به گزارش یازاکو، موزه‌ها به عنوان یکی از مهمترین نهادهای فرهنگی و اجتماعی هر ملت نقش اساسی در حفظ و انتقال میراث هنری و تاریخی ایفا می‌کنند. این نهادها نه تنها به عنوان مخازن فیزیکی آثار هنری و تاریخی، بلکه به عنوان مراکزی برای ترویج و آموزش فرهنگ و هنر نیز شناخته می‌شوند. در عصری که جهانی شدن و تکنولوژی‌های نوین مرزهای فرهنگی را کم‌رنگ کرده است، موزه‌ها به عنوان حافظان هویت ملی و فرهنگی ملت‌ها اهمیتی دوچندان یافته اند.
ایام نوروز و تعطیل فرصت خوبی برای سفر به دل تاریخ است و در این میان دیدار و تماشا تلفیقی از آثار هنری و ابنیه تاریخی اتفاق مبارکی است که‌در سال‌های اخیر به همت مسئولین شهری محقق شده است.
تبریز این کهن شهر زیبا به گواه اسناد زنده و پویا ی خود مملو از نشانه های جاری از تاریخ است.
لازمه سفر به این شهر بی شک آگاهی از جایگاه این شهر و ظرفیت های هنری ،تاریخی و فرهنگی آن است.
نوروز امسال، شهر تبریز شاهد حضور گسترده میهمانان و البته شهروندان در خانه های تاریخی و بناهای تاریخی و فرهنگی است.
برای دانستن آنچه در این موزه ها و ابنیه تاریخی می گذرد لازم است تا بار سفر برای دیدار از آنها ببیندید.
شهرداری تبریز در سال‌های اخیر تلاش کرده تا با حمایت از بناهای تاریخی ،هنرمندان و صد البته مجموعه داران در مسیر اعتلای نام بلند تبریزدر حوزه حفاظت از میراث فرهنگی وتوسعه گردشگری گام بردارد.
موزه های که به همت شهرداری تبریز جان گرفته و فعال شده اند جزو پر بازدید ترین مراکزگردشگری تبریزدر ایام نوروز است.
از موزه آثار هنری استاد احد حسینی در جوار مقبره الشعرا پر آوازه بگیرید تا موزه پر از خاطره فوتبال ..
در سفری کوتاه می شود به دل پر از مهر هنر تا خانه پر از حادثه علی مسیو سر زد.
فهرست
عمارت استوار ساعت تبریز
برای نخستین گام به عمارت ساعت سفر می کنم. ورودی پر ازدحام و حیاطی سبز و با طراوت و البته صدای موسیقی آذری نوید فضای خاطره ساز را می دهد.داخل عمارت هم شلوغ است. خوشبختانه حضور راهنمایان گردشگری چشم گیر است.عمارت ساعت تبریز با نگاهی خلاقانه به سالن های متفاوت برای میزبانی بخش های مختلف تاریخ این مرز و بوم تفکیک شده است.
از اتاق ها و ویترین های که پر از اموال مورد استفاده و تاریخی شهرداری تبریز است تا تالار فرش و ملزومات بافت این هنر اصیل تبریز که در معرض دید تماشاگران قرارگرفته است.
از نسخ خطی تاعکس ها و دوربین های قدیمی از تالار یادبود شهدای دفاع مقدس تا تالار علامه ها از دستگاه های قدیمی تلگرام و تلفن تا ماشین حساب ها همگی جالب و در نوع خود بی نظیر است.اما عمارت ساعت تنها به این بخش‌ها محدود نیست در طبقه پایین بنا می توانید از نمایشگاه زنده از صنایع دستی شامل کفش و چرم ، شیشه وچوب تا ورنی و فرش هم دیدن کرده و البته خرید کنید.
غرفه عکاسی رایگان، با استقبال قابل توجه گردشگران مواجه است.حیاط با صفا و فواره های آب پشت عمارت در کنار خودروهای قدیمی شهری ،حسن ختام سفر به عمارت تاریخی ساعت تبریز است.
میزبانی شاعر مهر و ادب
خانه استاد شیرین سخن شهریار مقصد بعدی است هرچند کمبود تابلو های گردشگری به کمک اهالی پر از مهر محله جبران می شود و اینبار در حیاط خانه کوچک اما با صفای استاد با درختانی به شکوفه نشسته مورد استقبال قرار می گیرم. نصب تابلو بارکد از زندگینامه استاد در کنار درب ورودی ایده جالبی است که به غنای سفر به دل این خانه می افزاید این ابتکار عمل خوشبختانه در ورودی اغلب خانه های تاریخی نصب شده است.
هرچند باور دارم استاد شهریار نمی تواند برای کسی ناشناخته باشد و مراجعان پر تعداد به این موزه ،گواه این حقیقت هستند.
خانه استاد با کتاب های شعر و تحقیق از استاد و البته تصاویر ی بکر از زندگی استاد مزین شده است.
و جذاب ترین بخش موزه چینش وسایل خانه استاد و البته مجسمه ای از ایشان نشسته برروی کاناپه است که گویا با لبخندی خوش آمد گوی مراجعان است.
قدم گذاشتن درهر بخش خانه تو را به میان شعرهای استاد شهریار پرتاب می کند به صفا و سادگی و البته تواضع مثال زدنی که شاید همین مهم را باید نقطه محبوبیت بیش از پیش آثار استاد دانست.
خانه ای پر از رازهای نگفته از تاجر تبریزی
مقصد بعدی خانه علی مسیو است. اتاق فکر مشروطه خواهی در ته کوچه ای دراز ،دیوار به دیوار خانه ختایی که باز هم محل نصب نامناسب تابلو راهنما سبب می شود با هر قدم برداشتنی به سمت جلو در درست بودن نشانی که آمدی شک کنی و دست آخر بلاخره تابلو قهوه ای که به سختی دیده می شود قدمهایت برای رسیدن را سریعتر می کند.
اینجا موزه علی مسیو است .خانه ای به قدمت دوره قاجار که در برهه ای مهم و تاریخ ساز محل بر گزاری جلسات و رفت و آمد های مشروطه خواهان بوده است. به گفته راهنمای خوش برخورد موزه در نگاه اول برای بسیاری سوال است چرا علی مسیو ؟! و پاسخ صریح و کوتاه است؛ تاجری باسواد که به زبان فرانسه مسلط بود و البته خانه اش مامن مشروطه خواهان بود.خانه علی مسیو مساحت کمی دارد. شرایط بحرانی دوره ساخت این خانه سبب شده راه‌های فراری برای اهالی آن تدارک دیده شود. شاید یکی از دلایلی که باعث شده بود خانه علی مسیو به عنوان محل اجتماع مشروطه‌خواهان تبریز انتخاب شود، همین شیوه ساخت خاص آن بوده باشد. در زیرزمین خانه، راه‌هایی به خانه‌های اطراف تعبیه شده است. در جریان بازسازی خانه، یک اصطبل مخفی نیز در زیر زمین کشف شده که احتمالا چهارپایانی در آن نگهداری می‌شدند تا در موقع فرار از آنها استفاده شود.
مثل فضای کلی منزل، ورودی خانه نیز چندان بزرگ نیست و مسیر ورود با مسیر خروج، تفاوت دارد. به محض ورود به منزل، ظاهر اتاق‌های تو در تو نظر بینندگان را به خود جلب می‌کند، اتاق‌هایی که نسبتا کوچک هستند و معمولا به هم راه دارند. ساخت اتاق‌ها به قدری در هم تنیده است که ممکن است بازدیدکنندگان راه خود را در میان آنها گم کنند. در این موزه، آثار و تصاویری از نهضت مشروطه در شهر تبریز به نمایش گذاشته شده است. همچنین برخی ابزار جنگی و سلاح‌های مورد استفاده مشروطه‌خواهان نیز در این موزه در معرض دید عموم قرار دارد. بازدید از این موزه در خانه‌ای که روزگاری محل اجتماع و گفتگوی شماری از مهمترین سران نهضت مشروطه در ایران بوده است، تجربه‌ای بی‌نظیر از حال و هوای یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران را به دنبال دارد.
نمایش نتایج خون دل خوردن های یک مجموعه دار دلسوز
موزه مشاغل مقصد بعدی است. موزه ای که با حمایت شهرداری تبریز و همت استاد سرابی تاریخ دوست و تاریخ پژوه در دل بازار تبریز شکل گرفته است.
نمایش آثاری منحصر بفرد از تجارت و خرید فروش در تبریز کهن و مسافران جاده ابریشم و البته توضیحات شیرین و جذاب استاد سرابی بر شیرینی بازدید از موزه مشاغل افزوده است.
مقبره ای برای زنده کردن تاریخ
اینبار به سمت مقبره الشعرا می روم .مدفن جمعی از مفاخر ایران زمین که متاسفانه سالهاست در حصار داربست ها و کارگاه های ساختمانی است.
نصب بنر های تبریک سال نو برای پوشاندن داربست ها و فضای کارگاهی توانسته تا حدودی از آلودگی های بصری بکاهد هرچند مسیرهای دسترسی همچنان در دست احداث است.
موزه استاد احد حسینی اولین مقصد برای سفر به این بخش از تاریخ و فرهنگ است.
در بدو ورود زنگ می زنم تا مسئول موزه برای دریافت ورودیه متوجه حضورم شود.
با احترام و خوش آمد وارد موزه می شوم.
مسیر شروع حرکت برای بازدید مشخص شده است.
استاداحد حسینی را از سال‌های دور می شناسم از موزه آذربایجان و رزمه درخشانش در حوزه هنر و مجسمه سازی و چه خوبتر که این گنجینه هنر خود در موزه حاضر و پاسخ گویی سوالات مراجعان است. اتفاق کم نظیری که باید ارج نهاد.
توضیحات هر اثر برای ارتباط بهتر با اثر در کنار آن نصب شده است مجسمه های حجیم و عظیم از دردهای بشر تا ضرب المثل ها که به همراه توضیحات کافی سبب کمک فکری به تماشگران می شود.تصاویری از حضور استاد دردانشگاه فرانسه و ماکت های از معماری سنتی و اسلامی و البته تکمیل کننده این موزه تالار شعرای آذربایجان است که در طبقه دوم دایر است.
نصب سردیس های از شعرای آذربایجان با زندگی نامه و آثارشان فرصت مغتنمی برای شناخت این چهره های فاخر شعر و ادب آذربایجان است.
به نظر می آید این موزه نیازمند معرفی بیشتر برای بهره مندی حداکثری از ظرفیت های ویژه آن برای مسافران و شهروندان است.
مقبره الشعرا مقصد بعدی است که امسال توانسته با اجرای برنامه های متنوع فرهنگی و هنری همانند نمایشگاه کتاب و تکم گردانی و اجرای موسیقی زنده به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری تبریز تبدیل شود.
هرچند نبود راهنما گردشگری برای معرفی این مجموعه چشم گیر بوداما حضور دلسوزان فرهنگ و ادب همچون آقای صدر محمدی توانسته بود مرهمی بر درد کم توجهی به ظرافت ها و جزئیات در حوزه گردشگری باشد.
پخش صدای استاد شهریار و نمایشگاه عکس از ایشان کمک فزاینده ای برای ایجاد حس و حال خوب به بازدید کنندگان به شمار می‌رفت و امید می رود با سرعت گرفتن عملیات بهسازی و توسعه مقبرالشعرا این سایت گردشگری به جایگاهی که لایق آن است برسد.
فوتبال ورزشی تنیده در تاروپود تاریخ معاصر آذربایجان
موزه فوتبال آخرین مقصد تبریزی گردی ام است.
اولین موزه فوتبال کشور که با حمایت شهرداری تبریز با عنوان موزه فوتبال آذربایجان دی ماه ۱۳۹۳ توسط ایوب نیکنام لاله(نویسنده و پژوهشگر تاریخ آذربایجان) تأسیس شده است.
همانطور که از نامش نیز پیداست، این موزه متعلق به فوتبال و فوتبالی ها است. در این موزه اسناد تاریخی، انواع کاپ‌ها، مدال‌ها، پیراهن‌ها و لباس‌های ورزشی قهرمانان بازه‌ی زمانی ۱۲۶۵ الی ۱۳۹۵ نگهداری می‌شود. افتتاح، جمع‌آوری، تهیه و تحقیق تمام این اشیا و کل موزه مدیون تلاش‌های بیست ساله آقای ایوب نیکنام لاله است که علاوه بر زحمات و تلاش‌های فراوان، یک کتاب بسیار ارزشمند برای تاریخ فوتبال تبریز (از مموریال تا تراکتور) تالیف کرده است. فضاسازیِ موزه محوطه و ساختمان موزه نیز بسیار زیبا و درخور نام موزه فوتبال است.
و جالب تر اینکه فضای موزه گرد درست شبیه به یک توپ است!
تمام اشکال و وسایل مورد استفاده برای تزئینات این ساختمان همگی فوتبالی هستند. از پوشش چمن مصنوعی ورودی گرفته تا دروازه‌ها از نمایی دور فوتبالی بودن این موزه را گوشزد می‌کند.
تصاویر بکر و جذاب از بنیانگذاران فوتبال آذربایجان و تیم های فوتبال تبریز تا قدیمی ترین بلیط موجود از فوتبال و سال ۱۳۱۶ همگی بر خاص بودن این موزه افزوده است.
هرچند نبود راهنمایی گردشگری مطلع از تاریخ فوتبال برای کمک بیشتر به بازدید کنندگان همچنان مشهود بود.
لازم به یادآوری است که ورودیه ها برای اماکن تاریخی ۱۰ تومن برای موزه استاد حسینی ۲۰ تومن و موزه فوتبال رایگان بود.
سفر نیم روزه به بخش کوچکی از مراکز گردشگری و تاریخی تبریز یک ره آورد مهم برایم داشت چقدر کم درباره این شهر ،آدم‌هایش و تاریخش میدانم.
تبریز این بهشت ماندگار را باید بدور از کلیشه ها و ظواهر از درون تماشا کرد از درون قاب ابنیه های قدیمی که اکنون در قامت موزه های جذاب جلو گری می کنند.
