به گزارش یازاکو، افزایش آمار طلاق و کاهش آمار ازدواج از اوایل دهه ۸۰ شروع شد. اما طی سال‌های گذشته بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، این روند از سال ۱۳۸۹ به بعد دستخوش تغییرات محسوسی شده است. در این آمار آمده است، تعداد ازدواج در سال ۱۳۸۹، ۸۹۱ هزار و ۶۲۷ مورد بوده اما در سال ۱۴۰۲ با کاهش نزدیک به ۵۰ درصدی به ۴۸۱ هزار و ۳۹۵ مورد رسیده است. همچنین تعداد طلاق‌ها از ۱۳۲ هزار و ۷۰۰ مورد در سال ۸۹ به ۲۰۲ هزار و ۱۸۳ مورد در سال ۱۴۰۲ رسیده که نشان از افزایش ۴۷ درصدی آن دارد.
تمام این اتفاق‌ها در حالی رخ می‌دهد که جمعیت کشور رو به میانسالی رفته و با این اوصاف، برنامه‌های جوانی جمعیت هم نمی‌تواند به اهدافی که برایش تعیین شده دست پیدا کند. نکته مهم دیگری که در بالا رفتن آمار طلاق‌ها باید بازگو کرد افزایش طلاق‌هایی است که بعد از سال‌های طولانی زندگی در میان زوج‌ها اتفاق می‌افتد.
در سال‌های قبل بیشترین آمار طلاق مربوط به پنج سال اول زندگی زوجین بود اما حالا این میزان بین دو بازه زمانی تقسیم شده است: هم پنج‌ساله اول ازدواج و هم طلاق بعد از ۳۰ سال زندگی مشترک. اما چه عاملی باعث شده زوجین بعد از نزدیک به سه دهه زندگی زناشویی تصمیم به جدایی بگیرند؟
فهرست
مشکلات اقتصادی صدرنشین دلایل طلاق در جامعه است
خسرو پیرهاشمی، جامعه‌شناس اجتماعی، دراین‌باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: «وقتی یک بازه زمانی مشخص را در مورد آمار طلاق بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم که این بازه زمانی همراه با افزایش روزافزون مشکلات اقتصادی در جامعه بوده است. اگر به مسائل اقتصادی در سال ۸۹ دقت کنیم، می‌بینیم که اول راه تورم لجام‌گسیخته در جامعه است.»
او می‌افزاید: «ما قبل از آن هم تورم را تجربه کرده بودیم اما تا این حد فشار اقتصادی و معیشتی بر مردم وارد نیامده بود؛ در واقع از سال ۸۹ به بعد افزایش قیمت‌ها به گونه‌ای بود که برخلاف آنچه دولتمردان وعده می‌دادند و ادعای کنترل آن را داشتند، اصلاً قابل کنترل نبود. نرخ دلار از همین سال روند صعودی در پیش گرفت و این روند تا الان هم ادامه پیدا کرده است.»
فقر مهم‌ترین عامل بروز آسیب‌های اجتماعی است
این جامعه‌شناس اجتماعی توضیح می‌دهد: «در علم جامعه‌شناسی فقر یکی از عوامل بروز آسیب‌های اجتماعی و البته مهم‌ترین عامل به حساب می‌آید. سال ۸۹ آغاز تورم‌های لجام‌گسیخته بود. نرخ دلار در سال ۸۸ هزار تومان بود اما از سال ۸۹ روند صعودی آن شروع شد و به تبع چنین اتفاقی ارزش پول ملی پایین و پایین‌تر آمد.»
فقر بنیان خانواده‌ها را سست می‌کند و عامل مهم طلاق است/ آنچه در معیشت مردم از ابتدای سال ۱۳۹۹ به دلیل همه‌گیری کرونا رخ داد فاجعه بود
پیرهاشمی در بخش دیگری از توضیحات خود می‌گوید: «فقر بنیان خانواده‌ها را سست کرد. اما آنچه در معیشت مردم از ابتدای سال ۱۳۹۹ به دلیل همه‌گیری کرونا رخ داد فاجعه بود. این میزان گرانی و تورم در کشور ما سابقه نداشت و همین سبب شد بسیاری از خانواده‌ها دیگر توان ادامه دادن نداشته باشند. همان‌طور که بسیاری از جوانان دیگر توان تشکیل خانواده ندارند.»
اگر آمار وام‌های وصول‌نشده ازدواج را بررسی کنید، معلوم می‌شود از این محل چه ضرری به دولت وارد شده است
او ادامه می‌دهد: «افزایش آمار طلاق اما همان‌طور که معلولی از علت‌های مختلف از جمله مسائل اقتصادی و معیشتی است، خود باعث بروز مشکلات اقتصادی در جامعه نیز می‌شود. شما زوجی را در نظر بگیرید که وام ازدواج دریافت کرده‌اند. این زوج بعد از چند ماه یا یک سال کارشان به جدایی می‌رسد، همین الان اگر آمار وام‌های وصول‌نشده ازدواج را بررسی کنید، معلوم می‌شود از این محل چه ضرری به دولت وارد شده است.»
پیرهاشمی توضیح می‌دهد: «بسیاری از این زوج‌ها بعد از طلاق قسط‌های خود را پرداخت نمی‌کنند. این مساله باعث دعاوی حقوقی می‌شود و مدت‌های زیادی طول می‌کشد تا بانک‌ها بتوانند طلب خود را وصول کنند.»
آسیب‌های اجتماعی طلاق، جامعه را فاسد می‌کند
از سوی دیگر این استاد جامعه‌شناسی به آسیب‌های اجتماعی طلاق اشاره می‌کند و به تجارت‌نیوز می‌گوید: «در جامعه‌ای که آمار ازدواجش پایین و آمار طلاقش بالا باشد فساد قطعاً افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه روابط خارج از ازدواج و… به یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی تبدیل می‌شود.»
پیرهاشمی می‌گوید: «وقتی از آمار حیرت‌انگیز سقط جنین غیرقانونی در جامعه حرف می‌زنیم در واقع به یکی از پیامدهایی اشاره می‌کنیم که افزایش طلاق در جامعه به طور غیرمستقیم به بار آورده است. در شرایطی که معیشت برای مردم به یکی از دغدغه‌های اصلی زندگی تبدیل شده است، بروز چنین اتفاقاتی چندان هم دور از ذهن نخواهد بود.»
تا زمانی که مردم از رفاه نسبی در جامعه برخوردار نباشند نشانی از روند کاهشی طلاق و افزایش فرزندآوری نخواهیم دید
خسرو پیرهاشمی در پایان با اشاره به این مساله که تنها راه برون‌رفت از این وضعیت بهبود شرایط اقتصادی است می‌گوید: «تا زمانی که مردم از رفاه نسبی در جامعه برخوردار نباشند نه نشانی از روند کاهشی طلاق در جامعه خواهیم دید و نه نشانی از روند افزایش فرزندآوری. باید معیشت مردم را در صدر تمامی امور قرار بدهیم چراکه اگر این مهم به سرانجام برسد، بسیاری از معضلات اجتماعی جامعه خودبه‌خود حل‌وفصل خواهند شد.»
