به گزارش یازاکو، حفاظت و بهره‌برداری اصولی از منابع زمین، آموزش مردم محلی و توسعه اقتصادی در ژئوسایت‌هایی که در گوشه و کنار مراغه پراکنده است، جزو الزامات تاسیس ژئوپارک (مجموعه ژئوسایت‌ها) به شمار می‌رود.
از سوی دیگر منابع آبی مراغه روز به روز در حال کاهش است و به نظر می‌رسد بخش کشاورزی شهرستان جوابگوی اشتغالزایی مضاعف نیست و بر همین اساس هم تاسیس ژئوپارک می‌تواند یکی از بهترین نسخه‌ها برای توسعه اقتصادی این شهرستان باشد.
خوشبختانه فرماندار مراغه در دولت چهاردهم هم نیم‌نگاهی به توسعه گردشگری این شهرستان دارد و معتقد است که ظرفیتهای بی‌بدیل شهرستان در حوزه‌های کشاورزی، گردشگری، لجستیک و نیروی انسانی باید به صورت همزمان و متصل به هم شکوفا شود تا اقتصاد و معیشت اهالی را تحت تاثیر قرار دهد.
به گفته «امین امینیان» با شکوفایی همزمان این چهار ظرفیت، بسیاری از مشکلات و نیازهای دیگر هم خود به خود برطرف می‌شود.
«صوفی‌چای» به دلیل وجود دره گسله و صخره‌ای، رودخانه دائمی، گذرگاه‌های آبی، آبشار
و طبیعت بی‌نظیر جزو ژئوسایت‌های پیشنهادی برای ژئوپارک سهند به مرکزیت مراغه است
دبیر کارگروه ثبت ژئوپارک سهند هم ثبت جهانی ژئوپارک سهند را عامل ارتقای جایگاه گردشگری طبیعی و ژئوتوریسم مراغه می‌داند و می‌گوید: از این طریق می‌توان به فعالیت‌های گردشگری در مناطق کمتر توسعه یافته شهرستان تنوع و تحرک بخشید.
«غلامرضا زارع» با بیان اینکه گردشگری طبیعی مراغه با وجود ظرفیتهای بی‌بدیل آورده مالی برای شهرستان ندارد، اضافه کرد: ثبت ملی و جهانی ژئوپارک سهند می‌تواند همین بخش را به درآمدزایی برساند.
وی با بیان اینکه بخش اعظمی از ژئوسایت‌های پیشنهادی مراغه در مناطق روستایی قرار دارد، اضافه کرد: درآمدزایی برای مردم محلی و حفاظت و بهره‌برداری اصولی از ظرفیتهای طبیعی، ارمغان ثبت ژئوپارک سهند است.
«زارع» به اهداف عمده تاسیس ژئوپارک هم اشاره کرد و افزود: هدف اصلی ایجاد یـک سیـستم مـدیریتی جهـت حفاظـت از میراث زمین‌شناسی، رشد اقتصادی – اجتمـاعی منطقـه از بعـد گردشـگری و آمـوزش عمـومی در زمینـه ارزش‌های زمین‌شناسی، زیست محیطی و فرهنگی در منطقه است.
به گفته وی در مرحله نخست ۳۶ ژئوسایت دارای ظرفیت معرفی در عرصه ملی و جهانی، از سوی کارگروه تاسیس ژئوپارک سهند به مرکزیت مراغه شناسایی شده که برنامه‌های ژئوپارک می‌تواند تک به تک روی آنها اجرا شود.
| ۱ | کوه سهند | قله‌های متعدد از جمله «جام» از نظر گدازه‌های آتشفشانی |
| ۲ | کوه زریچ | به علت ساختار زمین‌شناسی و ارتفاع مشرف به منطقه و مسیر ویژه کوهنوردان |
| ۳ | کوه دوبرادران | به علت زیبایی منحصربفرد، تپه باستانی و تفرجگاه |
| ۴ | روستا و کوه ازبک | به دلیل ارتفاع مناسب، ساختار صخره‌ای مشرف به دره صوفی‌چای و مناظر بکر طبیعی |
| ۵ | کوه گوشیر | به دلیل دارا بودن تنوع دوران زمین‌شناسی، طبیعت زیبا و گیاهان دارویی |
| ۶ | روستا و دره طبقاتی چاوان | به دلیل وجود دره گسله و پردرخت به همراه روستای طبقاطی و چشمه‌های متعدد در مسیر دره و مناظر بکر |
| ۷ | دره اسپیران | به علت ساختار زمین‌شناسی، طبیعت ویژه و پرندگان خاص |
| ۸ | دره صوفی‌چای | به دلیل وجود دره گسله و صخره‌ای، رودخانه دائمی، گذرگاه‌های آبی، آبشار و طبیعت بی‌نظیر |
| ۹ | غار هامپوئیل | ساختار کارستی، چند طبقه، غارآبی و تالارهای بزرگ و …. |
| ۱۰ | غاز قره‌ناز | به دلیل ساختار کارستی، دارای آب فراوان و مناسب برای غواصی |
| ۱۱ | غار یخ‌ساز چیبینلو | به دلیل دارا بودن دیوار آذرین و تولید یخ به علت وجود گازهای ویژه |
| ۱۲ | غار چوان سفلی | به دلیل دارا بودن ساختار کارستی و آثار تمدنی و بکر |
| ۱۳ | فسیل‌های مهره‌دار | جزء پنج منطقه مهم فسیلی دنیا با حداقل ۱۰ ژئوسایت در مناطق مختلف شهرستان از روستای «آهق» تا «قره پالچیق» |
| ۱۴ | فسیل آمونیت خرمازرد | دارای توالی ویژه مزوزوئیک و فسیل‌های منحصربفرد آمونیت |
| ۱۵ | فسیل‌های آمونیت گویدرق | به دلیل ساختار ویژه زمین‌شناسی، فسیل‌های ویژه آمونیت و طبیعت بی‌بدیل |
| ۱۶ | فسیل های نومولیت‌دار موالو | لایه‌های پرفسیل نومولیت و دوکفه‌ای که به دره پول معروف است |
| ۱۷ | بلمنیت‌های تازه‌کند قره‌ناز | به دلیل وجود لایه‌های ژوراسیک بلمنیت‌دار با طبیعت ویژه |
| ۱۸ | چشمه ساری‌سو | چشمه تراورتن‌ساز با مواد معدنی |
| ۱۹ | چشمه شورسو | چشمه معدنی با طبیعت بی‌نهایت بکر |
| ۲۰ | آبفشان‌های گشایش | چشمه‌های گازدار و آب‌فشان دره «گشایش» |
| ۲۱ | چشمه معدنی جهانگیر | دارای خواص معدنی و داروئی |
| ۲۲ | آبشار یایشهری | به علت ساختار زمین‌شناسی، طبیعت ویژه و پردرخت |
| ۲۳ | آبشار قینرجه | ساختار ویژه زمین‌شناسی، تاثیر سالیان دراز آب بر سنگ‌های محل نمای ویژه‌ای به وجود آورده است و دشت بی‌نظیری در پایین دست آبشار قرار دارد |
| ۲۴ | معدن متروکه زغال سنگ | به دلیل وجود لایه‌های ویژه زغال‌دار، دره‌ای با طبیعت زیبا و اکلون‌های استخراج شده |
| ۲۵ | معدن متروکه زغال خطب | به دلیل دهانه‌های طبقاتی استخراج مواد معدنی و رودخانه زیبا در پایین‌دست |
| ۲۶ | معدن متروکه آهق | به دلیل وجود آثار فسیل گیاهی، ساختار خاص زمین‌شناسی و طبیعت ویژه |
| ۲۷ | روستای قشلاق | روستای طبقاتی، دره زیبای طبیعی و پردرخت و امکان ماهیگیری حرفه‌ای |
| ۲۸ | روستای چوان علیا | روستای طبقاتی، دره ویژه پرآب، مردمانی با سنت‌های ویژه و وجود کوه‌های پر از گیاهان داروئی |
| ۲۹ | روستای یایشهری | به دلیل وجود طبیعت ویژه در دامنه صخره‌های آتشفشانی و تپه باستانی |
| ۳۰ | روستای گشایش | تلاقی سه دوره زمین‌شناسی، دره پرآب، باغات ویژه و آبشارهای کوتاه در مسیر غار هامپوئیل |
| ۳۱ | روستای ورجوی | وجود چشمه‌های فراوان و تاکستان‌های بی‌نظیر، کوه‌های عروسکی و تمدن ۷ هزار ساله |
| ۳۲ | روستای دوه بوینی | آخرین روستای کوهپایه‌ای سهند با رودخانه‌های دائمی و طبیعت ویژه |
| ۳۳ | روستای قراتلو | روستایی با زمین‌شناسی سنگ‌های رنگارنگ، محیط طبیعی کاسه مانند و پرندگان خوش‌آواز |
| ۳۴ | سد علویان | یک پدیده زمین‌شناسی، انسان‌ساز، با ماهی فراوان، طبیعت بکر، توف‌های سفید آرامش‌بخش، جلوه صخره و دشت مانند، محل مناسب جهت تفرج و ماهیگیری |
| ۳۵ | رودخانه مردق | رودخانه دائمی با ماهیان زیبا، طبیعت بی‌نظیر و باغات میوه، هیجان پرندگان آوازخوان |
| ۳۶ | بند پهرآباد | به دلیل تالاب به وجود آمده با پرندگان مهاجر، سکوت و آرامش بی‌نظیر و نیزارهای فراوان |
مراغه از ظرفیت قطعی برای ثبت ژئوپارک جهانی برخوردار است
عضو شورای عالی ژئوپارک‌های یونسکو پیش از این به خبرنگار گفته بود که «مراغه با برخورداری از قابلیت‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و میراث ناملموس، از ظرفیتهای قطعی ایران برای معرفی به عنوان ژئوپارک جهانی است».
«علیرضا امری کاظمی» که یکبار نیز ژئوپارک پیشنهادی مراغه را در اروپا معرفی کرده است، ادامه داد: کمتر نقطه‌ای در سطح جهان با این گسترده و ابعاد، از تنوع بالای زمین‌شناسی و فرهنگی برخوردار است و مهمترین ژئوسایت آن منطقه فسیلی به شمار می‌رود که ارزش جهانی دارد.
وی ادامه داد: در کنار آن ظرفیتهای تاریخی، اصالت، آداب و رسوم و میراث ناملموس منطقه مراغه نیز بسیار اهمیت دارد و جاذبه‌های سهند نیز یک ارزش افزوده بسیار چسمگیر برای آن به شمار می‌رود.
به گفته این ارزیاب بین‌المللی هدف اصلی از ثبت ژئوپارک، ایجاد ارتباط بین انسان و زمین و بهره‌برداری خردمندانه انسان از زمین است که می‌تواند جاذبه‌های زمین‌شناسی و فرهنگی را هم شامل شود و اقتصاد منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.
وی ادامه داد: با ثبت ژئوپارک، فرصت‌های کاری جدید در منطقه ایجاد و تاریخ و فرهنگ منطقه به گردشگران معرفی می‌شود؛ همچنین علم و دانش و مطالعات منطقه‌ای در کنار اقتصاد محلی توسعه می‌یابد.
«امری کاظمی» اظهار کرد: وقتی این منطقه از سوی یک نهاد بین‌المللی به عنوان یک مرکز گردشگری معرفی شود، سرمایه‌گذاران حوزه گردشگری به مراغه روانه می‌شوند زیرا می‌دانند که طرح‌های گردشگری این منطقه مورد توجه جهانیان قرار می‌گیرد.
وی همچنین به فرصت برندینگ و تبلیغات مراغه در سطح جهانی اشاره، و بیان کرد: ایجاد و ثبت ژئوپارک سهند بدون‌شک یکی از راهکارهای توسعه پایدار مراغه به شمار می‌رود و مسئولان امر باید تمام توان خود را برای ثبت جهانی آن به کار بگیرند.
غار هامپوئیل به دلیل ساختار کارستی، چند طبقه بودن، وجود آب
و تالارهای بزرگ جزو ژئوسایت‌های ژئوپارک مراغه می‌تواند باشد
برای نخستین‌بار طی سال ۱۳۸۹ در کتاب «اطلس توانمندی‌های ژئوپارک و ژئوتوریسم ایران» نوشته «امری کاظمی» که توسط سازمان زمین‌شناسی کشور انتشار یافت، پیشنهاد قطعی برای ثبت ملی و جهانی منطقه سهند به مرکزیت مراغه به عنوان ژئوپارک مطرح شد.
از آن تاریخ به بعد هرازگاهی زمزمه‌هایی برای تاسیس ژئوپارک سهند به گوش رسید تا اینکه موضوع طی سال ۱۴۰۱ شمسی و با سخنرانی «عباس قادری» در پانزدهمین همایش انجمن دیرینه‌شناسی ایران و دومین همایش ملی تنوع زیستی دیرینه در دانشگاه آزاد اسلامی مراغه جدی‌تر شد.
برگزاری میزگردی با حضور متخصصان زمین‌شناسی در حاشیه همین همایش در دفتر ایرنا هم توجه عموم را به اهمیت موضوع و توانمندی‌های زمین‌شناسی و فرهنگ بومی و محلی برخی از ژئوسایت‌های شهرستان جلب کرد.
همچنین در ادامه نیز نشست تخصصی با حضور «امری کاظمی» داور بین‌المللی ژئوپارک در محل سالن دانشگاه علوم پزشکی مراغه برگزار شد و نشست ویژه در محل فرمانداری هم روز به روز موضوع ثبت ژئوپارک مراغه را برجسته‌تر کرد.
همین عوامل دست به دست هم داد و کارگروه تخصصی ثبت ژئوپارک مراغه با ریاست فرماندار وقت در دولت سیزدهم تشکیل شد اما زیربار نرفتن فرماندار وقت برای امضای قرارداد مشاور طی سال ۱۴۰۲ و در ادامه تغییر در فرمانداری و دیگر وقایع از جمله سقوط بالگرد رییس‌جمهور و برگزاری انتخابات موجب شد تا جلسات این کارگروه به ورطه فراموشی سپرده شود.
گفتنی است پروفسور جورج جانوکو (Juraj Janoko) استاد دانشگاه فنی اسلواکی پس از نخستین سفرش به مراغه طی سال ۱۴۰۱ با ابراز شگفتی از پدیده‌های موجود زمین‌شناسی و دیرینه‌شناسی در این شهرستان اذعان کرد که «ثبت ژئوپارک مراغه در عرصه بین‌المللی به توسعه مراغه کمک می‌کند» و برای کشور هم مزیت‌هایی خواهد داشت زیرا علاقه برای سفر به ایران را افزایش می‌دهد.
