به گزارش پایگاه خبری یاز اکو، این روزها مجازی شدن فعالیت‌ها به سبب پاندمی کرونا نه تنها بر زندگی مادی افراد تأثیر عمیقی گذاشته است بلکه پا را از گلیم خود درازتر کرده و کم‌کم دارد ارزش‌های معنوی را هم تحت‌سلطه می‌گیرد. پیش از این، ابتدایی‌ترین چیزی که در مورد کار خیر می‌دانستیم پنهانی بودنش بود اما میل به حضور فعال و پررنگ در جامعۀ مجازی، که آن‌قدر هم تقصیر کرونا نیست، باعث شده رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی پر شوند از شوآف‌هایی با مضمون انجام کار خیر و کمک‌رسانی به محرومان جامعه (که کم هم نیستند). این موضوع چنان به اپیدمی تبدیل شده که صدا و سیمای ملی نیز تن به این جریان داد و با هدف الگوسازی، سرباز خیری را که با حقوق سربازی خود یک زندانی جرائم غیرعمد را آزاد کرده بود به برنامه دعوت کرد و گفتگویی تلفنی با زندانی (با ذکر نام او) ترتیب داد که کرامت انسانی به‌شدت زیر سؤال می‌برد. اعلام عمومی کار خیر و گرفتن عکس از کمک‌های مادی و حضور در جمع کودکان بی‌سرپرست و … چنان جنبۀ لوثی به این جریان داده که بسیاری از فعالیت‌های شبانه‌روزی خیّرینی که در همین شهر و در همین همسایگی ما اتفاق می‌افتند، پشت پرده بماند و شاید باعث شده که بسیاری از ما فراموش کنیم کار خیر، جار زدن نمی‌خواهد.
مدرسه‌ای که زیرساخت‌های آینده‌ای بهتر را رقم می‌زند
پس از گذشت یک سال از شیوع ویروس کرونا دیگر نیازی نیست که از مشکلات ریز و درشتی که این پاندمی در زندگی تک‌تک افراد جامعه تزریق کرده، سخن بگوییم. دیگر هر کدام از ما به نوعی منحصر به فرد طعم این مشکلات را با تمام جان لمس کرده‌ایم و حتی کم‌کم داریم به سازگاری با این نوع جدید زندگی دست پیدا می‌کنیم. این روزها دیگر تمام فعالیت‌ها مجازی شده‌اند و بسیاری از مشاغل دیگر نیازی به خروج از خانه و حضور در محیط‌های شلوغ را ندارند. آموزش‌ها از طریق ابزار هوشمند انجام می‌شوند و کودکان کم‌کم با مفهوم مدرسه بیگانه می‌شوند.
از سال‌ها پیش تأسیس مدرسه‌ای به نام نیکان آینده در تبریز که کار خود را با مقطع پیش دبستانی آغاز کرد برای تبریزی‌ها، مایۀ افتخار و برای همگان نمونه‌ای از کار خیر زیرساختی و آینده‌نگرانه است. این مدرسه توسط انجمن حمایت از کودکان مستعد به تحصیل تبریز تأسیس شد تا کودکانی که به دلایل مختلف قادر به تحصیل در مقطع پیش‌دبستانی نیستند از آموزش بی‌بهره نمانند. اما سؤال این‌جاست در شرایطی که آموزش‌های مجازی و نیاز به گوشی‌ها یا تبلت‌های هوشمند اغلب خانواده‌ها را با مشکل مواجه کرده، خانواده‌های کم‌برخوردار و اغلب تک‌سرپرست چطور از آموزش مجازی بهره‌مند می‌شوند؟ این هم یکی از همان کارهای خیری است که با شیپور ظاهرسازی اعلام نمی‌شود.
مینا هاتفی، معاون مدرسۀ نیکان آینده، در این خصوص می‌گوید: «در حال حاضر ما دو مدرسه داریم که مدرسۀ دخترانه واقع در خیابان شریعتی جنوبی، و مدرسۀ پسرانه واقع در خیابان سرباز شهید کوی وحدت است. از اسفند سال گذشته به خاطر کرونا آموزش‌ها همه غیرحضوری بودند و هستند اما دانش‌آموزان ما به خاطر شرایط مادی ویژه‌ای که دارند اغلب به گوشی هوشمند دسترسی نداشتند، به همین دلیل تعدادی تبلت، گوشی موبایل و حتی تلویزیون توسط مدرسه و حامیان محترم تهیه و در اختیار بچه‌ها قرار داده شد و با کمک خیّرین محترم اجازه ندادیم که بچه‌ها از آموزش عقب بمانند. یعنی هر کلاس آمادگی در فضای مجازی برای خودشان گروه دارند که توسط مربیان مدرسه و تحت نظارت مدرسه اداره می‌شود.»
وی می‌افزاید: «طبق بودجه‌بندی، آموزش نوآموزان بصورت هفتگی در قالب فیلم آموزشی و کاربرگ مربوط به هر درس در اختیارشان قرار می‌گیرد. به این صورت که مربیان عزیز از آموزش‌ها فیلم تهیه می‌کنند و تمام توضیحات لازم را درست مثل حالت حضوری کلاس به بچه‌ها ارائه می‌دهند. علاوه بر این متناسب با هر محتوای آموزش لوازم مورد نیاز اعم از کاغذ رنگی، مقوا، چسب و… تهیه می‌شود و کاربرگ‌های مربوط به هر درس را کپی می‌کنیم و بصورت یک پک کامل هر هفته به مادران نوآموزان تحویل می‌دهیم.»
هاتفی می‌گوید: «البته روزهایی که تحویل پک آموزش داریم، سعی می‌کنیم که مراجعات در فاصله‌ی زمانی مناسب باشند و در فضای باز (حیاط مدرسه) انجام شود تا از ازدحام پیشگیری شود و شکر خدا تا الان موفق بوده‌ایم.»
باید به این نکته نیز اشاره کرد که نیکان آینده طی سال‌های اخیر علاوه بر مقطع پیش‌دبستانی، مقاطع ابتدایی را نیز به برنامۀ کاری خود اضافه کرده و هر سال همراه با دانش‌آموزان یک مقطع تحصیلی جدید نیز به این مدارس افزوده می‌شود.
حکایت نیکان آینده، فارغ از مقایسه با هر کار خیر دیگری، حکایت ماهی و ماهیگیری است. فردا به دستان بچه‌هایی ساخته می‌شود که اگر امروز خوبی و نیکی را لمس و درک کرده باشند، آن را خوب می‌سازند و اگر با کمبود و محرومیت رشد کنند، برای ساختن فردا حتماً چیزی کم خواهند داشت و دیوار فردایشان تا ثریا کج خواهد رفت.
چه بسیارند کودکانی که از کودکی تصویر ناگواری در ذهن دارند و روزشماری می‌کنند تا این ثانیه‌های تلخ کودکی زودتر بگذرند تا شاید روزگار بهتری از راه برسد. آنها که می‌خواهند ساعت بدود، بزرگ شوند تا شاید نداشتن‌ها را با دست‌های خود پر کنند و چه کودکی‌های معصومی که در این سودا هدر می‌شوند. اما این چرخ گردون روح‌های بزرگی نیز در چنته دارد. روح‌هایی که معصومیت کودکان را در کوچه پس کوچه‌های این شهر پیدا می‌کنند. مردان و زنانی از جنس مِهر که در میان برگ‌های این تقویم عجول، خلاف جهت عقربه‌های ساعت قدم برمی‌دارند و آرام‌آرام،خشت به خشت، برای سرنوشت‌های تلخ این کودکان، خانه‌ای از آرزوهای دور می‌سازند بی‌آنکه بلندگویی در دست داشته باشند. همچنان که من و ما پایمان در امروز گیر کرده، آنها اولین خشت‌های فردا را یک به یک می‌چینند.
این‌جا عشق می‌آموزند
مدرسه‌ی مستقل نیکان آینده، به همت سعید جلالی و توسط انجمن حمایت از کودکان مستعد به تحصیل تبریز تأسیس شده است که همگی دغدغه‌‌ی انسان و انسانیت دارند. نگران آینده‌ی کودکانی هستندکه شرایط جامعه و خانواده آنها را از ابتدایی‌ترین حقوقشان محروم کرده است.
سعید جلالی یکی از فعالان و خیرین شهر تبریز است که کارنامه‌ی عضویتش در انجمن‌های خیریه‌ی مختلف، پربار و قابل توجه است؛ در خصوص دلایل ایجاد این مدرسه در مقطع پیش‌دبستانی می‌گوید: «طبق تحقیقات انجام شده، ۴۳ درصد از کودکانی که در سال‌های اولیه‌ی دبستان، در مناطق دو زبانه دچار مشکلات متعدد تحصیلی می‌شوند، آن‌هایی هستند که مقطع پیش‌دبستانی را طی نکرده‌اند. از آنجایی تحصیل در این مقطع نیازمند هزینه است و خدمات دولتی در این مقطع ارائه نمی‌شود، اغلب خانواده‌هایی که بضاعت مالی مناسب ندارند، نمی‌توانند کودکان خود را در مدارس خصوصی پیش‌دبستانی ثبت‌نام کنند و همین امر سرآغازی برای افت تحصیلی و به تبع آن، مشکلات عدیده‌ی بعد از تحصیل می‌شود.»
همین موضوع بهانه‌ای برای ساخت مدرسه تماماً رایگان نیکان آینده شده است تا کودکان خانواده‌های بی‌بضاعت بتوانند بدون امکان پیش‌زمینه تحصیلی مناسبی برای فرزندان خود را ایجادکنند.
جلالی می‌گوید: «ما یکی از مدارس مخروبه و بلا استفاده را در خیابان سربازشهید از آموزش و پرورش ناحیه ۱ تبریز در اختیار گرفتیم و از منابع خیریه آن را بازسازی کردیم. سپس کودکانی که به سبب مشکلات خانوادگی و مالی از تحصیل در پیش‌دبستانی محرومند را شناسایی کردیم و با ایجاد خدمات سرویس ایاب و ذهاب، شرایط را برای تحصیل کودکانی از مناطقی چون باغ‌معروف، آناخاتون، آخماقیه، طرلان دره‌سی و … در این مدرسه به‌وجود آوردیم.»
وی می‌افزاید: «در مدرسه نیکان آینده فرزندان ما می‌توانند بدون هیچ هزینه‌ای، به مدرسه بیایند، لباس فرم و کفش مدرسه را بپوشند، تغذیه‌ی سالم و مناسب خود را داشته باشند و در شادترین محیط ممکن تحصیل کنند.»
یکی از ویژگی‌های این مدرسه راه‌اندازی سرویس‌های منظم برای ایاب و ذهاب از مناطق دور و محل سکونت‌های غیررسمی است.
نیکان آینده، علاوه بر مکانی برای آموختن، محلی برای پر کردن خلأهای بسیاری است که در زندگی این کودکان بیگناه خودنمایی می‌کنند. خلأهایی که اگر امروز پر نشوند، فردا شکاف عمیقی می‌شوند. شکافی که فاصله‌ای جبران‌ناپذیر میان دختران و پسرانی از این دست با جامعه‌ای در حال گذر ایجاد می‌کند و سرمنشأ بسیاری از آسیب‌های اجتماعی می‌شود.
جلالی همچنین تأکید می‌کند: «ما در کنار این مدرسه، موسسه‌ی خیریه‌ی صبح روشن تبریز را نیز برای حرفه‌آموزی و کارآفرینی برای مادران ِمحصلین نیکان آینده ایجاد کرده‌ایم تا بتوانند با آموختن مشاغل ساده و کم‌هزینه، از پس مخارج خانواده‌ی خود بربیایند و این اقدامی است که تاکنون صورت نگرفته بود و این امر نیز می‌تواند تا حدودی مشکلات این خانواده‌ها را حل کند.»
گفتنی است که این خیرین بعد از اتمام دوره‌های حرفه‌آموزی، شرایط کار و اشتغال زنان سرپرست خانوار را پیگیری می‌کنند تا شرایط درآمدزایی و اشتغال آنها بدون مشکل و مانع با روند مطلوب ادامه یابد.
بچه‌های مدرسه‌ی نیکان آینده، بعد از پایان دوره‌ی تحصیلی پیش‌دبستانی در محل زندگی خود به دبستان می‌روند اما مسئولیت از بانیان مدرسه سلب نمی‌شود و وضعیت تحصیلشان همچنان پیگیری می‌شود تا دچار سرخوردگی یا افت تحصیلی نشوند.
آنها که از “نیکان آینده” قدم به جامعه می‌گذارند، فردا نیکانی می‌شوند که به بهترین شکل ممکن آینده را خواهند ساخت چراکه در کودکی با عشق به انسان، عشق به هم‌نوع، با خوبی و نیکی، با بی‌ادعایی، با عملِ بی‌شعار، با مهر و انسانیت آشنا شده‌اند و همه را با تمام وجود احساس کرده‌اند.
پری اشتری
