یازاکو؛ یاشار آقاجانی رفاه – اخیرا فیلمی از جنگ اوکراین در رسانه‌ها از جمله پایگاه خبری یازاکو پخش شد که حاکی از استفاده‌ی روسیه از فسفر سفید در این جنگ بود؛ با توجه به درخواست مخاطبان گرامی‌مان در مورد چیستی فسفر سفید و خطرات آن، این مطلب را تهیه کردیم تا اطلاعاتی در مورد فسفر سفید ارائه شود.
فسفر سفید ماده‌ی شیمیایی موم گونه‌ای است که اغلب رنگی زرد گونه یا در برخی مواقع حالتی بی‌رنگ دارد. برخی آن را به شکل بوی سیر احساس می‌کنند.
به گزارش یازاکو، این ماده در تماس با اکسیژن سریعا واکنش نشان می‌دهد و مشتعل می‌شود و اولین کارکرد این ماده در بحث تسلیحاتی اشتعال به شکل سریع و درخشان است. ارتش کشورهای مختلفی در سراسر جهان از جمله ارتش آمریکا، در ساخت مهمات آتش‌زا به عنوان بخش رسام مهمات، در شب از آن بهره می‌گیرند.
همچنین در دهه‌های گذشته از فسفر سفید برای ایجاد پرده‌های دود در طول روز استفاده می شد چرا که این ماده در حین اشتعال مقدار زیادی دود متصاعد می‌کند.
این ماده روی زمین سریعا مشتعل شده و گسترش می‌یابد. از سوی دیگر پس از شروع به سوختن، بسختی می‌توان آن را فرونشاند. همچنین به سطوح مختلف شامل پوست و لباس می‌چسبد.
تمامی موارد اشاره شده در بالا نشان‌دهنده خطر بسیار بالای این ماده برای شهروندان غیر نظامی است. فسفر سفید منجر به سوختگی عمیق پوست، گوشت و حتی استخوان در قربانی می‌شود. به شکلی که این سوختگی‌ها می‌تواند پس از درمان اولیه همچنان ادامه یابد.
دکتر رولا هلام، پزشکی که قربانیان تسلیحات آتش‌زا در سوریه را مداوا می‌کرد در گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر به این موضوع اشاره کرد: “سلاح‌های آتش‌زا موجب سوختگی‌های جبران‌ناپذیری می‌شوند. اثرات آنها بسیار وخیم‌تر از هر گونه سوختگی با آب گرم یا حرارت مستقیم آتش می‌باشد.”
آیا استفاده از فسفر سفید به معنی ارتکاب جنایات جنگی است؟
با توجه به تاثیرات آتش‌زایی فسفر سفید، استفاده از آن در جنگ به معنی قدم زدن روی لبه‌ی تیز قوانین بین‌المللی است، اما مشخصا به طور واضح ممنوع نیست. طبق کنوانسیون تسلیحات شیمیایی، بمب فسفر در گروه سلاح‌های شیمیایی قرار نمی‌گیرد.
زمانی که این ماده به عنوان سلاح به کار گرفته می‌شود، روی اهداف باران آتش می‌بارد و خسارات گسترده به بار می‌آورد. استفاده از این نوع تسلیحات برای مناطق غیر نظامی برخلاف قوانین بین‌المللی است چرا که همین قوانین از نیروهای مبارز درخواست می‌کند بین یگان‌های نظامی و شهروندان غیر نظامی تمیز قائل شوند.
بر اساس گزارشات ادواری سازمان دیده‌بان حقوق بشر مستندات مختلفی از تلفات به جای مانده توسط این نوع تسلیحات در مناطق جنگی سراسر دنیا از جمله سوریه، افغانستان، غزه و … موجود است.
این سازمان برای رفع روزنه‌های موجود یا منع کامل به کارگیری این تسلیحات در توافق‌نامه بین‌المللی کنترل سلاح‌های آتش‌زا، رهبران کشورهای جهان را فراخوانده است. با این حال مدعی است تعداد کمی از کشورها مانع پیشرفت این فرآیند هستند.
وزیر امور خارجه ایالات متحده آنتونی بلینکن اذعان می‌دارد: “اعضای نیروهای نظامی روسیه در اوکراین مرتکب جنایات جنگی شده‌اند.” و تاکید می‌کند: “گزارش‌های موثقی از حملات گسترده و تعمدی به قصد هدف قرار دادن شهروندان غیرنظامی وجود دارد.” با این حال وی هیچ‌گونه اشاره مستقیمی به موضوع استفاده از فسفر سفید نداشت.
