یاز اکو، نوید اَمَن زاده_ آرتمیا موجودی است سخت پوست که در صنایع پرورش میگو و ماهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. زمانی دریاچه اورمیه به عنوان بزرگترین دریاچه داخلی کشور، بزرگترین زیستگاه این جاندار به شمار می‌رفت و برآورد می‌شد که تنها با بهره برداری از ظرفیت تولیدی آن، می‌توان استان آذربایجان غربی را از بودجه مرکز بی‌نیاز ساخت و حتی به گفته‌ی علی نکویی فرد رییس وقت مرکز تحقیقات آرتمیای کشور، دریاچه اورمیه می‌توانست منبعی برای صادرات آرتمیا به دیگر کشورها نیز باشد. برآوردی که هیچ گاه رنگ واقعیت نگرفت و همین دریاچه به شوره‌زاری عظیم مبدل شد. شوره زاری که نه تنها اکنون آرتمیایی برای استحصال ندارد بلکه تبدیل به بزرگترین چالش زیست محیطی کشور نیز شده است!
اما سرنوشت پرورش آرتمیا تنها به این جا ختم نشد، سالها پیش زمانی که فعالین محیط زیست درباره کاهش سطح دریاچه اورمیه هشدار می‌دادند، در هزاران کیلومتر دورتر از دریاچه و در کویر مرکزی ایران، عملیات اولیه احداث بزرگترین سایت پرورش آرتمیای کشور در روستای جوادیه فلاحِ منطقه نوق در ۶۰ کیلومتری رفسنجان در سال ۱۳۷۹ به توصیه آیت الله هاشمی رفسنجانی آغاز شده بود.
مرکزی که تا سال ۸۳ توانست هشت نوع سیست آرتمیا تولید کند و امروز بزرگترین مرکز تولید آرتمیای کشور به شمار می‌رود. همچنین به گفته‌ی علیرضا رزم حسینی رییس وقت سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان این سایت با داشتن حدود ۴۰ میلیارد متر مکعب آب شور، در حالی قادر به تولید ۷۰ درصد آرتمیای مورد نیاز بخش شیلات است که تنها سایت پرورش آرتمیا در حوزه آبریز دریاچه اورمیه در شهر میاندوآب به محلی برای نگه‌داری دام‌های مردم محلی تبدیل شده است!
گرچه بنا به گزارشات مرکز تحقیقات آرتمیای کشور، دریاچه اورمیه در صورت احیا هنوز هم می‌تواند به بزرگترین مرکز پرورش آرتمیا کشور مبدل شود. اما توجه به روند خشکیدن دریاچه نشان می‌دهد حرفهای استاندار کرمان به واقعیت نزدیک تر است. جایی که در آیین افتتاح بخش جدید سایت پرورش آرتمیا در رفسنجان گفته بود: «گرچه مرکز پرورش آرتمیا در دریاچه اورمیه به دلیل خشک شدن دریاچه از بین رفته است اما دهکده پرورش آرتمیا رفسنجان اتفاق خوب و نویدی برای صنعت آبزی پروری کشور است و می تواند به خوبی جای خالی دریاچه را پر کند».
