تا اواخر دهه ۶۰ فعالیت مناطقی که با این عنوان شناخته می‌شدند فاقد هر قانونی بودند تا سال۱۳۷۲ که قانون مناطق آزاد به تصویب مجلس رسید، اما اهدافی که برای این مناطق، نظیر تجربیات خارجی در این زمینه در نظر گرفته‌شده بود به باور عموم کارشناسان و سیاستمداران محقق نشد. از جمله سعید محمد، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد، اخیرا در مورد چرایی سهم پایین مناطق آزاد در تولید گلایه کرد که خیلی از دستگاه‌ها دائما به‌دنبال ایجاد قوانین خلق‌الساعه می‌روند، ممکن است این قوانین برای حل برخی معضل‌ها مناسب باشد، اما منفعت مناطق آزاد و تولیدکنندگان این مناطق در آنها دیده نمی‌شود و به همین دلیل تولیدکنندگان این مناطق دائم با چالش مواجه هستند. بر اساس آمارهای وزارت صمت تا پایان سال‌گذشته ۲۰۸۵ واحد فعال صنعتی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مستقر بوده که کمتر از سه‌درصد از کل واحدهای فعال صنعتی کشور را تشکیل داده است، اما در کل اهداف تاسیس مناطق آزاد چه بودند و دلیل شکست این طرح‌ها چه بود و چه راه‌حل‌هایی می‌شود برای آن در نظر گرفت؟ گفت‌وگو با دکتر جعفر آهنگران، مدیرعامل سابق منطقه آزاد کیش که سمت معاونت دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد را در سابقه خود دارد در همین زمینه انجام شد.
آقای دکتر فلسفه تشکیل مناطق آزاد از ابتدا چه بود؟
هدف از تشکیل این مناطق چه در جهان و چه در ایران جدا‌کردن محدوده کوچکی از سرزمین اصلی است که مقررات حاکم بر سرزمین اصلی در تجارت از جمله قوانین حاکم بر صادرات و واردات را حذف می‌کنند. از لحاظ گمرکی این بخش یک سرزمین خارجی است و هدف عمده آن از سال۱۸۶۰در تمامی جاهایی که در جهان تجربه می‌شود تاکنون، تمرین پیوستن به بازارهای جهانی است.
