یازاکو؛ وحیده برنون – محلهی تاریخی حکمآباد از قدیم چهار میدان داشت که این میدانها نه با مداخلهی طراحی و برنامهریزی بلکه به مرور زمان با تعامل معنادار بین مردم، اقتصاد، معیشت و فرهنگ جمعی آنها با مکان زندگیشان شکل گرفته بود. در حقیقت این میدانها تبلور کالبدی زندگی اجتماعی مردم محلهی حکم آباد بودند. مکانهایی اجتماعی که شهروندان برای گذران اوقات فراغت، خرید و انجام امور روزمرهی زندگی و فعالیتهای اقتصادی و دیدن یکدیگر به آنجا میآمدند. این میدانها اغلب اوقات شلوغ و پر از جمعیت بودند.
زنان، کودکان، جوانان، مردان و سالمندان در مناسبتهای مختلف مانند چارشنبهسوری، عزاداریهای محرم و …. در این میدانها گرد هم میآمدند و خاطرات خوشایندی را با یکدیگر رقم میزدند. میدانهای محلی حکمآباد، مکانهایی سرزنده و اجتماعی بودند که با حضور و تعاملات انسانی، خاطرات جمعی و حس تعلق به مکان، زمان نابی را برای هممحلهایها خلق میکردند که امروزه در کمتر فضایی از طراحیهای مدرن میتوان همتای آنرا یافت. ولی متاسفانه همانند اغلب پروژههای شهری تک بعدی، در سال ۱۳۷۵ با احداث خیابان صرفا برای عملکرد عبور خودرو و عدم شناخت از ماهیت واقعی فضا تخریب و نابود شدند. بطوریکه هم اکنون نه میدان و نه خیابان به مفهوم واقعی در این مکانها وجود ندارد و اهالی به شکل پراکندهای در گوشه کنار معبر احداثی به فعالیت خود میپردازند.
این در حالیست که میدانهای مذکور بالذاته در تبیین سه بعد اصلی مکان در شهرسازی از دو بعد ارزشمند”فعالیت” و “معنا” برخوردار بودند و اصولا بایستی، با طراحی بعد سوم مکان یعنی “کالبد” به فضاهایی ایدهآل و تاریخی با مبلمان، آبنما، المانهای مناسب و منظری زیبا و منحصر بفرد تبدیل میشدند.
تا زمانیکه در ساخت و برنامهریزی و طراحی شهرها به فضاهای انسانی و اجتماعی اهمیت لازم داده نشود. نمیتوان انتظار داشت حس شهروندی واقعی که از عوامل مهم توسعهیافتگی شهرهاست، شکل بگیرد.
همین روندهای مداخلهی تک بعدی امروز هم درصدد تخریب و نابودی باغات تاریخی و منحصربفرد حکمآباد میباشد.