یازاکو؛ جعفر ساعی نیا_ تبریز، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین شهرهای ایران، همواره به عنوان «شهر تجار» شناخته می‌شد. این شهر به دلیل موقعیت جغرافیایی ممتازش و نزدیکی به جاده‌های تجاری، همواره مرکز مبادلات فرهنگی و اقتصادی بوده است. تبریزی‌ها با هوش تجاری و توانایی‌های اقتصادی خود، توانسته بودند تا سال‌ها، وضعیت معیشتی رضایت‌بخشی داشته باشند و به نوعی، نماد رفاه و توسعه در ایران محسوب شوند. اما در سال‌های اخیر، تغییرات بنیادینی در ساختار اقتصادی و اجتماعی این شهر شکل گرفته که موجب افزایش فقر و ظهور گداهای خیابانی شده است.
تجارت در تبریز تاریخچه‌ای چندصدساله دارد. بازار تبریز، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین بازارهای ایران، نه تنها محلی برای خرید و فروش کالاهای داخلی بوده، بلکه مرکز مبادلات بین‌المللی نیز به شمار می‌رفته است. تبریز از طریق این بازار، با کشورهای همسایه و دوردست ارتباط برقرار کرده و به صادرات و واردات مشغول بوده است. در نتیجه، مردم تبریز به دلیل این امکانات، از سطح زندگی بالایی برخوردار بودند و با رفاه نسبی زندگی می‌کردند.
اما برخلاف قدمت تاجرمسلک مردمان شهر تبریز، امروزه در شهر، تصاویر دلخراش گدایان خیابانی در گوشه و کنار شهر به وضوح قابل مشاهده است. این واقعیت نه تنها به حیثیت شهر لطمه وارد می‌کند، بلکه انعکاسی از وضعیت وخیم اقتصادی و معیشتی مردم است. گدایانی که روز به روز بیشتر می‌شوند، نشان‌دهنده ناتوانی بسیاری از خانواده‌ها در تأمین نیازهای اولیه خود هستند.
افزایش فقر و ظهور گداها علامت هشداردهنده‌ای برای جامعه است. به عنوان مثال، در محله‌های مختلف تبریز، کودکان و بزرگسالانی را می‌بینیم که به دلیل عدم دسترسی به شغل و معیشت پایدار، به گدایی روی آورده‌اند. این وضعیت نه تنها به فرد، بلکه به کل جامعه لطمه وارد می‌کند و به تدریج روحیه همبستگی اجتماعی را تضعیف می‌نماید.
فهرست
سیاست‌های سوسیالیستی در ظاهر به نفع مردم ولی در عمل به ضرر آنان بوده است
با گذر زمان، به ویژه پس از انقلاب اسلامی، تحولات عظیمی در ساختار اقتصادی کشور به‌وجود آمد. سیاست‌های دولت‌گرایانه که هدف اصلی آن کاهش فاصله‌های طبقاتی و توزیع عادلانه ثروت بود، در عمل همچون دیگر سوابق تاریخی خود در کشورهای دیگر، موجب بروز بحران‌هایی در مدیریت اقتصادی و اجتماعی کشور شد. این سیاست‌ها در نهایت به انجماد اقتصادی و عدم رقابت‌پذیری بازار منجر شد و تبریز، که زمانی به‌رسمیت شناخته شده‌ترین شهر تجاری ایران بود، به مرور از رونق اقتصادی خود فاصله گرفت.
نتایج این سیاست‌ها به‌وضوح در سطح جامعه نمایان شد. با محدودیت‌های شدید در فعالیت‌های تجاری، روز به روز شاهد افزایش نرخ بیکاری و کاهش درآمد خانواده‌ها بودیم.
در حالی که تبریز روزگاری مرکز تجارت و رونق اقتصادی بود، اکنون به میدان فقر و گداهای خیابانی تبدیل شده است. این تغییرات نه تنها بر معیشت مردم تأثیر گذاشته، بلکه هویت و افتخار شهر را نیز نشانه رفته است و اگر سیاست‌های اقتصادی کنونی به همین شکل ادامه یابد، تبریز به مرور زمان هویت خود را از دست خواهد داد و دیگر نمی‌تواند به عنوان «شهر بدون گدا» شناخته شود.
ظهور گداهای خیابانی، نشانه‌ای از سقوط اجتماعی
ظهور گداهای خیابانی در تبریز، نشانه‌ای واضح از فروپاشی اقتصادی و اجتماعی این شهر است. این واقعیت تلخ، بیانگر آن است که بسیاری از افرادی که زمانی مشغول کار و کاسبی بودند، اکنون به دلیل نبود امکانات و فرصت‌های شغلی به این وضعیت افتاده‌اند. خیابان‌های تبریز، روز به روز بیشتر شاهد چهره‌های غمگین و دست به دست تجمعی از نیازمندان شده است.
فقر و حضور گداها در خیابان‌های تبریز به‌جز مشکلات اقتصادی، می‌تواند تأثیرات عمیق اجتماعی نیز به همراه داشته باشد. احساس ناامیدی و بی‌اعتمادی در جامعه رشد می‌یابد و این می‌تواند به کاهش مشارکت‌های اجتماعی و آسیب‌های روحی و روانی منجر شود. تبریز به عنوان شهری که زمانی نماد عظمت و تجمل بود، اکنون با خطر از دست دادن هویت فرهنگی و تاریخی خود مواجه است.
نیاز به نگرشی نو در سیاست‌های اقتصادی کشور
سیاست‌های سوسیالیستی که به‌عنوان یک راه‌حل در نظر گرفته شده بودند، در عمل تنها به بروز مشکلات عمیق‌تری منجر گشته است. نیاز به نگرشی نو در مدیریت اقتصادی و اجتماعی تبریز احساس می‌شود.
انتظار می‌رود پس از سال‌ها سیاست‌های سوسیالیستی و کنترل شدید بر بازار و محدودیت‌های نامعقول اقتصادی، که همواره دست تجار و کارآفرینان را بست و زمینه‌ساز رکود و بیکاری شد، با اعتماد به بخش خصوصی و آزادسازی اقتصاد کشور، برای احیای روح تجاری و تجارتی تبریز، و احیای عزت و اعتبار گذشته قدم بردارد.
