یاز اکو؛ پریسا رضاپور – امروزه تصادفات یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده‌ی سلامت انسان و جامعه است که هر ساله جان تعداد زیادی از هموطنان را می‌گیرد و خانواده‌های زیادی را داغدار می‌کند، بدین منظورخبرنگار اجتماعی یاز اکو جهت بررسی چرایی تصادفات به سراغ کارشناسان مربوطه رفته که مشروح گفت و گو در ذیل آمده است.
به گزارش یاز اکو، در پدید آمدن تصادف‌های رانندگی چهار عامل انسانی، جاده، وسیله نقلیه و محیط موثر هستند. در میان عوامل انسانی می‌توان به نادیده گرفتن مقررات و خطاهای رانندگی، نگرش‌های ترافیکی نادرست، خستگی و خواب‌آلودگی، مصرف مواد مخدر و الکل، رانندگی در ساعات سیاه (آخر شب‌ها، اوایل صبح، بعد از ناهار)، رانندگی جوانان به‌ویژه در آخر شب‌ها، تعطیلات آخر هفته و با حضور همسالان اشاره کرد.
فهرست
جامعه‌ی ما، دچار نوعی واپس‌ماندگی فرهنگی است
صمد عابدینی، جامعه‌شناس با اشاره به علل ریشه‌یابی عوامل تصادف بیان کرد: نخست اینکه بنیان‌های فرهنگی و فکری ما در این زمینه مشکلاتی دارد. منظور اینکه در جامعه‌ی ما نوعی واپس‌ماندگی فرهنگی وجود دارد، به این صورت که فرهنگ استفاده از تکنولوژی‌ها همراه با خود تکنولوژی وارد نمی‌شود. در نتیجه، ما توان مالی خرید خودرو و اخذ گواهی‌نامه را داریم، اما جنبه‌های فرهنگی لازم در این زمینه ضعیف است.
وی ادامه داد: علت دوم این است که تفکر ما میل به قانون‌گریزی دارد بدین صورت که در مقابل دوربین سرعت خود را کم می‌کنیم ولی به محض عبور از دوربین سرعت خود را افزایش می‌دهیم. این جامعه‌شناس علت سوم را اینگونه تشریح کرد و گفت: علت سوم این است که در فصل پاییز و زمستان به دلیل کاهش تفریحات در جامعه، جوانان از اتومبیل‌رانی به عنوان تفریح استفاده می‌کنند.
نقص در هوش هیجانی و آگاهی هیجانی
دکتر نسیم صمدزاده، روان‌شناس، دیدگاه خود را از منظر روان‌شناسی در خصوص رانندگی‌ها و تصادفات تشریح کرد: به طور کلی، این مسئله با چند عامل همبسته است. عامل اول، هوش هیجانی است. در هوش هیجانی فرد در حالی که از خود آگاه است، می‌تواند هیجان‌های دیگران را نیز تخمین بزند و رفتار خود را با آن تضمین بکند. اما ما در این مورد نقص داریم. مثلاً افرادی که هوش هیجانی‌شان بالا است، در هنگام رانندگی وقتی می‌بییند فردی درست رانندگی نمی‌کند واکنش‌های هیجانی تنش‌زا بروز می‌دهند که گاه می‌تواند به تصادف منجر شود.
وی ادامه داد: عامل همبسته‌ی دوم، که علاوه بر رانندگی، در سایر شئون زندگی نیز می‌تواند مشکل‌آفرین باشد، عبارت است از بحث آگاهی هیجانی. مثلاً راننده‌ای که به طور پرخطر رانندگی می‌کند، آیا آگاهی دارد که چه افکار و تجربه‌هایی باعث شده است که به هیجانات و احساساتی منجر شده است که این رفتار پرخطر را بروز دهد؟ به عبارت دیگر این رفتار پرخطر محصول کدام احساسات و هیجانات و به تبع آن، افکار و تجربه‌ها است؟ پس افکار خودکار منفی می‌تواند به رانندگی پرخطر منجر شود.
صمدزاده افزود: گاه افراد وقتی می‌بینند راننده‌ای با سرعت از کنارشان رد می‌شود، به دلیل تله و طرح‌واره نقص و وجود عزت نفس پایین، این فکر ایجاد می‌شود که گویی آن راننده با آن حرکت خود می‌خواهد مدل پایین بودن ماشین او یا ناتوانی‌اش در رانندگی را به رخ بکشد. در نتیجه واکنش هیجانی نشان داده و اقدام به رانندگی پرخطر می‌کند. آگاهی از این نکات می‌واند به بهبود رانندگی در فرد کمک بکند.
بیشتر تصادفات مربوط به طبقه‌ی جوان است
سرهنگ جعفری، جانشین رییس پلیس راهور استان آذربایجان‌شرقی نیز با ارائه گزارشی از عملکرد این نهاد می‌گوید: اخیرا فوتی‌های تصادفات شهری زیاد شده است و نصب دوربین در نقاط حادثه‌خیز می‌تواند این مشکل را حل کند.
وی با بیان اینکه دغدغه‌ی بزرگ امروز ما فوتی‌های داخل شهر است که قابل قبول نیست، ادامه داد: پلیس در هر نقطه نمی‌تواند خودروها را کنترل کند اما با نصب دوربین تخلفات بسیار کم می‌شود.
عابدینی در پاسخ به خبرنگار یازاکو مبنی بر علل زیاد شدن تصادفات درون شهری که منجر به فوت‌هایی شده است بیان کرد: ضعف زیرساخت‌های تفریحی و همچنین هزینه‌ی بالای تفریحات نیز در رو کردن جوانان به اتومبیل‌رانی به عنوان تفریح، دخیل است. به همین دلیل بیشتر تصادفات به طبقه‌ی جوانان مربوط است؛ همچنین عدم تخلیه انرژی جوانان در بسترهای دیگر به طور کلی عامل مهم دیگری در افزایش تصادفات است.
این جامعه‌شناس ادامه داد: به دلیل برخی مشکلات در جامعه، از جمله ابهام در آینده، مشکلات معیشتی و ….. باعث می‌شود جوانان با جنون سرعت روح و روان خود را تسکین دهد. در واقع این نوع خاص اتومبیل‌رانی نوعی پرخاشگری است.
سرهنگ جعفری با تاکید بر رفع نقاط حادثه‌خیز تبریز اظهار کرد: نقاط حادثه‌خیز شهر کاملا شناسایی شده و راهکارهای آن نیز تامین شده است، برای رفع این موصوع نیازمند بودجه هستیم.
سرهنگ جعفری در ادامه گفت: پلیس در هر نقطه نمی‌توانند رانندگان را کنترل کند ولی دوربین‌ها می‌توانند این کار را به‌راحتی و به صورت دقیق انجام دهد.
این مقام مسئول بیان کرد: ما فوتی و تصادف زیادی در کمربندی میانی داشتیم که بعد از نصب دوربین به صفر رسیده است.
ضعف کنترل درونی عامل تصادفات
صمد عابدینی با اشاره به اینکه ضعف کنترل درونی یکی دیگر از عللی است که منجر به تصادفات می‌شود، گفت: هنجارپذیری و جامعه‌پذیری بر مبنای قانون‌مداری در جامعه ضعیف است؛ بنابراین، هرجا که پلیس یا دوربین نباشد، رانندگی مخاطره‌آمیز و بدون دقت رواج پیدا می‌کند؛ پس طبیعی است که تصادفات افزایش پیدا بکند.
وی ادامه داد: خبرهای مربوط به خرابی بیشتر دوربین‌های پلیس هم مزیدی بر علت می‌شود و در جوانان این اطمینان را ایجاد می‌کند که می‌توانند با خیال راحت هر طور که دوست دارند رانندگی بکنند.
وی خاطر نشان شد: در مجموع، برای کاهش تصادفات باید تلاش شود تا علل پنجگانه‌ی اخیر کاهش پیدا بکند و تا زمانی که این علل پابرجا باشند، این وضعیت نیز پابرجا خواهد بود.
