به گزارش پایگاه خبری یازاکو به نقل از ایرنا، اکبر فتحی روز پنجشنبه در یک گفتگوی خبری در ارتباط با برنامه های سازمان جهادکشاورزی استان در رابطه با اصلاح الگوی کشت در حوضه دریاچه ارومیه و کشت محصولات کم آب بر گفت: هدف از اصلاح الگوی کشت تعریف الگویی متناسب با پتانسیل و استعدادهای هر منطقه، با توجه به ظرفیت های اقتصادی که این الگو می تواند ایجاد کند، با رویکرد استفاده بهینه از آب و افزایش عملکرد در سطح است.
وی ادامه داد: چنین الگویی برای مناطق مختلف تعریف می شود و به تناسب استعداد هر منطقه و شاخص های ذکر شده محصولاتی معرفی می شود و در دولت های مختلف نیز ارائه چنین الگویی تکلیف شده است اما هر دولتی بنا به دلایلی از اجرای این طرح سرباز زده است تا اینکه در نهایت وزارت جهادکشاورزی در دولت سیزدهم از سند راهبردی الگوی کشت کشور با حضور معاون اول رئیس جمهور و جمعی از مسوولان کشوری رونمایی کرد که برای اولین بار با هدف اجرا تدوین و ابلاغ شده است.
فتحی گفت: در واقع تدوین الگو در مقاطع مختلفی صورت گرفته، اما به دلیل الزامات اجرایی مورد اجرا واقع نشده بود، زیرا الزامات اجرایی این طرح، نیازمند همکاری و همراهی سایر دستگاه هاست؛ در واقع تدوین الگوی کشت در حیطه عملکرد وزارت جهادکشاورزی، اما اجرای آن فرا قوه ای است و تمامی قوا باید به عنوان وظیفه ای حاکمیتی در اجرای آن مشارکت کنند.
وی اظهار داشت: الگویی که برای اصلاح کشت در حال حاضر در استان ها اجرا می شود، الگویی است که بر اساس آن هر استان به تناسب ظرفیت خود و بر اساس نیاز خود استان و بدون توجه به الگوی توسعه پایدار و نیاز اقتصادی کشور تعریف شده است، اما در الگوی سراسری تدوین شده، تمامی این نکات در نظر گرفته شده است که با تامین بودجه این طرح که از محل تبصره ۱۴ قانون بودجه قابل تامین می باشد و با پشتیبانی و همکاری دستگاه های مختلف اجرای این طرح ان شاءالله از سال آتی عملی خواهد شد.
رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی در ارتباط با ملاحظاتی که در طراحی این الگو در نظر گرفته شده است، توضیح داد: همان گونه که ذکر شد پتانسیل و شرایط آب و هوایی منطقه که مستعد برای محصول خاصی است و اقتصاد آن محصول برای کشاورزان و میزان آب مورد نیاز برای کشت آن محصول و مصرف بهینه آب و توجه به توسعه پایدار و تاثیرات کشت آن محصول بر محیط زیست موارد مدنظر در طراحی الگوی کشت می باشد.
فتحی بیان داشت: با توجه به اینکه این طرح توسط سازمان تحقیقات و آموزش ترویج وزارت جهادکشاورزی تدوین شده است، قطعا از تجربیات گذشته و ظرفیت استان های مختلف در حوزه های کاشت استفاده شده است و ان شاء الله از سال زراعی پیش رو در حوزه زراعت که سرمایه گذاری یکساله می باشد و راحت تر از حوزه باغبانی و سرمایه گذری ثابت است، اجرا خواهد شد.
اصلاح الگوی کشت به شکل خودجوش قبلا توسط کشاورزان تجربه شده است
رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی ادامه داد: امید است با پشتیبانی هایی که از این الگو صورت می گیرد، با جدیت تمام به مورد اجرا گذاشته شود؛ گرچه از قبل نیز در استانها الگوی کشتی متناسب با شرایط استان به کشاورزان ارائه شده بود که بدلیل نداشتن الزام اجرایی تنها با اهداف توسعه ای خود کشاورزان و با توجه به کمبود منابع آبی به مورد اجرا گذاشته می شد که به این ترتیب محصولات کم آب بری مانند پسته، زعفران و کلزا به تدریج جایگزین محصولات پر آب بری مانند گوجه، خیار، سیب زمینی و هندوانه به ویژه در حوضه دریاچه ارومیه شده است.
وی در ارتباط با اهمیت رغبت و همکاری کشاورزان در اجرا و موفقیت این طرح و اصلاح الگوی سنتی کشت نیز اظهار داشت: در آذربایجان شرقی با توجه به محدودیت های به وجود آمده در منابع آب و خاک و با در نظر گرفتن اینکه از سه حوضه آبریز استان، ۵۰ درصد تولیدات و سطح زیر کشت در حوضه دریاچه ارومیه واقع است، طبیعتا خود کشاورزان بیشتر از متولیان امر به اهمیت این منابع آگاهند، زیرا گذران زندگی شان به این منابع وابسته است.
وی ادامه داد: گاهی دیده می شود که امنیت غذایی در تقابل با امنیت آبی قرار داده می شود، اما واقعیت این است که خود کشاورز به اهمیت هر دوی این موضوعات واقف است و آب به عنوان ورودی و غذا به عنوان خروجی فعالیت وی از اهمیت برخوردار است؛ لذا کشاورزان استان اکنون به این امر آگاهند که برای تداوم خروجی و دستیابی به درآمد باید به منابع ورودی توجه نموده و استفاده بهینه کنند و همکاری ایشان در حداقل ۲ سال گذشته در راستای اصلاح الگوی کشت به ویژه در خصوص کشاورزان پیشرو بسیار چشمگیر بوده است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی در خصوص الزامات اجرایی طرح برای کشاورزانی که از الگوی کشت تدوین شده تبعیت نمی نمایندگفت: در سند راهبردی تدوین شده طبیعتا الزامات قانونی در نظر گرفته شده است اما الزامات مدنظر دولت و وزارت جهادکشاورزی در جهت متضرر نمودن کشاورزان نیست و بر اساس استعداد منطقه ای محصولی معرفی می شود که کاشت آن محصول برای کشاورزان صرفه اقتصادی داشته باشد؛ به ویژه در ارتباط با محصولات استراتژیک مانند گندم و جو و دانه های روغنی تاکید بر تولید داخلی این محصولات است و اگر لازم باشد یارانه ای در سالهای نخست پیش بینی می شود تا کشاورزان همکاری لازم را در راستای اجرای این طرح به عمل آورند.
فتحی در راستای صیانت از منابع آب و خاک و برنامه های استفاده از سیستم های نوین آبیاری اعلام داشت: طبیعتا در جایی که آب وجود دارد،اراده و سیاست وزارت جهاد کشاورزی بر استفاده بهینه از این منابع آبی است؛ یکی از روش های مهم در راستای بهینه سازی مصرف آب استفاده از سیستم های نوین آبیاری است که با توجه به اینکه از تبخیر آب در مسیر انتقال جلوگیری و آب را مستقیما به خود نباتات هدایت می کند، راندمان آبیاری را تا بیش از ۴۰ درصد افزایش می دهد؛ لذا در این طرح نیز دولت منابعی را تعریف کرده است که به صورت بلاعوض در اختیار کشاورزان قرار خواهد گرفت که این مبلغ برای سال پیش رو با توجه به تورم موجود به ازای هر هکتار آبیاری قطره ای حدود ۵۰ میلیون تومان و هر هکتار آبیاری بارانی حدود ۴۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است تا کشاورز واحد تولیدی خود را مجهز به سیستمهای نوین آبیاری نماید. طبق قانون در اراضی یکپارچه۸۰ الی ۱۰۰ درصد و در اراضی خرد ۷۰ درصد هزینه تجهیز واحد به سیستم های نوین آبیاری را دولت تقبل می نماید.
افزایش بیش از ۶ برابری گلخانه های آذربایجان شرقی
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه به دلیل خرد بودن اکثر اراضی کشاورزی استان اراضی پایاب یک چاه به صورت اراضی یکپارچه در نظر گرفته می شود تا از مزایای اراضی یکپارچه استفاده گردد بیان داشت: به رغم تمامی تنگناهای مالی در اجرای سیستم های نوین آبیاری هیچ محدودیت منابع اعتباری وجود ندارد و حتی در سفر ریاست محترم جمهوری به استان نیز مبالغ مناسبی برای این منظور مصوب شد و تخصیص آن نیز صورت گرفته است.
فتحی در خصوص احتمال غفلت از تولید محصولات استراتژیک با حرکت به سمت جایگزینی محصولات کم آب بر اظهار داشت: اراضی مختلف دارای استعدادهای متفاوتی اند و برای مثال اراضی ای که برای تولید پسته در نظر گرفته می شود، مناسب برای تولید گندم نیست و در واقع کم حاصلخیز ترین اراضی به کشت زعفران اختصاص داده می شود؛ یعنی براساس استعداد منطقه این الگوی کشت تعریف شده است و اتفاقا تولید محصولات استراتژیک گندم و جو توجه ویژه ای شده است. البته افزایش کشت محصول کلزا به عنوان دانه روغنی ای مورد نیاز روزافزون کشور که ۸۰ درصد روغن مورد نیاز آن وارداتی می باشد نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ در این موارد نیز بیشتر بر اراضی دیم تاکید می شود.
وی در خصوص ترویج کشت گلخانه ای در آذربایجان شرقی به عنوان یکی از مصادیق موفق اصلاح الگوی کشت نیز گفت: ترویج کشت گلخانه ای در قالب اصلاح الگوی کشت جای می گیرد لذا انتقال کشت محصولات پر آب بر مانند محصولات جالیزی به گلخانه که با میزان مشخصی از آب ۱۰ برابر فضای آزاد محصول تولید می کند، یکی از اولویت های ما در سازمان می باشد خوشبختانه در سال های اخیر به ویژه در سال گذشته میزان گلخانه های استان از ۵۶ هکتار به ۳۳۰ هکتار افزایش یافته و۷۰۰ الی ۸۰۰ هکتار نیز در دست ساخت و تامین منابع است و سرمایه گذاری های خوبی در این زمینه صورت گرفته است.
