خانه هاي تاریخی و زیبایی سلجوقي تا صفوي ويران شده و امروز ۹۰ درصد خانه هاي تاريخي تبريز يادگار قاجاريه و پهلوي اول است که خوشبختانه در سال‌های اخير به همت کارشناسان و معماران تا حدودي این آثار مرمت و به‌ نمادهاي فرهنگی و موزه و نمایشگاه‌های فرهنگي و هنري و …تبدیل شده اند که جای شکر و تشکر دارد.
وقتی وارد این خانه ها می شویم روح و جان گذشتگان زنده می‌شود و وجب به وجب محلات قدیمی تبريز مملو از این خانه هاست. وسعتی چند صد متری، پنجره هاي ارسی رنگارنگ، درب‌های زیبا و منبت کاری شده، غلام گردش، کلاه فرنگی، نورگيرهاي استادانه و محیطی دنج و آرام و سبز و حوض های قدیمی، به هر بازديدکننده‌‌ای شعف و شادي مي بخشد به خصوص وقتي آدم می‌فهمد بخشي از اتفاقات سرنوشت‌ تاریخی ديار عزیزمان ايران که منجر به آزادی سیاسی و مطبوعاتي مردمان شده‌ در این خانه‌ ها همچون خانه‌ مشروطه‌ اتفاق افتاد است. بااین وصف به قول آگاهان هر چقدر هم خانه‌ هاي شيک امروزي از معماري مدرن‌ و فريبنده برخوردار باشد نمی تواند با زیبائی و جذابيت و روح سرشار از زندگي خانه های منحصر بفرد قديمي مقايسه شود.با این وصف خرید، مرمتو بازگشایی خانه های تاريخي بايد در اولويت برنامه‌ هاي زيباسازي شهر کهن تبریز قرار گیرد و مديران و کارشناسان‌ ميراث و شهرداري و نظام‌ مهندسی و کارشناسان‌ رسمی دادگستری و صاحبان و مردم همه و همه به‌ سهم خود بايد در این امر مهم مشارکت‌ فعالی داشته باشند تا میراث گذشتگان را پاسداری کنیم و نیم نگاهي هم به کشورهايي هم‌چون فرانسه‌ بیندازیم که قبل از کرونا با مرمت و لعاب کاری یادگارهاي گذشته، حجم‌ گردشگران خارجي از جمعیت ۷۰ میلیونی آن فزونی می گرفت. تکه سنگ‌ها را لعاب زده اند و نوشته اند ناپلئون بناپارت در روی این سنگ ها قهوه نوشیده و با سگش روی آن نشسته است و با چنین شگردها و تاريخ تراشی ها ده ها میلیون نفر گردشگر جذب کرده اند. به حال خود رها شدن یک پل چند دهنه جاده قدیمی ابریشم در جاده قدیم تبریز و فروش خانه هاي تاريخي قاجاریه دل دوستداران تاريخ و فرهنگ آذربایجان را می‌سوزاند. باید متولیان ملي و محلي با اختصاصی اعتبارات لازم به خرید و احیا این يادمان های گذشته بپردازند و با حفظ میراث گذشتگان، یادگارهایی از خود همچون گذشتگان به میراث آيندگان بیفزایند و در پیش خالق و مخلوق رو سفید باشند و مورد شماتت تاریخ نگردند.