یازاکو؛ زهرا عبدالهی – گرچه واردات نفت از سوی چین به یک رکورد تازه رسیده، اما چند سناریو در رابطه با صادرات نفت توسط ایران به این کشور وجود دارد.
راشاتودی در گزارشی از افزایش واردات نفت توسط چین در ماه اکتبر خبر داد. بر این اساس چین بیش از ۴۳ میلیون تن نفت خریداری کرده است که بالاترین میزان از ماه می تاکنون به حساب میآید. از آنجایی که دولت ایران همواره مدعی فروش طلای سیاه با سوددهی بالا به چین است باید دید آیا چین در بالابردن واردات خود سهمی هم برای ایران قائل شده است؟
صادرات نفت ایران در مسیر کاهش
هرچند آمار دقیقی از صادرات نفت ایران در دسترس نیست، اما ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در نشست مطبوعاتی ۲۶ سپتامبر (۲۶ شهریور) فروش نفت ایران را حدود یک میلیون بشکه در روز اعلام کرد.
صادراتی که از طریق آبهای اندونزی، مالزی و سنگاپور دنبال میشود. البته «بلومبرگ» در گزارشی صادرات نفت ایران را پس جنگ اوکراین ۷۵۰ هزار بشکه در روز اعلام کرد.
همچنین شرکت «پترو لجستیکز» که جریان صادرات نفت را رصد میکند، در گزارشی به تفکیک ماه، صادرات نفت ایران را از ماه ژوئن به بعد کاهشی دانست و رقم حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز را تا ماه اوت پیشبینی کرد. بنابر این دادهها به نظر میرسد صادرات طلای سیاه ایران در بازار انرژی روند کاهشی را در پیش گرفته است.
درباره صادرات نفت ایران به چین نیز وضعیت به همین منوال است. واندانا هری، بنیانگذار شرکت واندانا اینسایتس، اعلام کرد: روسیه با فروش حدود ۱٫۷۴ میلیون بشکه نفت در ماه اوت به چین، بزرگترین تأمینکننده نفت پکن بود.
به نظر میرسد ارائه تخفیفهای ویژه روسیه را به پرچمدار بازار نفت چین تبدیل کرد. چراکه پیش از این عربستان در صدر صادرات نفت به این کشور قرار داشت.
نقش ایران در بازار نفت چین
اما نقش ایران در این میان چیست؟ با چیدن پازل دادهها کنار هم فرضیاتی مطرح میشود که به آن میپردازیم. به نظر میرسد سهم ایران در صادرات نفت به صورت کلی رو به کاهش است.
اما مشخصا درباره چین این احتمال میتواند صادق باشد. تصرف بازار چین به دست روسیه و تشدید تحریمهای ثانویه ایران این احتمال را قوت میبخشد. بنابراین شاید در آمار ارائهشده ماه اکتبر چین ایران نقش کمرنگتری داشته باشد.
البته این نکته که صادرات نفت ایران به وسیله مینیریفاینرهای چینی پیگیری شده و در آمار رسمی واردات نفت چین محاسبه نمیشود هم قابل چشمپوشی نیست. مصداق بارز آن وجود پالایشگاهی در چین است که تا اکتبر ۲۰۲۲ حدود ۳۹ میلیون بشکه نفت از ایران خریداری کرده است. بنابراین سناریوی دیگر میتواند افزایش صادرات نفت ایران به چین به صورت عیررسمی باشد.
فارغ از مسئله میزان واردات نفت چین، به نظر میرسد با توجه به آمار ارائهشده چین از سیاست کووید صفر عقبنشینی کرده است. بنابراین حضور دوباره این کشور در عرصه انرژی میتواند ارقام جدیدی را در عرضه و قیمتگذاری بازار نفت رقم بزند.