به گزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از تجارت‌نیوز، شاخص توسعه انسانی ایران (Human Development Index | HDI) در سال ۲۰۲۱ برای چهارمین سال متوالی کاهش یافت و به سطح ثبت شده در سال ۲۰۱۴ نزدیک شد. شاخص توسعه انسانی یک ابزار آماری است که برای اندازه‌گیری دستاوردهای کلی یک کشور در ابعاد اجتماعی و اقتصادی به کار می‌رود. طبق این شاخص، ابعاد اجتماعی و اقتصادی یک کشور بر اساس سلامت، سطح تحصیلات و سطح زندگی افراد ارزیابی می‌شود. سازمان ملل هر ساله در گزارشی شاخص HDI را برای کشورهای عضو سازمان ملل متحد اندازه‌گیری می‌کند و کشورهای مختلف را براساس آن رتبه‌بندی می‌کند.
بر اساس داده‌های این گزارش، در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ حدود ۹۵ درصد افراد در ایران مورد تبعیض قرار گرفته‌اند. بیشترین تجربه تبعیض این افراد را تبعیض اقتصادی تشکیل می‌دهد. امید به زندگی ایرانیان در سال ۲۰۲۱ به طور متوسط ۷۳٫۹ سال گزارش می‌شود. سال‌های مورد انتظار تحصیل مردم ایران نیز ۱۴٫۶ سال و سال‌های واقعی تحصیل ۱۰٫۶ سال اعلام شد.
کشورهای برتر
برنامه توسعه ملل متحد با انتشار گزارش توسعه انسانی۲۰۲۱/۲۰۲۲ اعلام کرد که سوئیس با کسب امتیاز ۰.۹۶۲ از سقف امتیازی ۱، عنوان بهترین کشور جهان را از نظر سطح بهداشت، درمان، آموزش، شرایط اقتصادی و برابری جنسیتی در سال ۲۰۲۱ کسب کرده است.
بر پایه این گزارش، نروژ که در سال ۲۰۲۰ در جایگاه نخست قرار داشت، به رتبه دوم تنزل کرد و ایسلند نیز در رتبه سوم جای گرفت.
در میان کشورهای خاورمیانه، رژیم صهیونیستی از نظر شاخص توسعه انسانی که کیفیت و امید به زندگی را اندازه‌گیری می‌کند، در بالاترین جایگاه (۲۲) قرار دارد. پس از آن، امارات عربی متحده (۲۶) و عربستان سعودی (۳۵) قرار دارند. کشورهای قطر، بحرین، عمان و کویت نیز در سطح کشورهای دارای توسعه انسانی بسیار بالا دسته‌بندی شده‌اند.
برنامه توسعه ملل متحد، کشورهای دارای شاخص بالاتر از ۰.۸ در سطح بسیار بالای توسعه انسانی طبقه‌بندی می‌کند. بر این اساس، در میان همسایگان دارای مرز زمینی با ایران، ترکیه تنها کشوری است که با کسب شاخص ۰.۸۳۸ در این دسته از کشورها قرار می‌گیرد.
شاخص توسعه انسانی ایران چه تغییری کرد؟
شاخص توسعه انسانی ایران در سال ۲۰۲۱ به ۰.۷۷۴ رسید که نزدیک به شاخص ثبت شده در سال ۲۰۱۴ (۰.۷۷۳) است. این شاخص در ایران در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) به اوج خود یعنی ۰.۷۸۹ رسید ولی پس از آن دچار سیر نزولی مستمر شد.
رتبه جهانی ایران در میان ۱۹۱ کشور مورد بررسی از رتبه ۷۷ در سال ۲۰۲۰ به جایگاه ۷۶ در سال ۲۰۲۱ رسید. ولی این ارتقای یک پله‌ای، متاثر از کاهش شدید شاخص توسعه انسانی کوبا بود. این مساله موجب تنزل کوبا از رتبه ۷۳ به ۸۳ شد و گرنه شاخص ایران از ۰.۷۷۷ به ۰.۷۷۴ کاهش یافته‌است.
دیگر همسایگان ایران از جمله عراق، پاکستان و افغانستان نیز به ترتیب جایگاه ۱۲۱، ۱۶۱ و ۱۸۰ را به خود اختصاص داده‌اند.
