به گزارش خبرنگار پایگاه خبری یاز اکو، «اشرف سلطان مرادی» معلم و نویسنده تبریزی با انتشار کتاب «نقش فرزندپروری در قلدری سایبری، با نگاهی علمی و روانشناسانه به فضای مجازی و خشونتهای جاری در این دنیای وسیع پرداخته است. او که دانشآموخته رشته علوم تربیتی در مقطع کارشناسی و فارغالتحصیل رشته روانشناسی تربیتی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه تبریز است، به دلیل اهمیت مقوله قلدری سایبری نگاهی نقادانه به شیوه ترتیب والدین و تاثیر آن در نوع رفتار در شبکههای اجتماعی پرداخته است. در ادامه به گفتوگو با این بانوی دغدغهمند میپردازیم.
همانطور که از نام این کتاب پیداست نقدی بر تربیت فرزندان در دنیای امروزی دارد، هدف از نگارش این کتاب چه بوده و دنبال چه چیزی هستید؟
موضوع قلدری سایبری مبحث جدیدی است و بالطبع با گسترش شبکه اینترنتی و دسترسی آسان اکثریت مردم در هر سن و سالی، در هر زمان از شبانه روز پدیده قلدری سایبری نیز گسترش یافته است و به همین دلیل احساس نیاز کردم تا مطالب مفید پایان نامهام که حاصل زحمات و تلاش یک سالهام است را در اختیار دوستداران کتاب و کسانی که با مسئله قلدری درگیر هستند، قرار دهم
در این کتاب به دنبال آشنا کردن خواننده با مفهوم انواع قلدری مخصوصاً قلدری سایبری هستم. همچنین هدف اصلی بنده تاکید بر انواع سبک فرزند پروری به عنوان مهمترین عامل در ایجاد انواع قلدری است.
من در این کتاب سعی کردهام با اشاره به دیدگاه نظریهپردازان روانشناختی به خانواده که اولین کانون اجتماعی و عاملی مهم بر رشد روانی کودکان است، بازگردم. بر اساس یافتههای علمی، روابط خانوادگی ضعیف، بیثباتی قوانین انضباطی و افراطی سخت و ناپایدار، نبود تعامل مثبت بین والدین و فرزندان و بهطور کلی سبک فرزندپروری ضعیف منشاء رفتارهای پرخاشگرانه به شمار میآید. حمایت و نوع رفتار مادر با کودک در زندگی اکنون و آینده او اثرگذار است و پیامدهای معناداری در روابط آتی فرزند در ارتباط با همتایانش به دنبال دارد.
میتوان گفت این کتاب حاصل دغدغههای مادرانه است؟
بله. به عنوان یک زن و مادر به نظر بنده قلدری سایبری، نگرانکنندهترین مسئله در تربیت نسل جدید است.
دلیل تاکید شما بر واژه «قلدری سایبری» چیست؟
قلدری سایبری بر نفوذ غول فضای مجازی در تربیت فرزندان اشاره دارد. این یک واقعیت است که با پیدایش اینترنت و شبکههای اجتماعی شکل قلدری سنتی عوض شده و از حالت فیزیکی و جسمی خارج و جای خود را به قلدری مجازی و آنلاین داده است. در حال حاضر قلدران سایبری در پهنه وسیعی از جهان در عرض چند ثانیه در حالت گمنامی و پنهانی و دور از کنترل والدین قربانیان را تا سرحد خودکشی میکشانند.
چرا مخاطب باید به کتاب شما را بخواند؟
از یک طرف هر کتابی ارزش یک بار خواندن را دارد. و از طرف دیگر خواننده با مطالعه این کتاب به مفهوم قلدری، عوامل پیشبینی کننده قلدری در آینده، تاثیرات سوء این پدیده در تحصیل و شخصیت روحی و روانی نوجوانان و جوانان، اهمیت روابط میان اعضای خانواده و روابط با همکلاسیها و هم سنو سالها پی میبرد.
شاهد هستیم که بسیاری از مادران یا پدران با استفاده از شیرینزبانی فرزندان کوچک خود در اینستاگرام آنها را به یک بلاگر تبدیل میکنند، شما به شخصه با این کار موافق هستید؟ آیا این پدیده میتواند به قلدری مجازی نیز ختم شود؟
بله. متاسفانه در اینستاگرام شاهد این موضوع هستیم به نظر بنده اولاً؛ قبل از هر چیز استفاده صحیح از هر تکنولوژی جدید باید به فرزند آموزش داده شود و حد و مرزی برای استفاده از آن وسیله در نظر گرفته شود. دوما؛ هر کودک با توجه به اقتضای سنی خود باید از شبکههای اجتماعی برای رفع نیازهای خاصی استفاده کند، نه اینکه اینترنت به طور شبانهروز و بدون هیچ محدودیتی در دسترس او باشد. سوما؛ اگر والدین از کودک در فضای مجازی استفاده ابزاری شده و از این راه کسب درآمد کنند، کودک به خطا رفته و هدف از حضور در دنیای مجازی را کسب درآمد و معروف شدن میداند و بر اثر همین تفکر شخصیت آینده کودک تباه میشود. کودک یاد میگیرد که بدون داشتن هیچ مسئولیتی میتواند از فضای مجازی درآمد کسب کند و حس مسئولیت در او از بین میرود.
هیچ بعید نیست که همین کودک با بزرگ شدن سعی کند برای کسب درآمد بیشتر وارد سایتهای شخصی یا سایتهای رسمی و اداری شده و از راه غیر قانونی ثروت کذایی کسب کند که این موضوع غیر قابل جبران خواهد بود.
همانطور که در کنار هر وسیله تولید شدهای یک دستورالعمل برای استفاده صحیح از آن گذاشته میشود، ما نیز باید روشهای استفاده درست از اینترنت و دنیای مجازی را به کودکانمان تعلیم داده، برایشان حریم مشخص کرده و تاکید کنیم که وارد شدن به حریم شخصی دیگران عواقب خوبی ندارد.
با توجه به گسترش ورود فضای مجازی در زندگی انسانها و تاثیر آن در زندگی، شما در این کتاب چه راهکاری برای مقابله با بحرانهای احتمالی پیشنهاد کردهاید؟
ببینید اگر پرخاشگری نوجوانان در خانه و مدرسه شناسایی و درمان نشود، سلامت جسمی و روانی آنها به خطر میافتد که علاوه بر افت تحصیلی به بروز رفتارهای ناسالم در آینده منجر میشود و فرد درگیر در پدیده قلدری به شخصیت ضد اجتماعی تبدیل خواهد شد. با توجه به تحقیقهایم در این کتاب به چند راهکار رسیدم که عبارتند از: مشخص کردن انتظارات والدین از فرزندان به صورت روشن برای انجام رفتار معقول در فضای مجازی، توضیح این مطلب به کودکان که زورگیری اینترنتی موضوع غیر قابل تحملی است و در صورت مشاهده آن توسط والدین پیامدهایی در انتظارش خواهد بود، گفتگوی دوستانه و در عین حال جدی با فرزند درباره مفهوم قلدری سایبری و نحوه برخورد صحیح هنگام دریافت پیامهای تهدید کننده و نگران کننده از طریق اینترنت یا تلفن همراه و در نهایت اینکه بهتر است نصب دستگاههایی مانند یارانه یا تبلت در مکانهایی که امکان نظارت والدین بر آنها آسان و مدام فراهم است، صورت گیرد، نه در اتاق شخصی کودک!