به گزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از ایسنا، علیرضا اصغری در وبینار فرهنگی و آموزشی “مدیریت پسماند شهری” که با حضور جمعی از دانشجویان علاقه مند و اعضای کانون های زیست محیطی دانشگاه های استان به همت سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی برگزار شد، اظهار کرد: بحث مدیریت پسماند به عنوان یکی از چالش‌های مهم در دنیا مطرح است.
وی ادامه داد: مدیریت پسماند به عنوان زیر شاخه‌ای از بحث توسعه پایدار و محیط زیست اهمیت بالایی در جامعه دارد، چرا که اگر از کره زمین که محل زیست انسان‌ها است به درستی محافظت نکنیم و نحوه برخورد با آن متناسب با همسو با محیط زیست نباشد، دچار اختلالاتی در زندگی خواهیم شد.
به گزارش ایسنا، وی افزود: به عنوان یک شهروند باید شهر و محیط زندگی خود را پاک نگه داریم و آن را با حداقل مخاطرات زیست محیطی به نسل آتی منتقل کنیم.
وی با بیان این‌که در قرن بیستم با ثبت اختراعات فراوان در زمینه صنعت و راه اندازی دستگاه‌های زباله سوز و تفکیک زباله در کشورهای اروپایی، چالش‌های مهم مدیریت پسماند در دنیا ایجاد شد، ادامه داد: ایران نیز با چالشی به نام چالش مدیریت پسماند در طول سال‌های گذشته رو به رو بوده و مدیران این حوزه و مردم را گریبان‌گیر مخاطرات زیست محیطی کرده است.
اصغری با اشاره به تولید میانگین ۵۸ هزار تن زباله در کشور، گفت: مخاطراتی چون تولید شیرآبه پسماند از زباله، دفع غیر اصولی زباله شهری، عدم وجود برنامه متمرکز در خصوص تفکیک از مرکز و عدم ثبات مدیریتی از جمله چالش‌های مهم در بخش پسماند کشور است.
وی متذکر شد: اکنون بحث مدیریت پسماند از مهم‌ترین، بروزترین و ضروری‌ترین برنامه‌های کشور در سازمان شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و حتی در سطح کلی سازمان محیط زیست کشور محسوب می‌شود که حمایت دولت از پروژه‌های مدیریت پسماند، تولید انرژی پاک از پسماند شهری، تولید کود کمپوست و سایر تکنولوژی‌های این حوزه را می‌طلبد.
وی با بیان این‌که یکی از مهمترین ذینفعان بخش مدیریت پسماند، مردم هستند، گفت: می‌توان با همراهی مردم از طریق ارتقای سطح آموزش شهروندی، مدیریت پسماند در کشور را به سمت جایگاه اصلی خود هدایت کرد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماندهای شهرداری تبریز، ادامه داد: بحث مدیریت پسماند در ایران نیاز به حدود شش سال کار دارد که اگر مسئولان به صورت جدی در این مسیر تلاش کنند، می‌توانیم تا سال ۱۴۰۶ هرم مدیریت پسماند کشور را به سطح استاندارد برسانیم.
وی افزود: آموزش شهروندی با پیشرفت تکنولوژی و ارتقای فضای مجازی در بین مردم، لباس دیگری به تن کرده است. مثل قبلا این آموزش به صورت چهره به چهره انجام می‌گرفت اما الان آموزش شهروندی به راحتی توسط فضای مجازی انجام می‌گیرد و از طرفی در تبریز و کشور با ارتقای فرهنگ و رفتار معقول مردم شاهد همکاری ۸۰ درصدی مردم در حوزه مدیریت پسماند هستیم.
وی با اشاره به این‌که اکنون جمع‌آوری زباله‌ها به یک فرهنگ تبدیل شده است، گفت: آموزش‌هایی که در این حوزه در مدارس آغاز شده است، تاثیر مطلوب تری نسبت به آموزش برای افراد بالای ۴۰ سال دارد و حتی در این راستا به سختی می‌توان کودکی را پیدا کرد که بعد از نوشیدن آب، بطری آب معدنی خود را به روی زمین بیاندازد.
اصغری گفت: استمرار در آموزش موجب فرهنگ سازی می‌شود و گفتن همین مطلب کافی است که برای برداشتن یک تکه زباله، یک پاکبان که پدر یک خانواده است، خم می‌شود.
وی افزود: هر فردی می‌تواند به عنوان یک سفیر محیط زیست در خانواده خود در خصوص مدیریت پسماند در خانه، کاهش تولید و تفکیک زباله برای بازگشت به چرخه اقتصادی کمک کند، چرا که انرژی لازم برای بازیافت مجدد یک شیشه بطری آب معدنی بسیار کمتر از انرژی مصرفی برای تولید یک بطری شیشه‌ای است.
وی با اشاره به وجود قوانین در حوزه مدیریت پسماند، گفت: مجموعه قوانین مدیریت پسماند از بروزترین و بهترین قوانین کشور محسوب می‌شود که ما آن‌ها را در قالب یک کتاب شهر جمع‌آوری کردیم و قرار است به زودی به چاپ برسد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماندهای شهرداری تبریز با اشاره به اهمیت برنامه ریزی در حوزه مدیریت پسماند، گفت: بدون برنامه ریزی و داشتن آمار و اطلاعات کافی و بدون داشتن تخصص مدیران حوزه، نمی‌توان در بحث مدیریت پسماند موفق شد. دلیل این‌که شهر تبریز به عنوان یکی از پاک‌ترین شهرها شناخته می‌شود، ناشی از همکاری پاکبان‌ها، مدیران شهرداری‌ها، مجموعه دانشگاه‌ها  و تمامی افرادی است که در این راستا به حفظ محیط زیست اهمیت می‌دهند.
وی متذکر شد: اولین گام در مدیریت پسماند، کاهش تولید زباله است و باید به سمتی برویم که به جای فعالیت در حوزه پردازش و دفع زباله، از تولید آنان جلوگیری کنیم.
وی با اشاره به قرارداد این مجموعه با یک شرکت خارجی، گفت: توانستیم قراردادی با یک شرکت مطرح فرانسوی به نام شرکت کلین را برای ساخت نیروگاه ۱۰۰۰ تنی زباله سوز تبریز با هزینه ۲۹۰ میلیون دلار امضا کنیم. در این نیروگاه ۳۲ مگاوات در ساعت برق تولید خواهد شد که سه مگاوات آن به مصرف داخلی می‌رسد و ۲۹ مگاوات باقی به شبکه برق متصل خواهد شد.
اصغری ادامه داد: هم‌چنین با قرارگاه خاتم‌الانبیاء نیز قراردادی به ارزش ۱۰۰ میلیارد تومانی امضاء کردیم تا اولین مرکز دفع فنی مهندسی زباله کشور در تبریز اجرا شود.
وی با اشاره به تولید روزانه حدود ۱۰۰۰ تن پسماند در تبریز، گفت: ۵۲.۵ درصد از زباله تبریز زباله‌های ارگانیک و تر بوده و ۴۷.۵ درصد آن زباله خشک و قابل بازیافت هستند.
وی گفت: سرانه تولید زباله در تبریز با جمعیت حدود دو میلیون نفر برابر ۶۵۰ گرم است، البته میزان تولید زباله در مواقع مختلف به خصوص در شرایط کرونایی، متفاوت است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تبریز افزود: ۱۷۵۳ پاکبان و بیش از ۲۰۰ راننده ماشین شهرداری در مجموع ۲۲۰۰ نفر در حوزه جمع‌آوری زباله و حمله به مراکز دفع آن در تبریز فعایت می‌کنند و جمع آوری زباله در ۸۰ درصد از شهر تبریز به صورت مکانیزه و ۲۰ درصد باقی شهر به دلیل عدم مناسب سازی برای حضور ماشین شهردای، به صورت دستی انجام می‌گیرد.
وی در خصوص انواع پسماندها نیز گفت: پنج گروه پسماند وجود دارد که شامل پسماندهای عادی همان زباله‌های خانگی و نخاله‌های ساختمانی، پسماند بیمارستانی شامل زباله‌های عفونی بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها، پسماندهای ویژه شامل زباله‌های خطرناک و بیماری‌زا و حاوی فلزات سنگین و دارای خطر انفجار، پسماندهای کشاورزی ناشی از فعالیت‌های تولیدی بخش کشاورزی و پسماندهای صنعتی شامل زباله‌های ناشی از فعالیت‌های صنعتی، معدنی و نیروگاه‌ها است.
وی متذکر شد: مدیریت، امحا و عادی سازی و بازیافت تمامی پسماندها به جز پسماند عادی، به دست خود تولیدکنندگان انجام می‌گیرد. 
اصغری در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به وجود معضل تفکیک کنندگان غیرمجاز که با نام عمومی زباله گرد یا زباله دزد شناخته می‌شوند، گفت: قانون و مجموعه دادگستری این افراد را مجرم تلقی می‌کند، اما مسائل اخلاقی و زیست محیطی نیز در این راستا بایستی مطرح شود. با توجه به افزایش بیش از حد قیمت مواد بازیافتی، بسیاری از افراد و همشهریان کم برخوردار به سمت انجام این کار سوق یافته‌اند.
وی متذکر شد: متاسفانه مدیریت واحد پسماند و تعامل دستگاه‌های مختلف اجرایی در تبریز و حتی در سطح کشور وجود ندارد و این امر باعث شده تا تفکیک زباله از مبدا در تبریز، به صورت اصولی انجام نگیرد، اما به سمت دستیابی به آن در حال حرکت هستیم.
مدیریت پسماند یکی از اجزای توسعه پایدار است
ابراهیم ایران نژاد، عضو هیئت علمی پژوهشکده توسعه برنامه ریزی جهاد دانشگاهی نیز در ادامه با بیان این‌که یکی از ضروری ترین مباحث در دنیا بحث توسعه پایدار است، گفت: مدیریت پسماند یکی از اجزای توسعه پایدار بوده که از سال ۱۹۸۰ تاکنون در سطح دنیا مطرح شده و از زمان کنفرانس محیط زیست و توسعه پایدار به صورت جهانی به این مقوله پرداخته شده است.
وی افزود: در بحث مدیریت پسماند، سه حالت از وضعیت بد تا خوب وجود دارد که در بدترین حالت، پسماند در طبیعت دفع و یا سوزانده می‌شود، در میانی ترین حالت اقدام بازیافت زباله می‌کنیم اما در بهترین حالت مدیریت پسماند، زباله در مبدا کاهش می‌یابد.
لزوم توجه به ابعاد فرهنگی اجتماعی در حوزه مدیریت پسماند
احد حاجی بلند، معاون فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی نیز در ادامه این وبینار با اشاره به هدف برگزاری این کارگاه، گفت: هدف اصلی سازمان جهاد دانشگاهی از این اقدام، آشنایی بیشتر و عمیق‌تر دانشجویان با مباحث مدیریت و اصول تفکیک پسماند، تاثیرات زیست محیطی آن و توسعه پایدار است.
وی افزود: مجموعه شهرداری و سازمان مدیریت پسماند کلانشهر تبریز در سال‌های اخیر نشان دادند که مجموعه‌ای پیش رو و پیشگام در این حوزه بوده و پروژه‌های فاخری در حوزه مدیریت پسماند در دست اقدام دارند که امیدواریم با عملی شدن این طرح‌ها، تبریز از این نظر هم شهری نمونه در کشور مطرح شود.
وی ادامه داد: سازمان جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، اجتماعی و … آمادگی خود را برای هرگونه همکاری و تعامل سازگار با بخش مدیریت پسماند کلانشهر تبریز به خصوص حوزه محیط زیست، توسعه پایدار و منابع طبیعی اعلام می‌کند.
حاجی بلند در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به لزوم توجه به ابعاد فرهنگی اجتماعی در حوزه مدیریت پسماند، گفت: متاسفانه شاهد افزایش روزافزون تعداد افرادی هستیم که به موضوع محیط زیست و مدیریت پسماند بی توجه هستند که این راستا فرهنگ ‌سازی توسط متولیان امر برای همکاری هرچه بیشتر مردم در این حوزه اهمیت دارد تا شهر خود را به جایگاه مطلوب برسانیم.
وی با بیان اینکه متاسفانه شهر تبریز برخلاف سایر کلانشهرها از مقوله پیوست فرهنگی اجتماعی طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ غافل بوده و این موارد را کمتر مورد توجه قرار داده است، متذکر شد: واقعیت عقب ماندگی تبریز و آذربایجان با پشتوانه درخشان تاریخی خود در بسیاری از حوزه‌ها، انکارناپذیر است اما امیدواریم تا با برنامه ریزی مشخص و فرهنگ‌سازی در حوزه محیط زیست، بتوانیم لقب شهر همیشه تمیز کشور را برای تبریز حفظ کنیم.