در سالهای اخیر، دخالتهای پر هزینه ترکیه در مسائل کشورهای منطقه، نزاع با اغلب همسایگان و رفتارهای عصبی و تند اردوغان در برابر منتقدان داخلی و خارجی، باعث تضعیف جایگاه او و افول اقتصاد ترکیه شده است.
یاز اکو، پرویز گیلانی – تحلیلگر اقتصاد در یادداشتی به این سوال پاسخ داده است که ترکیه با دست فرمان رجب طیب اردوغان به کدام سو میرود؟ شرح یادداشت او را در ادامه میخوانید؛
نوسازی و توسعه ترکیه بیشتر از همه مدیون تلاشهای سه نفر است؛ «کمال مصطفی آتاتورک»، «تورگوت اوزال» و «رجب طیب اردوغان». آتاتورک در نوسازی جامعه سنتی ترکیه نقش اساسی داشت، اوزال موفق شد نیروهای مخالف و متخاصم ترکیه را حول بازار آزاد و باز شدن درهای ترکیه متحد کند و اردوغان موفق شد ترکیه را در مسیر توسعه قرار دهد.
اما اردوغان یک تفاوت مهم با اوزال و آتاتورک دارد، خودش در حال نابود کردن دستاوردهای خودش است.
برای سالهای طولانی، رجب طیب اردوغان یکی از بهترین مثالها برای سیاستمدار موفق در میان کشورهای در حال توسعه بود. اقتصاددانان وقتی میخواستند مثالی موفق از فرآیند توسعه را نشان دهند، انگشت اشاره را به سمت ترکیه میگرفتند. اما این کشور در سالهای گذشته سیاستهای نادرستی در روابط بینالملل در پیش گرفته است.
رؤیای بازسازی امپراطوری عثمانی
اردوغان که رؤیای بازسازی امپراطوری عثمانی را در سر دارد، به واسطه دخالتهای نادرست در منازعات منطقهای، کشورش را وارد یک بحران جدی کرده است.
رفتارهای عصبی و تند رئیسجمهوری ترکیه در برابر منتقدان داخلی و دیپلماتها و دخالتهای این کشور در مسائل کشورهای منطقه، باعث تضعیف جایگاه آقای اردوغان و کاهش محبوبیت او شده است. همزمان با وخامت شرایط اقتصادی ترکیه، نتایج نظرسنجیها از کاهش محبوبیت حزب عدالت و توسعه خبر میدهند.
با تضعیف قدرت او، بحران اقتصاد ترکیه نیز در حال عمیقتر شدن است. از اواخر سال ۲۰۱۲ لیر ترکیه بیش از ۸۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است که این بدترین سقوط در میان کشورهای در حال توسعه پس از بحران پزو آرژانتین است. آنکارا در تلاشی ناموفق برای تقویت لیر، بیش از ۱۲۸ میلیارد دلار از ذخایر ارزی را آزاد کرده و در مدیریت بانک مرکزی درگیر بحران شده است؛ اردوغان همچنین با تهدید اخراج سفرای کشورهای غربی نیز آتشی بر بدن لیر انداخته است.
اگرچه رجب طیب اردوغان همچنان یک سیاستمدار قدرتمند در منطقه به شمار میرود، اما خستگی و بیماری این روزهای او عادی به نظر نمیرسد. همین چند هفته پیش بود که در یک نشست رسمی آنلاین لحظاتی به خواب رفت و بر شایعات موجود دامن زد. این روزها نیز ویدئویی که نشان میدهد او به سختی راه میرود و کفشهای خاصی به پا دارد، در شبکههای اجتماعی دست بهدست میشود که شایعات در مورد وضعیت سلامتی آقای اردوغان را افزایش داده است.