جمعی از فعالین سیاسی، فرهنگی، اساتید و هنرمندان آذربایجانی با انتشار بیانیه‌ای اهم انتظارات خود از رئیس جمهور آتی را مطرح کردند.
متن بیانیه به شرح ذیل است:
اهم انتظارات آذربایجانی‌ها
در آستانه انتخابات دوره چهاردهم ریاست جمهوری
ما به‌عنوان گروهی از فعالین فرهنگی، مدنی و سیاسی آذربایجان اهمّ انتظارات مردم خویش از ریاست جمهور آتی را ذیلا به اطلاع می‌رسانیم، بدیهی است طرح این انتظارات و دریافت پاسخ مناسب می‌تواند مبنایی برای ارزیابی برنامه و رویکرد کاندیداهای ریاست جمهوری قرار گیرد.
انتظار میرود رئیس‌جمهور آینده با اشراف کامل بر معضل یک صدساله سانترالیسم (مرکزگرایی)، اصل تمرکززدایی را سرلوحه برنامه‌های خویش قرارداده، در راستای واگذاری حداکثری اختیارات تصمیم‌گیری و مدیریت امور محلی به مسئولین بومی عمل نماید.
شکاف مرکزـ پیرامون یکی از معضلات اساسی کشور است که در اثر توزیع ناعادلانه ثروت و اقتصاد دولتی مبتنی بر منابع زیرزمینی ایجاد شده و سهم بزرگی از ثروت مملکت در اختیار پایتخت و چند شهر دیگر قرار گرفته، انتظار میرود بازنگری جدی در سیاست توسعه کشور به‌عمل آمده و با تخصیص بودجه‌های جبرانی و افزایش فعالیت‌های عمرانی و سرمایه‌گذاری در مناطق پیرامونی، از میزان عقب‌ماندگی و فقر منطقه‌ای کاسته شود.
جامعه متکثّر ایران ترکیبی از غنای فرهنگی ملیت‌ها و قومیت‌های آن است، زبان‌های فارسی، ترکی، عربی، کردی، لری، بلوچی، ترکمنی و ادیان و مذاهب و فِرَقِ مختلف همه سهمی در فرهنگ این مرز و بوم دارند، از اینرو تعریف هویت ایرانی بایستی با تأکید بر وحدت توأم با کثرت و در انطباق با واقعیت‌های جامعه متکثر، مورد تجدیدنظر قرار گیرد و لازمست همه فرهنگ‌ها و هویت‌ها به یکسان مورد احترام و تحت حمایت قرار گیرند.
تعریف یکسویه ناظر بر سیاست یکسان‌سازی فرهنگی، اثرات منفی خویش را در رابطه با همسایگان منطقه‌ای نیز برجای گذاشته و کشور را از ایجاد روابط سازنده مبتنی بر سود متقابل محروم ساخته است. در حالی که کشور ما نیاز مبرم به سرمایه‌گذاری خارجی دارد، وجود تنش مستمر با کشورهای عرب در محور جنوب، نه تنها ما را از مزایای همکاری‌های دوجانبه محروم کرده، بلکه هزینه‌های بسیاری نیز تحمیل نموده است. در محور شمال نیز تحولات ژئوپولتیک مهمی در حال وقوع است، ایران با داشتن جمعیت قابل ملاحظه‌ای ترک‌زبان می‌تواند همراهی مؤثری در “سازمان کشورهای ترک” داشته باشد و با احیای جاده تاریخی ابریشم از مزایای سرشار تجاری و صنعتی آن بهره‌مند شود. انتظار میرود با حسن استفاده از پتانسیل‌های فرهنگی داخل کشور و اتخاذ سیاست حسن همجواری و گسترش روابط اقتصادی و فرهنگی با همسایگان و عادی‌سازی روابط با کلیه کشورهای جهان گام‌های مؤثری برداشته شود.
زنان به مثابه نیمی از جامعه، در معرض انواع تبعیضات و خشونت‌ها قرار دارند و از بسیاری حقوق طبیعی خویش محرومند و این محرومیت‌ها بعضاً با خشونتی غیرقابل توجیه اعمال می‌‌‌شود. انتظار میرود ضمن لغو کلیه مظاهر تبعیض و خشونت علیه زنان شرایطی فراهم آید تا آنان چنانچه شایسته و بایسته است از حقوق شهروندی برابر برخوردار شوند.
افزایش سهم زبان‌های غیرفارسی در سیستم آموزشی، رسانه‌ها و ارگان‌های دولتی و تأمین و تخصیص منابع مادی لازم برای برقراری عدالت زبانی و فرهنگی، جزو مطالبات مشروع همه ملیت‌ها و قومیت‌هاست. انتظار میرود با بهره‌گیری از تجارب موفق جهانی، هرچه زودتر اقدامات عملی در راستای رفع تبعیض و نیل به برقراری عدالت زبانی و فرهنگی به‌عمل آید.
عدم مدیریت صحیح منابع آب و خاک باعث ایجاد بحران آب در بسیاری از حوضه‌های آبریز کشور شده، چندانکه در خوزستان و آذربایجان با وجود دارا بودن پرآب‌ترین رود و بزرگ‌ترین دریاچه، شاهد وقوع یک فاجعه زیست‌محیطی هستیم. انتطار میرود دولت جدید همّ خویش را صرف حل ریشه‌ای بحران آب ساخته و با بهره‌مندی از مطالعات آمایش سرزمینی، در استقرار صنایع و انتخاب الگوی کشت مناسب و سرمایه‌گذاری در شیوه‌های مدرن آبیاری و اجرای طرح‌های آبرسانی عادلانه، نسبت به حل بحران آبی و فائق آمدن بر فجایع زیست محیطی قدم‌های مؤثری بردارد.
وجود موانع بوروکراتیک یا سیاسی در فعالیت احزاب و رسانه‌ها و نهادهای مردمی، یکی دیگر از معضلات مبتلابه جامعه ماست. انتظار میرود با تأمین حق آزادی بیان و حق تشکل و تحزب زمینه لازم برای رشد جامعه مدنی و مشارکت مردم در اداره امور جامعه فراهم گردد.
